کرفس پرورشی

به فارسی « كرفس » و دركتب طب سنتی با نام « كرفس بستانی » نام برده شده است. به فرانسوی Celeri و به انگلیسی Celery گفته میشود. گیاهی است ازخانواده Umvelliferae و واریته ای است از كرفس وحشی نام علمی ان Apium graveolens var dulce DC می باشد.
نوعی كرف كه برای ریشه متورم شلغم شكل ان كاشته می شود به فرانسوی Celeri rave و به انگلیسی Celery root یا Knoll cclery گفته میشود نام علمی ان graveolens rapaceum Apium میباشد.
در اراضی مرطوب مناطق معتدله امریكای جنوبی و افریقای جنوبی و نیوزلاندمیروید نوعی از ان در امریكای شمالیو اروپا نیز كاشته میشد.
● مشخصات
كرفس از سبزی های خوردنی است. دو ساله با دمبرگهای گوشتی و دراز و سفید شدهان را خام و یاپخته با غذاها می خورند .
ریشه بعضی از ارقام ان ضخیم فیبری است . از نظر مشخصات گیاهی است شبیه كرفس ووحشی با این تفاوت كه با اعمال روشهای فنی در پرورش ان دارای دمبرگهای دراز و گوشتی به رنگ سبز مایل به سفید می باشد كه معمولا به مصرف خوراك می رسد .این گیاه درمناطق مختلف ایران كاشته می شود تكثیر ان از طریق كاشت بذر است وبرای برداشتمحصول خوب و زودرس تخم ان را در اوایل اسفددر محل محفوظی با درجه حرارت كنترل شده در خاك نرم و خوبی می كارند و پس از این كه گیاه چند برگه شد انها را به خزانه دومی منتقل و با فواصل ۶ – ۵ سانتی متر می كارندو پس از ان در ماه فروردین به خزانه سومی در هوای ازاد منتقل می كنند و سرانجام در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت به مزرعه اصلی منتقل می نمایند. از نظر تركیبات شیمیایی خیلی شبیه كرفس وحشی است از تخم كرفس اهلی ۳ – ۲ درصد اسانس به نام اسانس كرفصس گرفته می شود كه در پخت غذاها و درعطر سازی مصرف دارد.
● خواص – كاربرد
كرفس طبق نظر حكمای طب سنتی از نظر تخم ان و بیخ یا ریشه ان مورد توجه است. ازنظر طبیعت گرم و خشك است. تخم ان مانند تخم كرفس وحشی باركننده گرتفگی ها و انسداد است و به هضم غذا كمك میكند واز نظر خواص طبی از ریشه ان قوی تر است وبرای استسقاو تسكین دردها و سایر موارد شبیه كرفس وحشی است. برای ریه مضر است از این نظر باید با تخم كاسنی خورده شود. و ایجاد ناراحتی در روده میكندو از ااین جهت باید با كتیرا خورده شود ، مقدار خوراك ان ۴ گرم است و جانشین ان از نظر خواص نانخواه وزیره است.
اگر ۵ گرم تخم كرفس را پس از ان صافف نمایند و بتدریج میل نمایند و تا ۳ ماه بگذارند كه خیس بخورد پس ازن صاف نمایندو بتدریج میل نمایند و تا ۳ ماه بگذارند كه خیس بخرورد پس از ان صاف نمایند و بتریج میل نمایند برای تقویت معده و تحریك اشتهاو دفع سختی ادرار بسیار مفید است. و برای زنان باردار و شیرده مضر است. زیرا محرك نیروی جنسی می باشد و تازهان نیزنفاخ است. از این نظر باید باانیسون خورده شود. مقدار خوراكاز عصاره بیخ ان تا ۶۰ رگرم و از گرد خشك ان تا ۱۲ گرم و اگر بیخ ان در دم كرده داخل شود تا ۲۰ گرم است و مقدار خوراك ازتخم ان تا ۴ گرم است.
در اصفهان مرسوم است كه ساقه های كرفس وحشی را از كوه تهیه و قطعه قطعه كردهو پس ازان در اب خیس كرده و چندین بار اب ان را عوض میكنند تا تلخی ان گرفته شود و در سركه انداخته و به صورت ترشی در میاورند به نام ترشی « قلاویس » كه خیلی لذیذ است.

استادمیرحیدر

منبع : موسسه اطلاع رسانی طعام اسرار