هل، دانه معطر

عطر خوش و اثر گرمابخش و اشتهاآور هل این دانه را یكی از بهترین طعم دهنده ها برای انواع نوشیدنی، دسر، شیرینی و حتی لاروها می سازد. در هندوستان، خاورمیانه، اروپا و آمریكای لاتین این ادویه روغنی برای تهیه انواع كاری، نان، كیك‌ها و شیرینی‌ها و همچنین چای و قهوه به كار می رود. در بسیاری از شیرینی ها و دسرهای سنتی ایرانی نیز از هل كوبیده یا آسیاب شده استفاده می شود.
منشاء دانه هل به هند بازمی‌گردد؛ جایی كه به سبب ارزش ویژه آن در طب آیورودا گرامی داشته می‌شود. در قرن نوزدهم در انگلستان بانوان دانه‌های هل را در جیب حمل می‌كردند و آنها را برای كمك به هضم غذا و معطر كردن نفس شان می جویدند. جویدن دانه های هل پس از صرف غذا ضمن كمك به هضم و گوارش بهتر غذا می تواند بوی نامطبوع سیر و پیاز را نیز خنثی كند.
دانه های هل خواص گرمابخشی داشته و معده و روده ها را تقویت می‌كنند. هل اشتها را تحریك می‌كند و عمل هضم را بهبود می‌بخشد. نوشیده دم كرده داغ آن موجب تسكین كولیت، سوءهاضمه، باد نفخ، حالت تهوع و بی حالی شده و مانع ترشح زیاد اسید معده می شود. یكی از خواص ویژه و بسیار ارزشمند هل جلوگیری آن از تشكیل خلط در گلو است. از این رو می توان آن را به محصولات لبنی و پودینگ ها افزود تا اثر شیر را كه موجب تشكیل خلط در گلو می شود خنثی كرده و به هضم آن نیز كمك كند.
دانه های هل خاصیت اكسپكتورانت داشته و سینوس ها و برونش ها، بینی و سینه را از خلط و ترشحات اضافی پاك می كنند.
هل چنان كه ذكر شد خواص گرمابخش و انرژی زا دارد از این رو به بهبود روحیه و بازیابی انرژی و توان از دست رفته كمك می كند، اضطراب و نگرانی را كاهش می دهد و در رفع افسردگی موثر است. هل همچنین كلیه ها را تقویت می كند و گفته می شود برای درمان شب ادراری كودكان مفید است.
برای تهیه یك چای معطر، آرام بخش و خوش طعم ۴عدد دانه هل را همراه با ۴ عدد دانه فلفل سیاه، ۴عدد دانه میخك، یك قطعه دارچین نكوبیده و چند حلقه نازك زنجبیل تازه در ۶۰۰ میلی لیتر آب بریزید. آن را به مدت نیم ساعت روی حرارت ملایم قرار دهید اما مواظب باشید نجوشد. چای را صاف كنید و داغ همراه با كمی شیر یا عسل بنوشید. نوشیدن این چای دوبار در روز درمانی فوق العاده برای سرفه و سرماخوردگی است. یكی از شیرینی های سنتی معطر ایرانی كه با هل تهیه می شود توت است. این شیرینی را كه خیلی ساده تهیه می شود جایگزین قند كنید و از صرف آن با چای لذت ببرید.
مواد لازم:
۱۲۵ گرم بادام پوست گرفته و پودر شده
۲۵ گرم خلال پسته
۱۲۵ گرم پودر قند یا پودر شكر
۲ تا ۳ قاشق سوپخوری گلاب
نصف قاشق چایخوری پودر هل
نصف پیمانه شكر
هل، بادام و پودرقند یا پودر شكر را با هم مخلوط كرده و بعد گلاب را اضافه كنید و خوب بزنید تا خمیر شود. خمیر نباید زیاد شل شود. اگر بخواهید توت رنگی باشد می توانید در این مرحله دو قطره رنگ خوراكی به آن اضافه كنید. سپس مقدار كمی از این خمیر را برداشته در دست به صورت توت فرم دهید. آن را در شكر بغلتانید و یك خلال پسته در قسمت بالای آن فرو ببرید. بقیه خمیر را هم به همین صورت فرم دهید. توت ها را در ظرفی دردار نگاه دارید تا خشك نشوند.

سپیده سلیمی

منبع : روزنامه شرق