دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

۱۴۰ هزار بمب جاندار


۱- مجامع بزرگ بین المللی هر ساله لغات جدیدی را برای توصیف پدیده های عمومی می سازند. این مجامع چهار سال پیش واژه اپیدمی غیرقابل كنترل را برای توصیف ایدز به كار بردند، آنها سال پیش ایدز را با نام بحران عظیم به جهانیان شناساندند و در سال ۲۰۰۲ برای ایدز واژه فاجعه را انتخاب كردند.بیماری ایدز یا نارسایی اكتسابی ایمنی مرز نمی شناسد.وقتی كه در اوایل دهه ۸۰ رفتار آلوده یك مرد آمریكایی باعث انتقال ویروس HIV از میمون به انسان شد كسی فكر نمی كرد این ویروس كشتاری بیشتر از بمب اتم را با خود به همراه داشته باشد.طی سالیانی كه كاوشگران به دنبال چرایی این بیماری، شیوه انتقال آن و نیز راه های مقابله با آن بودند، گروه كثیری از مردم جهان به این بیماری مهلك دچار شدند به گونه ای كه بنابر آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۲ بیش از ۴۲ میلیون نفر در جهان حامل ویروس HIV بودند كه از این میان تنها طی دو دهه بالغ بر ۲۰ میلیون نفر به دلیل ابتلا به بیماری ایدز جان باختند.بیماری ایدز مانند سرماخوردگی به سرعت و گسترده منتقل نمی شود، اما آلودگی افراد به آن بسیار سریع تر و جدی تر از بسیاری از بیماری های متداول است. به گونه ای كه به گزارش سازمان مذكور فقط طی سه دهه اخیر ۶۲ میلیون نفر به ایدز مبتلا شده اند.جهان اول یا كشورهای آمریكایی و اروپایی پس از كشف راه های انتقال بیماری به سرعت به مقابله با آن پرداختند.
آنها با آموزش بهداشت جنسی و نیز در اختیار قراردادن سرنگ های رایگان به معتادان تزریقی توانستند رشد سهمگین این بیماری را به كمتر از دو صدم درصد ۰۲/۰ در سال برسانند، حال آنكه در مقابل در كشورهای آفریقایی و آسیایی به دلیل بسیاری از ساختارهای سنتی آموزشی و بیش از آن انكار واقعیت های اجتماعی این بیماری رشدی فزاینده داشته است.باید دانست كه هر ساله حدود ۵ میلیون نفر در جهان به فهرست مبتلایان به ویروس HIV افزوده می شوند كه بیشترین سهم از آن آفریقا و آسیاست.سازمان بهداشت جهانی چندی پیش هشدار داد كه خاورمیانه در آستانه فاجعه بزرگ ایدز قرار دارد، به گونه ای كه تا پایان سال ۲۰۰۱ تنها ۶ میلیون نفر در آسیا حامل ویروس HIV بودند.آموزش های پزشكی و بهداشتی به گونه ای است كه افراد می توانند به رغم ابتلا به ویروس HIV ازدواج كنند و آداب لازم و بدیهی زندگی زناشویی را به جای آورند بی آنكه از یكی از زوجین این بیماری به زوج دیگری منتقل شود، اما شرم، حیا، سنت های رایج و دلایل دیگر مانع از ارایه این آموزش می شود.
۲-در ایران درست همان چیزی كه از شیوع ایدز جلوگیری می كند، باعث رشد بی سروصدای این بیماری می شود. هر كس كه در مورد ایدز نظر می دهد، می گوید كه این بیماری به دلیل اعتقادات سفت و سخت مذهبی مردم رشد نمی كند یا آهنگ رشد آهسته ای نسبت به دیگر جوامع دارد. این درست اما از آن طرف فقط بعضی از مسوولان حاضرند بگویند كه بسیاری از مردم به خاطر تلقی اخلاقی كه از این بیماری وجود دارد، حاضر نمی شوند اعلام كنند كه ایدز دارند و این نكته باعث می شود كه سخت ترین كار در كشور، به دست آوردن برآورد دقیق از تعداد بیماران و نتیجه گیری برای یافتن راهی برای اداره این بیماری است. همه این مشكلات درست مثل آن دانه های ریز بد هیبت كه شبیه مین های دریایی اند، واقعی اند و به دست نیاوردن راه حل برای این مشكل، باعث می شود كه بتوان هشدارها را واقعی شمرد.
۳-عكاسی كه به بخش عفونی بیمارستان امام خمینی سر زد تا درباره ایدز گزارش تصویری تهیه كند، می گوید: به ما روپوش سفید و ماسك و دستكش دادند. دقیقا ظرف ۲۰ دقیقه همه چیز را هماهنگ كردند و فقط از من تعهد گرفتند كه بدون رضایت بیمارها از آنها عكس نگیرم. بین بیمارها هم فقط یك نفر با گرفتن ۲ هزار تومان پول حاضر شده كه صورتش را بپوشاند تا از او عكس بگیرم. بیماران بیشتر از طریق سرنگ آلوده شده بودند. اما پزشكی عقیده داشت اكثر آنها حتی پس از ابتلا می ترسند علت اصلی ابتلا را به زبان بیاورند. این دروغگویی در آخر خط زندگی در شرایطی است كه پزشكان بعد از كشف دكتر دیوید هو در سال ۱۹۹۸ - كه اعلام كرد درمان ایدز با دارو فقط در یك دوره زمانی مشخص ممكن است و عوارض جانبی آن هم درست به اندازه خود این ویروس خطرناك است - پی بردند كه تنها راه برخورد با ویروس HIV جلوگیری از انتقال آن است؛ دست كم تا روزی كه واكسن تهیه شود.
۴-هنوز واكسن ایدز ساخته نشده و امید هم نمی رود به سرعت در دسترس بشر قرار گیرد. روزی كه این واكسن ساخته شد، باید دارای شرایط لازم برای رسیدن به تولید انبوه و دارای امكان تزریق آن به همه مردم باشد. اما مسوولانی كه باید دیوار مقابل این بیماری را بالاتر ببرند، كارهایی را انجام می دهند كه كم از دست روی دست گذاشتن نیست. ایجاد یك بسیج همگانی برای آگاه سازی مردم به نحوه های انتقال ایدز، دادن مشاوره های لازم به مراكز فرهنگی جهت تولید برنامه ها و گزارش های مستند قابل پخش برای همه، برطرف كردن مشكلات اطلاع رسانی در زمینه ایدز، بازنمایی واقعیت های اجتماعی درباره این بیماری، گنجاندن دروس مربوط به بیماری ایدز لابه لای كتاب های درسی، كار فرهنگی فراگیر جهت ترغیب روحانیون به استفاده از تریبون های فراگیر جهت قباحت زدایی از صحبت كردن درباره ایدز، شناخت راه های فرهنگی جهت انتقال اطلاعات به محیط های دور از رسانه های رسمی عمومی و ... همه از كارهایی بود و هست كه می توانست در زمینه ایدز و جلوگیری از شیوع آن صورت پذیرد و مسوولان به آن اهتمامی نورزیدند و اگر چنین كردند هم نتوانستند چندان تاثیر گذار باشند. نه رسانه های مولتی مدیا، نه برنامه های پرمخاطب تلویزیونی، نه گزارش های جذاب مطبوعاتی و نه امكانات فراوان دیگری كه از آنها نام برده شد، هنوز نتوانسته اند مشكل ایدز را به موضوع روز جامعه ایرانی تبدیل كنند. نمره ای كه مسوولان وزارت به خودشان می دهند چه می تواند باشد؟
۵-اخلاقی شدن مشكل ایدز بحث فراگیری در همه جوامع است، اما ما از بیشتر جامعه ها هنوز اخلاقی تریم و نزدیك شدن به تابویی به این بزرگی، كار آسانی نمی نماید؛ اما قرار نیست كه همه كارهای دنیا خیلی هم آسان باشد. جامعه ایرانی بارها ثابت كرده است كه جا افتاده ترین رفتارها را به راحتی كنار می گذارد و حتی وقتی یك رفتار جمعی رنگ و بوی به ظاهر دینی هم دارد، می توان مشكل را با تشكیل دادن یك اراده ملی حول یك محور عقلانی - دینی حل كرد. برطرف شدن مشكل قمه زنی نمونه ای درست از حل این مشكلات است. خیلی از تلقی هایی كه از بیماری ایدز می شود و رفتارهایی كه از سوی جامعه با آنها صورت می گیرد غیر اخلاقی است، منتها یك عزم ملی می تواند این مشكل را حل كند.
۶-به حرف های حسینعلی شهریاری، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و نماینده زاهدان در گفت وگو با ایلنا توجه كنید: بر اساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت، آمارهای واقعی مربوط به مبتلایان به ایدز معمولا ۲۰ تا ۳۰ برابر آمارهای رسمی است. با توجه به اینكه آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت حدود ۷ هزار نفر مبتلا به ایدز معرفی شده است، می توان آمار واقعی مبتلایان در كشور را خیلی بیش از اینها ارزیابی كرد.در كنار این صحبت ها می توان گفته های مدیر شبكه بهداشت و درمان شهر ری را گذاشت كه او هم سعی در بازنمایی واقعیت ها دارد، اما متاسفانه حرف ها چقدر با هم تفاوت دارند:
ایران هنوز نتوانسته بسیاری از مبتلایان به ایدز را شناسایی كند.
براساس آمارها در كشور ایران، ۹ درصد از افراد از طریق روابط جنسی به بیماری ایدز مبتلا شده اند، اما ایران نیز درگیر گسترش بیماری ایدز از طریق تماس های جنسی غلط و نامشروع شده است.
۷- نمی توان چشم ها را بست، نمی توان با واقعیت سر ناسازگاری داشت. زندگی منطق خشك و استدلال خاص خود را دارد. رشد بیماری ایدز حتی به صورت تصاعد هندسی نیست. این بیماری مهلك به صورت تصاعد لگاریتمی عمل می كند.اكنون روزی ۱۸ هزار نفر در جهان به ویروس HIV آلوده می شوند.طبق گزارش سازمان ملل متحد در بسیاری از كشورهای آفریقایی از هر ۳ نفر، یكی به این ویروس آلوده است. به عبارت دیگر این كشورها عملا تا ۱۰ سال آینده به برهوتی از جمعیت خالی از تخصص تبدیل می شوند.
مرگ والدین در این كشورها از جمله روآندا بر اثر آلودگی به ایدز، باعث یتیم شدن افراد و بی سرپرستی خانواده و همچنین افزایش فقر عمومی می شود.تعداد قابل توجهی از این افراد از متخصصان و بویژه نیروهای جوان هستند كه در آینده ای نه چندان دور كشور خود را حتی با خطر فروپاشی مواجه می كنند. ایدز تنها منجر به مرگ بیمار نمی شود، بلكه تبعات بهداشتی آن از جمله اشغال تخت های بیمارستانی، كاهش امید زندگی، بالا بردن هزینه بهداشت عمومی، اخلال در امور اجتماعی و خانوادگی و به وجود آوردن بحران های اقتصادی و روانی از دیگر عوارض اصلی این بیماری است.
اگر در آغاز ورود این ویروس مهلك به كشور، با آن مقابله ای جدی و اصولی می شد، تا این حد در ایران گسترش نمی یافت، اما هنوز هم فرصت اندك ولی باقی است. كاری كنیم به بحران و فاجعه تبدیل نشود.
۸-حسن ختام؟ حرف های یك مبتلا به ایدز: از ابتدای سال ۴ نفر از دوستانم كه مانند من نبودند، فوت كرده اند. می دانم كه من نفر پنجم هستم. وزارت بهداشت باید از ما حمایت كند. من هرجا كه می روم، دندانپزشكی، سلمانی، تزریقات و ... می گویم كه مبتلا به ایدزم، فكر می كنید برای چه این كار را می كنم؟ برای حمایت از مردم! پس باید از من حمایت شود. در غیر این صورت آیا دلیلی وجود دارد كه من به این كارم ادامه دهم...؟ این جملات بیش از آنچه كه ما تصور می كنیم، جدی گرفتنی هستند؛ برای آنكه بمبی كه می گویند، منفجر نشود!
منبع : خبرگزاری فارس