ویتامین ها

● آشنایی با ویتامین A
این ویتامین یك ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین به دو صورت وجود دارد
▪ رتینول : كه فقط در غذاهای حیوانی یافت می شود
▪ كاروتن : كه هم در غذاهای حیوانی و هم غذاهای گیاهی یافت می شود.
بعلت محلول بودن در چربی , این ویتامین می تواند در داخل بدن ذخیره گردد لذا مصرف بیش از اندازه آن میتواند موجب مسمومیت گردد. این مسمومیت خود را به شكل درد مفاصل ,هیپركلسیمی , ریزش مو, دل بهم خوردگی, اسهال, استفراغ ,بی اشتهایی , تاری دید, قاعدگی نامرتب, پوسته پوسته شدن پوست, خستگی , سردرد نشان خواهد داد و این در حالی ایت كه كمبود این ماده مغذی میتواند منجر به عقیمی مردان ,شب كوری و گزروفتالمی گردد.
مقدارمورد نیاز این ویتامین برای افراد بالغ معادل ١٠٠٠٠ واحد بین المللی(IU یا International Unit) میباشد.
از جمله منابع این ویتامین میتوان به روغن كبد ماهی, هویج, سبزی های سبز و زرد, زرده تخم مرغ, شیر و فرآورده های آن, مارگارین و میوه های زرد.
● آشنایی با ویتامین K
ویتامین k یك ویتامین محلول در چربی میباشد. باكتریهای روده نیز میتوانند این ویتامین را بسازند.
از آنجایی كه در تشكیل عوامل انعقادی ٢و۵ و٩ و۰١نقش دارددر پیشگیری از خونریزی های داخلی و خارجی و كم كردن خونریزی عادت ماهیانه نقش ایفا مینماید. همچنین در اكسیداسیون اسید گلوتامیك نیز نقش دارد. كمبود آن می تواند منجر به افزایش زمان پروترومبین و خونریزی , اكیموز و سلیاك و كولیت و اسپرو گردد.
از جمله منابع این ویتامین میتوان به ماست آلفا آلفا, زرده تخم مرغ, روغن بزرك یا كتان, روغن سویا, روغن كبد ماهی و برگ سبز سبزیجات اشاره نمود.
اشعه ایكس و اسعه رادیواكتیو و آسپرین و آلودگی هوا از جمله عوارض لز بین برنده آن هستند و مقدار این ماده مغذی در غذاهای منجمد شده كمتر از غذاهای طبیعی است.
● آشنایی با ویتامین ث یا اسیدآسكوربیك
این ویتامین جزو ویتامین های محلول در آب بوده و از آنجایی كه تقریبا شناخته شده ترین نوع ویتامین است احتیاج به معرفی چندانی ندارد.
تقریبا تمام جانوران به جز انسان و میمون و خوكچه هندی آنرا در بدن خود میسازند.این ویتامین به جذب آهن در بدن كمك می كند و همچنین در تشكیل كلاژن نیز نقش دارد,زخم و سوختگی و خونریزی لثه را التیام بخشیده و در پایین آوردن كلسترول خون نقش دارد و احتمال ایجاد لخته های خونی در سیاهرگ را كم میكند.
همانطور كه همه شما داستان ملوانانی را كه به راههای دوردست میرفتند و ... را شنیده اید و میدانید كه كمبود این ویتامین در بدن منجر به ابتلا به اسكوربوت خواهد شد. همچنین استفاده از مقادیر فوق العاده زیاد این ویتامین میتواند منجر به بروز اسهال متناوب و تكرر ادرار و سنگ های كلیوی گردد.
مركبات و سبزیها و میوه ها از جمله منابع غنی این ویتامین هستند و نگهداری طولانی مدت در یخچالها,پختن, حرارت, اكسیژن, نور و دخانیات از جمله عوامل از بین برنده آن هستند.
● آشنایی با ویتامین E
یك ویتامین محلول در چربی است.این ویتامین در بافت كبد و چربی و قلب و عضلات بیضه ها و رحم , خون و غده هیپوفیز و غدد فوق كلیوی ذخیره میگردد.
این ویتامین را بعلت خواص آنتی اكسیدانی اش ویتامین جوانی میدانند. همچنین این ویتامین موجب رسیدن مقادیر زیادی از اكسیژن به بدن می شود و موجب افزایش طاقت و تحمل حین انجام فعالیت هعای بدنی می شود.
در اثر كمبود این ویتامین عوارض زیر مشاهده می گردد.
تخریب گلبولهای قرمز(آنمی همولیتیك) , تحلیل عضلات , بعضی از انواع كم خونی ,برونكوپنومونی در كودكان نارس, نوروپاتی و میوپاتی همراه با كراتین اوری در بزرگسالام مبتلا به سوجذب طولانی مدت.
از منابع این ویتامین می توان به جوانه گندم, دانه سویا, كلم بروكلی, اسفناج, آرد غلات كامل و تخم مرغ.
● آشنایی با ویتامین D
ویتامین D یك ویتامین محلول در چربی است. بدن انسان این توانایی را دارد كه در مقابل نور خورشید این ویتامین را بسازد. بدیهی است وجود بخار زیاد و همچنین هوای آلوده به سبب جلوگیری از تابش مستقیم و كافی نور خورشید میتواند موجب كاهش تولید این ویتامین در داخل بدن گردد.
مقدار توصیه شده این ویتامین ۰۰۴ واحد بین المللی(معادل ده میكروگرم ) در روز میباشد.
این ویتامین موجب تسهیل در جذب و استفاده از فسفر و كلسیم و استحكام اسكلت بندی میشود و كمبود آن در دوران كودكی منجر به راشی تیسم و در دوران بزرگسالم منجر به استئو مالاسی و هیپوكلسیمی و هیپوفسفاتمی می گردد.
روغن ماهی , ساردین, شاه ماهی , ماهی آزاد, ماهی تون,شیر و محصولات لبنی از جمله منابع طبیعی این ویتامین می باشند.
● آشنایی با ویتامین ب١یا تیامین
تیامین یك ویتامین قابل حل در آب است لذا مازاد آن از طریق ادرار دفع میگردد.
این ویتامین رشد را تقویت كرده و به عمل هضم به خصوص هضم كربوهیدرات ها كمك می نماید.این ویتامین به علت تاثیر بر عملكرد سیستم عصبی و بهبود بخشیدن به حالات روانی ویتامین اخلاق نامیده می شود. تیامین در بهبود بخشیدن به بیماری سفر كمك می كند.
كمبود این ویتامین می تواند منجر به ایجاد بیماری بری بری گردد.
سبوس برنج, نان كامل گندم, آرد جو دو سر, بادام زمینی,آغلب سبزیها و برنج از جمله منابع غنی این ویتامین میباشند.
حرارت , الكل, كافئین و هوای آزاد از جمله عوامل از بین برنده این ماده مغذی اند.
● آشنایی با ویتامین ب ٢ یا ریبوفلاوین
این ویتامین نیز مانند بقیه ویتامین های گروه ب قابل حل در آب بوده و مازاد آن از طریق ادرار دفع می گردد.
این ویتامین به رشد و داشتن پوست,مو و ناخن سالم و بهبود زخمهای دهان و لب كمك نموده وكمبود آن میتواند منجر به زخمهای دهان و لب وپوست و اندام تناسلی گردد.
نور(اشعه ماورا بنفش) , محیط قلیایی, حرارت پخت و پز, سولفامیدها, استروژن و الكل از جمله عوامل از بین برنده این ویتامین هستند.
● آشنایی با ویتامین B۳
نیاسین هم مانند بقیه ویتامین های گروه ب جزو ویتامین های محلول در آی میباشد.
ایم ویتامین در ساختمان كوآنزیمهای NAD وNADP نقش دارد و میزان مورد نیاز روزانه أن برای بالغین ٢٠-١۴ میلی گرم در روز میباشد.
كمبود این ویتامین می تواند منجر به پلاگر, زخم بر روی زبان, آمینواسیداوری و زوال شدید مغزی گردد.
● آشنایی با پیریدوكسین
مقادیر بیش از حد نیاز این ویتامین محلول در آب تقریبا هشت ساعت پس از خوردن غذا دفع می گردد.
این ویتامین در جذب صحیحی پروتئین و چربی موثر است و در تبدیل اسیدآمینه تریپتوفان به نیاسین یا ویتامین ب٣ نقش مهمی ایفا مینماید, حالت تهوع و دل بهم خوردگی را بهبود بخشیده و از بوجود آمدن برخی اختلالات پوستی و مغزی جلوگیری می كند.
مخمر آبجو , سبوس گندم , جگر , قلوه ,دل , طالبی , كلم , شیر , تخم مرغ و گوشت گوساله از منابع این ویتامین می باشند.
همچنین نگهداری مواد غذایی برای مدت طولانی , كنسرو كردن, بریان كردن گوشت, الكل و استروژن از جمله عوامل از بین برنده این ماده مغذی اند.
● آشنایی با ویتامین ب ۱۲ یا كوبالامین
این ویتامین به تنهایی نمیتواند بطور كامل جذب گردد و برای جذب كامل نیاز به كلسیم دارد.
مقدار توصیه شده روزانه آن سه میكرو گرم در روز میباشد و كمبود آن میتواند منجر به كمخونی ماكروسیتیك و التهاب دهان و گلوسیت گردد.
این ویتامین در بدم موجب تشكیل و تجدید گلبولهای قرمز خون میشود, تحریك پذیری روده ها را كاهش داده و منجر به افزایش اشتها در كودكان میشود. دستگاه عصبی را سالم نگه می دارد و موجب می شود بدن در استفاده از پروتئین ها و كربوهیدراتها و چربی ها بهتر عمل نماید.
الكل, استروژن, نور خورشید و و در معرض مواد اسیدی یا قلیایی بودن این ویتامین را از بیم خواهند برد.
جگر, گوشت گوساله, تخم مرغ, شیر, پنیر و قلوه از جمله منابع غنی آن هستند.
ویتامین های گروه ب را ویتامین اعصاب و ویتامین اخلاق نیز نامیده اند. این ویتامین ها در اكثر واكنشهای مربوط به سوخت و ساز انرژی(كربوهیدراتها۹ نقش دارند و شاید بتوان كمبود آنرا شایع ترین نوع كمبود ویتامین در جامعه امروز ایران دانست از سویی كسب مقدار زیادی از انرژی از نان و برنج كه به سبب جدانمودن سبوس شان از لحاظ ویتامینی بسیار فقیر هستند و از سویی استفاده زیاده از حد از مواد قندی كه موجب از بین رفتن چند نوع از ویتامین ب میشود باعث شده اند كه عوارض روانی كمبود این گروه ازویتامین ها نظیر بی حالی، افسردگی، پرخاشگری، عدم تعادل روحی، ضعف جسمی، عدم تمركز فكری و .... به وفور در جامعه ما یافت شود.

منبع : سایت دکتر ظهرابی