ماش ؛ دانه ای فراموش شده

ماش یکی از حبوبات بسیار مفید و غنی است. با این که زادگاه اولیه ی آن ایران است ولی روز به روز کمتر استفاده می شود و در حال فراموش شدن است. شاید اگر از خواص فراوان آن مطلع شوید، به مصرف بیشتر آن راغب شوید.
ایرانیان قدیم ماش را « مِچ » می گفتند و زمانی که به زبان عربی وارد شد ماش نام گرفت. یکی از اصیل ترین غذاهای ایرانی آش ماش است که در انتهای مطلب توضیح مختصری راجع به نحوه ی پخت آن ذکر خواهیم کرد. این دانه خاص ایران و خاور میانه است و مصرف آن در دیگر مناطق دنیا رواج زیادی ندارد.
این دانه غنی ، حاوی بسیاری از مواد مورد نیاز بدن است و در عین حال کالری کمی دارد ؛ یعنی پرخاصیت و غیر چاق کننده است. از این رو بهتر است در دوران رژیم لاغری حداقل هفته ای یک بار از ماش استفاده شود چون بسیار زود هضم و غیر نفاخ است و به علت دارا بودن ویتامین A و D نیازهای بدن ما را تأمین می کند و برای تقویت اعصاب و بینایی مفید است.
خواص درمانی ماش
اگر ماش را با پوست بپزید و بخورید، برای درمان اسهال مفید است ، ولی برای لینت مزاج دانه های پوست کنده ی آن را مصرف کنید.
مصرف آش ماش سردردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی را درمان می کند و سرفه و تب را تسکین می بخشد.
ضماد ماش پخته با سرکه برای درمان اگزما و امراض جلدی مفید است.
ماش برای افرادی که دچار ضعف و ناتوانی هستند بسیار مفید است.
تهیه غذاهایی با ماش
با ماش می توانید ماش پلو، آش ماش و قلیه ی کدو با ماش که از غذاهای اصیل ایرانی هستند، تهیه کنید.
قلیه کدو با ماش :
برای تهیه ی قلیه ی کدو با ماش ، گوشت را کمی سرخ کنید. سپس روی آن آب بریزید و بگذارید بپزد. دانه های ماش را پس از پخت ( در صورت تمایل می توانید پوست آن را جدا کنید) به آن بیافزایید و بعد از اضافه کردن پیاز داغ ، سیر داغ و کدوی سرخ شده بگذارید جا بیافتد. این غذا برای افراد مسن و افراد دیابتی بسیار مفید است.
آش ماش
مواد لازم برای ۴ -۵ نفر :
گوشت چرخ کرده ............. ۲۵۰ گرم
پیاز رنده شده .................. نصف فنجان
ماش ............................. ۲۵۰ گرم
عدس ............................ ۱۰۰ گرم
پیاز داغ ........................ یک فنجان
برنج ............................ نصف فنجان
جعفری و گشنیز خرد شده .... ۲۵۰ گرم
زردچوبه، نمک و فلفل ....... به مقدار لازم
طرز تهیه :
عدس و ماش را قبلاً شسته و خیس کنید . سپس بگذارید با آب بپزد. گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده ، نمک ، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید و آن را به صورت کوفته ریز در آورید و کوفته ها را به آش اضافه کنید . پیاز داغ را به عدس و ماش پخته اضافه کنید. برنج و سبزی خرد شده را هم اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا آش ته نگیرد. در صورت تمایل می توانید ۳ تا ۴ عدد شلغم خرد شده هم به این آش اضافه کنید . آش را در کاسه بزرگی بریزید و روی آش را با نعناع داغ و پیاز داغ تزئین کنید.
با تهیه جوانه ماش نیز می توانید کوکوی لذیذ و بسیار مفیدی را تهیه کنید که بدین صورت است :
کوکوی جوانه ماش
مواد لازم برای ۵-۴ نفر :
جوانه ماش .................... ۲۵۰ گرم
هویج رنده شده ............... ۴۰۰ گرم
ماست چکیده پاستوریزه .... ۱۲۰ گرم
جعفری خرد شده ............ ۳ قاشق غذاخوری
بلغور گندم ................... ۵ قاشق غذاخوری
تخم مرغ ..................... ۳ عدد
روغن مایع سرخ کردنی ... ۶-۵ قاشق غذاخوری
نمک و فلفل ................. به مقدار لازم
روش تهیه :
بلغور گندم را در آب جوش بریزید تا چند دقیقه جوش بزند. سپس در صافی بریزید تا آب اضافی آن گرفته شود. جوانه ماش را نیز شسته و در صافی بریزید تا آب اضافی آن نیز گرفته شود.
در یک ظرف هویج ، جوانه ماش ( در صورت تمایل آن را خرد کنید)، بلغور گندم، ماست چکیده ، نمک و فلفل را با هم مخلوط کنید. سپس تخم مرغ ها را به آن اضافه کنید. در آخر هم جعفری را اضافه کرده و خوب با هم مخلوط کنید. روغن را در تابه گرم کنید. مایه آماده شده کوکو را در تابه بریزید و با حرارت ملایم سرخ کنید. وقتی یک طرف کوکو سرخ شد، آن را برش داده و برگردانید تا طرف دیگر آن نیز سرخ شود.
کوکو را می توانید با سس مایونز سرو نمایید.
امیدوارم در تهیه این غذاهای مفید و بهره بردن از فواید بسیار ماش موفق باشید.
منابع :
- کتاب زبان خوراکی های ۱
- مجله دنیای تغذیه

منبع : تبیان