جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا


بنان‌ از منظر موسیقیدانان‌ ایرانی‌


بنان‌ از منظر موسیقیدانان‌ ایرانی‌
حضور و همكاری‌ با استادان‌ فرهیخته‌ و هنرمندان‌ نام‌آوری‌ چون‌ موسی‌ معروفی‌، روح‌الله‌ خالقی‌، جواد معروفی‌، مرتضی‌ محجوبی‌، نصرالله‌ زرین‌پنجه‌، اكبر محسنی‌ و علی‌ تجویدی‌ و موقعیت‌شناسی‌، شخصیت‌ اجتماعی‌ و حفظ‌ احترام‌ شاگرد و استادی‌ در بنان‌، همواره‌ نزد اهالی‌ موسیقی‌ چهره‌یی‌ قابل‌ قبول‌ برای‌ او به‌ ارمغان‌ آورده‌ است‌.
علاوه‌ بر این‌ هنر ناب‌ و فكورانه‌ این‌ هنرمند مردمی‌ و استعداد ذاتی‌اش‌ همراه‌ با توانایی‌ بالا در آواز سبب‌ شده‌ است‌ تا هنرمندان‌ ما از او به‌ نیكی‌ یاد كنند و بر خضوع‌ و فروتنی‌اش‌ صحه‌ بگذارند.
بنان‌ در اخلاق‌ هم‌ زبانزد بود. مردی‌ مبادی‌ آداب‌، خوش‌برخورد، خوش‌لباس‌، خوش‌بیان‌ و بذله‌گو و مجلس‌ آرا بود. موقع‌ آواز خواندن‌ همیشه‌ لبخندی‌ روی‌ لبهای‌ این‌ هنرمند می‌شكفت‌. بنان‌ می‌گفت‌: این‌ لبخند قیافه‌ مرا در هر حال‌ برای‌ بیننده‌ و شنونده‌ آوازم‌ قابل‌ تحمل‌تر می‌كند.
روح‌الله‌ خالقی‌ در خصوص‌ صدای‌ بنان‌ می‌گوید: صدای‌ بنان‌ بسیار لطیف‌ و شیرین‌ و زیبا و خوش‌آهنگ‌ است‌. كوتاه‌ می‌خواند ولی‌ در همین‌ كوتاهی‌ ذوق‌ و هنر بسیار نهفته‌ است‌. تحریرهای‌ او چون‌ رشته‌ مروارید غلتانی‌ به‌ هم‌ پیوسته‌ است‌. من‌ از صدای‌ او مسحور می‌شوم‌ و لذت‌ بی‌پایانی‌ می‌برم‌ كه‌ فوق‌ آن‌ برایم‌ قابل‌ تصور نیست‌. فكر نمی‌كنم‌ خواننده‌یی‌ به‌ ذوق‌ و لطف‌ و استعداد او در قدیم‌ داشته‌ باشیم‌ یا به‌ این‌ زودی‌ها شبیهش‌ را پیدا كنیم‌. صوت‌ بنان‌ لطیف‌ترین‌ صدایی‌ است‌ كه‌ من‌ در عمر خود شنیده‌ام‌. بنان‌ در موسیقی‌ ما از گوهر گرانبها هم‌ گرانبهاتر است‌.
ابوالحسن‌ صبا تعریف‌ خاصی‌ از هنر او دارد: بعضی‌ تحریرها را هیچ‌كس‌ به‌ جز بنان‌ نمی‌تواند درست‌ بخواند.
محمد موسوی‌ (نوازنده‌ نی‌) خاطره‌یی‌ از او نقل‌ می‌كند. روزی‌ به‌ منزل‌ بنان‌ رفتم‌ و از او طلب‌ عیدی‌ كردم‌. بنان‌ گفت‌: من‌ كه‌ چیزی‌ ندارم‌ به‌ تو بدهم‌. من‌ هم‌ پافشاری‌ كردم‌ كه‌ از شما می‌خواهم‌ كه‌ پیامی‌ به‌ خوانندگان‌ جوان‌ بدهید تا من‌ به‌ گوش‌ آنها برسانم‌.
بنان‌ هم‌ در جوابم‌ گفت‌: خواننده‌ در درجه‌ اول‌ باید با سواد باشد، باید ادبیات‌ فارسی‌ و عربی‌ و عروض‌ را خوب‌ بداند و اگر شعری‌ به‌ دستش‌ دادند كه‌ در جا بخواند، نپذیرد و قبلا روزها و هفته‌ها و ماهها روی‌ آن‌ شعر كار كند و با زیر و بم‌های‌ آن‌ كاملا آشنا شود و بعد آن‌ را بخواند.
فریدون‌ حافظی‌ نوازنده‌ تار می‌گوید: شبی‌ در محفلی‌ بودیم‌ كه‌ بنان‌ آواز می‌خواند و به‌ روانی‌ و سبكی‌ نسیم‌ از دستگاهی‌ به‌ دستگاه‌ دیگر و از گوشه‌یی‌ به‌ گوشه‌ دیگر پر می‌كشید. در آن‌ حال‌ كه‌ وی‌ به‌ تمامی‌ گوشه‌های‌ ردیف‌ها سر می‌كشید و مركب‌خوانی‌ می‌كرد، نگران‌ بودم‌ نتواند به‌ پرده‌یی‌ كه‌ از آن‌ آغاز كرده‌ بود، باز گردد، ولی‌ آنگاه‌ دچار شگفتی‌ شدم‌ كه‌ او به‌ قدرت‌ حنجره‌ نیرومند خود از همان‌ كوره‌ راههایی‌ كه‌ عبور كرده‌ بود، پایگاه‌ به‌ پایگاه‌ بازگشت‌ و به‌ پرده‌ نخستین‌ رسید.
فرهاد فخرالدینی‌ از تسلط‌ بنان‌ بر صدایش‌ می‌گوید: بنان‌ به‌ طرز عجیبی‌ بر صدای‌ خود مسلط‌ بود و من‌ هرگز ندیدم‌ نتی‌ را خارج‌، یا كم‌ و زیاد بخواند.
علی‌ تجویدی‌ به‌ توان‌ بالای‌ اجرای‌ تصنیف‌ها و آوازهای‌ او اشاره‌ می‌كند: «مرا عاشقی‌ شیدا» را هیچ‌ خواننده‌یی‌ توان‌ اجرا نداشت‌ جز بنان‌ كه‌ آن‌ را به‌ درستی‌ خواند و اجرا كرد.

احسان‌ حسینی‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید