عقده گشایی صهیونیست ها در سینما

همزمان با جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم غزه، دستگاههای فرهنگی و سینمایی غربی، در اقدامی تأمل برانگیز فیلم هایی را با موضوع هولوکاست (افسانه دروغین یهودی سازی در جنگ جهانی دوم) نمایش دادند. توجه به این موضوع، یکی از محورهای اصلی سینمای غرب به خصوص هالیوود بوده است. آنچه که به سینمای صهیونیستی معروف شده، دربرگیرنده همین نوع فیلم هاست. این رویکرد، براساس مأموریت ویژه دستگاههای سینمای غربی، شکل گرفته تا زمینه اعمال سیاست های دولت های سلطه گر و امپریالیستی را فراهم کند. در واقع سینمای صهیونیستی به ویژه توجه به افسانه هولوکاست درفیلم ها، مظهر و جلوه ای از کارکرد سیاسی سینماست. اما سینمای غرب چرا و چگونه به موضوع هولوکاست می پردازد و این نوع فیلم ها چه تاثیری بر سیاست دارند؟
ابوالحسن علوی طباطبایی در کتاب «افسانه سازان هولوکاست» به این موضوع پرداخته است. این کتاب تحقیقی- تحلیلی از سری کتاب های نیمه پنهان و محصول دفتر پژوهش های مؤسسه کیهان است که توسط شرکت انتشارات کیهان چاپ و منتشر شده است. مولف ، این کتاب را با ارائه خلاصه ای از تاریخچه شکل گیری رژیم صهیونیستی و افسانه هولوکاست آغاز کرده است. چرا که سینمای صهیونیستی و محوریت هولوکاست در فیلم ها، خود تابعی از به وجود آمدن کشوری جعلی و غصبی به نام اسراییل است. همچنانکه دولت آمریکا و همراهان آن، به حمایت از این غده سرطانی می پردازند. سینمای آن ها نیز- به خاطر تابعیت از سیاست های آن ها- پا به میدان گذاشته و در ادوار مختلف تاریخ سینمای غرب به این موضوع پرداخته است. کتاب نخستین فیلم هایی که با موضوع هولوکاست ساخته شدند را فیلم های خبری معرفی کرده.
هالیوود، به عنوان نخستین واردشونده به بحث یهودستیزی و اولین فیلم های سینمایی که با این مضمون ساخته شدند، «آتش متقابل» (ادوارد دیمیتریک -۱۹۴۷)، «قول مردانه» (الیاکازان- ۱۹۴۷) و «جستجو» (فرد زینه- ۱۹۴۸) معرفی شده اند.
در بخش دیگری از این کتاب به معرفی ژانر جدیدی به نام «ژانر اسراییلی» پرداخته شده است. این ژانر این گونه معرفی شده است: «در اواخر دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۵۰ در میان ژانر یا نوع فیلم هایی که تولید آن ها در هالیوود رایج بود، ژانر جدیدی به نام «فیلم اسراییلی» شکل گرفت. در این فیلم ها شخصیت های جدیدی برای اولین بار عرضه شدند.» فیلم های «شمشیر در صحرا» (جرج شرمن)، «مارگیر» (ادوارد دمیتریک - ۱۹۵۳) و «اکسدوس» (اتوپره مینجر - ۱۹۶۰) از نمونه های نخستین این نوع فیلم ذکر شده است.
کتاب در بخش دیگری فیلم «خاطرات آن فرانک» را به عنوان نخستین فیلم آمریکایی که ترس و وحشت ناشی از هولوکاست را در تماشاگران ایجاد می کرد، بدون آن که صحنه ای خشونت بار از قتل و شکنجه را نشان دهد معرفی می کند. در صفحه ۴۸ کتاب «افسانه سازان هولوکاست» درباره اهمیت پرداختن به موضوع هولوکاست برای صهیونیست ها این گونه تشریح شده است: «از نظر صهیونیست ها اطلاعات جعلی مربوط به تاریخ هولوکاست موجب بیدار شدن حسی از هویت یهودی در بسیاری از یهودیان می شود. آن ها عقیده دارند که این ماجرای تاریخی احساسی از غرور و شاید امنیت دربرپایی رژیم صهیونیستی در اسرائیل به آن ها داده باشد.»
یکی از جریان های سینمای صهیونیستی در این کتاب فیلم های تاریخی - مذهبی مثل «سامسون و دلیله» و «ده فرمان» (هردو به کارگردانی سیسیل ب. دو میل)، «بن هور» (ویلیام وایلر) و... معرفی شده است. درباره این دست از فیلم ها توضیح داده شده است که «در سال های دهه ۱۹۵۰ میلادی، جریان صهیونیسم سینمایی سیاست های فرهنگی خود را تکوین و تبیین نمود که یکی از آن ها پرداختن به تاریخ و فرهنگ یهود از طریق تعبیر و تفسیر مجدد داستان های کتاب مقدس و ارتباط آن ها با رویدادهای جدید به شمار می رفت. فیلم های تاریخی - مذهبی که در سال های ۱۹۵۰ با اهداف فوق ساخته و در سطح جهانی با تبلیغات فراوان مطرح شدند، در واقع وسیله ای برای تأیید ظلم و جور بر یهودیان، بررسی ریشه های تاریخی آنان و ایجاد غرور ملی کاذب در آن ها بود که بدون تردید در همزمانی آن با آغاز شکل گیری رژیم غاصب صهیونیستی در پناه تبلیغات گسترده هولوکاست نقش عمده ای داشت.» ابوالحسن علوی طباطبایی در این کتاب، یکی دیگر از جریانات سینمای صهیونیستی با محوریت هولوکاست را فیلم هایی دانسته که با هدف تبلیغ برای اسرائیل تازه تاسیس ساخته می شدند. سال های نیمه دوم دهه ۱۹۶۰، دوره ای بود که ساخت فیلم در خصوص فیلم های ضد آلمان نازی گسترش یافت: «قطار سریع السیر فن راین» (مارک رابسن - ۱۹۶۵)، «قهرمانان تلد مارک «(آنتونی مان - ۱۹۶۵)«آیا پاریس می سوزد» (رنه کلمان- ۱۹۶۶) و ... از جمله این فیلم ها معرفی شده است.
کتاب، دسته دیگر این نوع فیلم ها را، آثار به ظاهر انسانی معرفی کرده است.
در این باره توضیح داده شده که «در سال ۱۹۶۲، به این سو، شاهد تولید فیلم هایی در هالیوود هستیم که در آن ها، عامدانه مسئله هولوکاست به عنوان مسئله اصلی مطرح نمی شود. اما این مسئله به گونه ای هوشمندانه در لایه دوم این گونه فیلم ها مطرح می شد. زیرا سردمداران هالیوود به این نتیجه رسیده بودند که ممکن است تبلیغات پی در پی و مستقیم، تاثیر معکوس به جا بگذارد. «دیوید ولیزا» (فرانک پری- ۱۹۶۲)، «لیزا» (فیلیپ وان- ۱۹۶۲)، «سمسار» (سیدنی لومت- ۱۹۶۵) و ... به عنوان نمونه هایی از این نوع آثار معرفی شده است.
یکی از نکاتی که در کتاب بر آن تاکید شده است، تلاش سینمای صهیونیستی برای تلطیف چهره اروپا و تبرئه غرب از جنایاتی است که علیه یهودیان، در گذشته انجام می دادند. در این مورد آمده است: «اروپایی ها و آمریکایی ها که خود افسانه هولوکاست را به وجود آورده بودند، با تولید فیلم هایی از این دست کوشیدند تا از این جرم خیالی، خود را تبرئه سازند، تا زمینه های لازم برای قربانی کردن مسلمانان فراهم شود».
در این کتاب همچنین درباره فیلم هایی به ظاهر روشنفکرانه، شخصی و مستقل همچون «فهرست شیندلر» (استیون اسپیلبرگ) و «پیانیست» (رومن پولانسکی) به عنوان آثاری صهیونیستی و هولوکاستی یاد شده است.
بخش پایانی کتاب مزین به عکس ها و اسنادی درباره مطالب و فیلم های کتاب است.

امید صدرایی

منبع : روزنامه کیهان