برسی روند صلح از کمپ دیوید اول تا کنون

منطقه استراتژیک خاورمیانه بدلیل دارا بودن انرژی سرشار وموقعیت ژیواستراتژیک ان، منطقه ای حساس وحیاتی برای امریکا به شمار می رودایالات متحده پس از انقلاب شکوهمند اسلامی وساقط شدن رژیم پهلوی به نماینده قدرتمندجهت احراز ژاندارمی منطقه نیاز داشته اسراییل بدلیل بنیه مالی قوی وبلاتکلیفی سرزمینی الترناتیو مناسبی برای این امر محسوب می شد لذاامریکا با توجه به لابی توانمند یهودی در ساختار حکومتی این کشور حمایت وسیادت از سرزمینی را درالویت سیاست خارجی خویش قرار داد که روزگاری با حمایت استعمار پیر چنبره خود را بر سرزمین مستعدی به نام فلسطین زده بود
اندک زمانی بعد از جنگهای چهارگانه اعراب با اسراییل ، تجاوز عراق به خاک ایران تجدید خاطره شوک نفتی دهه ۷۰ رابرای غرب کمر راست کرده از زیر تحریم نفتی اعراب را زنده کرد این درحالی بود که وجود نفت کشورهای عربی بعنوان محور واساس منافع اقتصادی امریکا وکنترل بخش قابل ملاحظه ای از انرژی دنیا وبهره گیری از آن به منظور اهرم فشار وتسلط بر اروپا وژاپن وکنترل شوروی محسوب می شد بنابراین توان وتوجه امریکا به صلح در خاورمیانه جلب شود نوشتارحاضرمروری است بر کوششهای نافرجام غرب برای برقراری صلح در خاورمیانه از۱۹۷۹تا۲۰۰۷(کمپ دیوید اول تا آناپولیس)
● قرارداد کمپ دیوید۱۹۷۹
شکست استراتژی برخورد نظامی اعراب وهمچنین استیصال وخستگی سازمانهای چریکی در ادامه مبارزه مسلحانه با رژیم غاصب اسراییل که حال به سلاح هسته ای نیز مسلح شده بود تمایل به سازش با اشغالگر وشناسایی اسراییل بعنوان یک دولت قانونی ومشروع را سبب شد
امریکایها نیز که خاطرات بحران نفتی دهه ۷۰انها را شوکه کرده بود ابتکار عمل را بدست گرفت اوج این تلاشها کشاندن مصر به پای میز مذاکره وسازش بااسراییل وامضای قرار داد کمپ دیوید در سال ۱۹۷۹بوده است بدین ترتیبامریکا بزرگترین کشور در صف مبارزه با رژیم صهیونیستی را روی صندلی مذاکره نشاند تا تابوی عدم مذاکره با اسراییل شکسته شود
انور سادات رییس جمهور مصر مناخیم بگیم جیمی کارتر امضا کننده کمپ دیوید بودند تا مبنا صلح خاور میانه توسط این اشخاص رقم خوردیکی از مفاد این قرارداد مبنا قرار گرفتن قطنامه های ۲۴۲و۳۳۸شورای امنیت در مذاکرات صلح اینده بین اسراییل وهمسایگانش بوده است قطعنامه های فوق عقب نشینی اسراییل از بلندیهای جولان وبیت المقدس غرب رود اردن ونوار غزه صراحت دارد
اسراییل در برابر باز پس دادن بخشهای باقی مانده صحرای سینا به مصر امتیاز بزرگی از مصر کسب کرد که در طوی ۳۱ سال تاسیس دولت یهود از اعراب بدست نیاورده بود در نتیجه این قرار داد شکاف سیاسی قابل توجهی بین اعراب ایجاد شد وثانیا با کسب مشروعیت از طریق شناسایی اسراییل توسط مصر ،بزرگتزین ومنتفذ ترین کشور عربی بدعتی در میان اعراب شکل گرفت.
● طرح فهد۱۹۸۱
شاهزاده فهد ولیعهد وقت عربستان در سال ۱۹۸۱طرح صلحی را پیشنهاد داد تا به اصطلاح به حل مناقشه اعراب واسراییل ونجات فلسطینیان از اوارگی کمک کند این طرح از جانب هر دو طرف مناقشه رد شداسراییلیها به دلیل مخالفت با تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی و جبهه پایداری(سوریه،لیبی والجزایر)یر اساس منافع وسیاستهای خاص اردوگاه سوسیالیسم با این طرح مخالفت کردنداین طرح که اعتدال یافته قطعنامه ۱۹۴۸تقسیم فلسطین می باشد اسراییل را به عنوان یک دولت مشروع به رسمیت می شناسد مفاد این طرح به شکل زیر می باشد
تشکیل کشور مستقل فلسطینی به مرکزیت بیت المقدس ،قرار دادن کرانه باختری ونوار غزه تحت تولیت سازمان ملل در مدتی که بیشتر ار ۳ماه نباشد،شناسایی حق فلسطینی ها در بازگشت به مهینشان وپرداخت غرامت برای کسانی که تمایل به بازگشت ندارد، عقب نشینی اسراییل از سرزمینهای که پس از سال ۱۹۶۷به اشغال این کشور درامده
● طرح فاس۱۹۸۲
بدنبال حمله همه جانبه اسراییل به جنوب لبنان برای قلع وقمع کردن چریکهای فلسطینی این طرح از سوی سران بیست کشور عربی که در مراکش گرد هم امدند انتشار یافت کنفرانس فاس در طول هشتاد روز محاصره بیروت تشکیل نشد وزمانی که اخرین چریکهای فلسطینی لبنان را ترک می کرد این کنفرانس شکل گرفت طرح فاس همان طرح فهد با اندکی تغییر است کحه مورد پذیرش اعراب بجز لیبی قرار گرفتدراین طرح بر نقش ساف به عنوان نماینده ملت فلسطین تاکید شده بوداسراییل که در موضع قدرت بودبااین طرح نیزمخالفت کرد تا اعراب با دستان خالی وسری افکنده این کنفرانس را ترک کنند
● مذاکرات وقرار دادهای صلح در دهه ۹۰
پس از جنگ سرد وفروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایالات متحده که که خود را برای زمامداری بلا منازع جهان اماده کرده بودبراساس طرح نظم نوین جهانی تغییر ساختار بین المللی براساس منافع ملی این کشور در دستور کار مقامات ارشد کاخ سفید قرار گرفت در الویت بندی مذکورنطقه استراتژیک خاورمیانه در مناسبات امریکا جایگاه ممتازی یافت به نحوی که دیگر نمی شد با انزواگری با مسیلهء خطیر خاور میانه برخورد کرد بنابراین حل مناقشه اعراب واسراییل که مهترین دلیل ناامنی منطقه بود در دستور کار دیپلماسی امریکا قرار گرفت.
حمله عراق به کویت که باعث تشدید اختلاف وشکاف بین اعراب وضعیف شدن دول عرب شدیک فرصت استثنایی برای بازیگردانان روند صلح مهیا کردبراین اساس امریکا سران عرب واسراییل راجهت پایان دادن به خصومت دیرینه ودستیابی به صلح دعوت به مذاکره نمود کشورهای عرب که بدنبال یاریگیری وفرصت سازی در نظام جدید ایجادی بعد از فروپاشی شوروی بودند دستان مقامات امریکایی را به گرمی فشردند این در حالی است که اعراب به دلیل تجهیز نظامی اسراییل و دستیابی دولت یهود به سلاح هسته ای توان مقابله با اسراییل را در خود نمی دیدند اسراییل که از ضعف مفرط اعراب وساف اگاه بودند ومی دانستند در شرایط جدید اعراب توان امتیاز گیری از این کشور را ندارند بنابراین فضای جدید را فرصت مناسب وبدون باختی برای بهتر شدن پرستیژ سیاسی این کشور در جامعه جهانی دید
● کنفرانس صلح مادرید۱۹۹۱
طرح صلح امریکا با عنوان زمین در برابر صلح کانون تلاش بوش پدر وجمیزبیکر وزیر خارجه وقت محسوب می شود.
اولین دور مذاکرات درمادرید در ۳۰اکتبر ۱۹۹۱وبا حضور هیئتهای سوریه ،لبنان،اسراییل وهیئت مشترک اردنی-فلسطینی اغاز شد این دور از مذاکرات از دور دوازدهم به واشنگتن منقل شد
تا دور پنجم مذاکرات که حزب لیکود حزب حاکم در قدرت بود هیچگونه پیشرفتی در مذاکرات مشاهده نشد اما از دور ششم که حزب کار به رهبری رابین زمام قدرت را بدست گرفت بناگاه ورق برگشت رابین با متهم ساختن لیکود به مانع تراشی در مذاکرات ،اعلام نمود که قطعنامه های۲۴۲و۳۳۸را قبول داشته ولی عقب نشینی از جنوب لبنان براساس قطعنامه ۴۲۵را رد واین عقب نشینی را منوط به تضمین امنیت اسراییل از طریق خلع سلاح حزب الله دانست از طرفی طی سخنانی توقف شهرک سازی را تا رسیدن مذاکرات به نتیجه را وعده داد اما همه اقدامات شعاری بیش نبودسیاست شهرک سازی بسان سابق ادامه یافت .
از دور هفتم به بعد کلینتون از حزب دموکرات کلیددار کاخ سفید شد تا پشتوانه محکم اسراییل در مذاکرات محکمتر از قبل ادامه یابد
مذاکرات مادرید پس از ۱۱دور مذاکرهبه نتیجه روشنی نرسید وعملا به بست رسید .
● قراردادهای اسلوی ۱و۲
همزمان با مذاکرات مادرید که دستاورد خاصی نداشت مقامات ساف واسراییل بطور مخفیلنه گفتگوی دوجانبه در اسلو را دنبال کردنداین مذاکرات سرانجام منجر به انعقاد قراردادی بین اسحاق رابین و یاسر عرفات گردید سند نهایی قراردادمذکور موسوم به غزه-اریحاویا اسلو۱در ۱۳دسامبر ۱۹۹۳در واشنگتن به امضا رسید ساف در مذاکرات خودبا هیئت اسراییلی بر اجرای قطعنامه های ۲۴۲و۳۳۸شورای امنیت سازمان ملل،تشکیل دولت مستقل ملی در کرانه غربی ونوار غزهبه مرکزیت بیت المقدس پایتخت ،متوقف ساختن پروژه های ساخت شهرکهای یهودی نشین توسط اسراییل ،داشتن حق تعیین سرنوشت،بازگشت فلسطینی های اواره به موطن خوداصرار می ورزیداز سوی دیگر اسراییلی ها مصرانه قطعنامه های ۲۴۲و۳۳۸را رد می کردند.وبر خودمختاری اداری وراه حل های مرحله ای اصرار داشتند به پیشنهاد اسراییلیها مسیولیت حفظ امنیت وامور مربوط به ساکنان اسرایییلی در اراضی اشغالی بر عهده اسراییل خواهد بود رژیم صهیونیستی برای پلیس خودگران نقش محدود قایل بودنداختیارات محدود پلیس فلسطینی محدود به جرایم عمومی فقط فلسطینی بوده و امور مربوط به ساکنان یهودی در اراضی اشغالی وهمچنین یهودیانی که به این مناطق سفر می کردندهمچنان بر عهده پلیس رژیم صهیونیستی می باشددر قرار داداسلو۱شاهد تشکیل یک شورای اداری بمنظوراداره امور حکومت خودگردان می باشیم براین اساس اکثر وظایف اداری،اقتصادی،کشاورزی،خدماتی،اموزش وپروش جهانگردی وتشکیل دادگاههای عمومی رادر نوار غزه وبعدها در کرانه باختری به عهده این شورا خواهد بود شورای مذکور فاقدقدرت قانونگذاری وحق تصمیم گیری در مورد مسایل امنیتی وسیاست خارجی را ندارددراین طرح صلاحیتی برای شورا در دخالت شهرکهای یهودی نشین داده نشده بود.
در اسلو۱بیت المقدس همچنان در دست دولت یهودی باقی می ماندواضح بود که این طرح نمی تونست انتظارات مقامات فلسطینی را براورده کندالبته بازای این امتیازات ۳.۵تا۵درصاز سرزمینهای اشغالی به فلسطینی ها عودت داده می شد.
دور دوم مذاکرات ساف واسراییل که به قرار داد طابا یا اسلو۲معروف است گسترش یافته اسلو ۱ است که در واقع سندی برای تداوم وگسترش حکومت خودگردان می باشدسند نهایی اسلو۲ در سپتامبر ۱۹۹۵به امضای عرفات و رابین در واشنگتن رسیددر قرار داد طاباتاکید شده بودکه بعد از عقب نشینی نیروهای اسراییلی از مراکز شهری نابلس ،جنین،طولکرم،رام ا...،قلقیلیه،بیت الحم انتخابات فلسطینی برگزار شودصهیونیستها در این مقطع نیز با بهانه قرار دادنسکونت ۴۰۰یهودی در وسط شهر الخلیل موضوع این شهررا مسکوت گذاشتند.
در دو قرارداد مذکور به هیچ عنوان به ایجاد دولت مستقل فلسطینیی اشاره نشده بود روند سیاسی واقتصادی فلسطین همچنان در دستان اسراییل قرار داشت علاوه بران این صلح تمامی مردم فلسطین را شامل نمی شدوحدود یک دوم جمعیت فلسطین یعنی ۳.۵میلیون نفر از انها را بدلیل اینکه ساکن غزه یا کرانه باختری نمی باشندودر اردوگاههای لبنان سوریه واردن بسر می برند شامل نمی شود
پس از ۱۸ ماه توقف در روند مذاکرات صلح بین اسراییل وفلسطین بدنبال پذیرش عقب نشینی از طرف نتانیاهو از شش شهر کرانه غربی ودر اختیارقرار دادن ۲۷درصد از سرزمینهای این منطقه به حکومت خودگردان،توافقنامه مریلند در ۲۳اکتبر ۱۹۹۸بین نتانیاهو و عرفات با حضور کلینتون امضا شد این قرارداد که مرحله دوم اسلو۲ به شمار می رودیکی از محورهای عقب نشینی اسراییل از ۱۳درصد سرزمینهای کرانه باختری است عرفات نیز متعهد شدکه تحت یک برنامه کاری با همکاری سیا وموساد با فلسطینی های ضد صهیونیست مبارزه کندوهمچنین نابودی اسراییل از منشور ساف حذف شده اجازه تاسیس مرکز امنیتی درمشترک موساد-سیادر قلب سرزمینهای فلسطین داده شود پس از کوشش آمریکا و سفرهای مکرر "مادلین آلبرایت" وزیر امور خارجه‌ی وقت این کشور به فلسطین اشغالی، سرانجام "یاسر عرفات" رییس فقید حکومت خودگردان فلسطین و "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر پیشین اسراییل با حضور "بیل کلینتون" رییس جمهوری وقت آمریکا موافقتنامه‌ی وای ریور را در اکتبر ‪ ۱۹۹۸‬میلادی امضا کردند.مطابق بندهای این موافقت نامه، اسراییل باید ‪ ۷۵۰‬اسیر فلسطینی را آزاد و از ‪ ۱۳‬درصد خاک کرانه‌ی باختری رود اردن در سه مرحله عقب نشینی می‌کرد و در مقابل، حکومت خودگردان قول داد برخی بندهای مورد درخواست تل‌اویو در منشور ملی فلسطین را حذف کند. دو ماه بعد از امضای موافقتنامه‌ی وای ریور، شورای ملی فلسطین طی نشستی در شهر غزه، بندهایی از منشور ملی را که در آن خواستار از بین رفتن اسراییل شده بود حذف کرد اما رژیم صهیونیستی به تعهداتش جامه‌ی عمل نپوشاند و آمریکا نیز بر این رژیم فشار وارد نیاورد.مقام‌های امنیتی و نظامی اسراییل تنها ‪ ۲۵۰‬اسیر فلسطینی را که مدت محکومیت بیشتر آنان به پایان رسیده بود آزاد اما از آزادی زندانیان سیاسی خودداری کردند.
آنان همچنین برخلاف مفاد موافقتنامه‌ی وای ریور، نه تنها اداره‌ی مناطق کرانه‌ی باختری را به حکومت خودگردان فلسطین واگذار نکردند که به روند اشغال و شهرک‌سازی و ساخت "دیوار حایل" در این مناطق ادامه دادند. یک سال پس از نشست وای ریور، نشست اول شرم‌الشیخ در سپتامبر ‪ ۱۹۹۹‬با حضور "حسنی مبارک" رییس جمهوری مصر، "عبدالله دوم" شاه اردن، آلبرایت، یاسر عرفات و "ایهود باراک" نخست وزیر وقت اسراییل برگزار شد. آن نشست هم به امضای یک موافقتنامه میان اسراییل و حکومت خودگردان فلسطین منجر شد و مبارک و عبدالله و البرایت به عنوان گواه، آن را امضا کردند.براساس موافقتنامه‌ی شرم‌الشیخ قرار شد اسراییل ‪ ۳۵۰‬اسیر فلسطینی را آزاد و در ‪ ۲‬مرحله از ‪ ۱۱‬درصد خاک کرانه‌ی باختری عقب نشینی کند تا حکومت خودگردان بتواند بر ‪ ۴۰‬درصد این منطقه اعمال حاکمیت نماید.
اسراییل نه تنها از مناطق کرانه خارج نشد که یک سال بعد یعنی سال ‪۲۰۰۰‬ میلادی با اشغال همه‌ی این ناطق، سیطره‌ی خود را بر سراسر خاک فلسطین کامل کرد. این اشغال، به شعله‌ور شدن آتش قیام مشهور به "انتفاضه‌ی مسجدالاقصی" دامن زد و بار دیگر نشان داد که مقام‌های تل‌اویو به هیچ یک از عهد و پیمان‌ها و بندهای موافقتنامه‌های امضا شده، پایبند نیستند.
● کمپ دیوید دوم سال۲۰۰۰
باراک نخست وزیر رژیم صهیونیستی پس از بدست گرفتن قدرت بظاهر درصدد تحقق شعار انتخاباتی خود مبنی برایجاد صلح ،امنیت وعقب نشینی از جنوب لبنان برامد بدنبال اعلام باراک برا ی خروج یک جانبه از جنوب لبنان تا ژوئیه ۲۰۰۰استارت کمپ دیوید دوم کلید خوردکمپ‌ دیوید دوم‌ به‌ دعوت‌ بیل‌ کلینتون‌ رئیس‌ جمهور سابق‌ امریکا از طرفین‌ فلسطینی‌ و اسرائیلی‌ برگزار شد تا طرفین‌ وارد مذاکرات‌ فشرده‌ و پشت‌ درهای‌ بسته‌ در تفریحگاه‌ کمپ‌ دیوید گردند و به‌ یک‌ توافق‌ نهایی‌ دست‌ یابند‌ طرفین‌ اسرائیلی‌ و فلسطینی‌ این‌ دعوت‌ را فوری‌ پذیرفتند در حالی‌ که‌ طرف‌ فلسطینی‌ برای‌ این‌ مذاکرات‌ به‌ اندازه‌ کافی‌ امادگی‌ نداشت‌ و به‌ نظر می‌ رسد صرفا به‌ این‌ خاطر دعوت‌ را پذیرفت‌ تا کلینتون‌ عصبانی‌ نشود‌ نتیجه‌ این‌ مذاکرات‌ این‌ بود که‌ رئیس‌ جمهور امریکا اعلا‌م‌ کرد مذاکرات‌ به‌ توافق‌ نهایی‌ منتهی‌ نشد‌ وی‌ یاسر عرفات‌ رئیس‌ تشکیلا‌ت‌ خودگردان‌ فلسطین‌ را مسئول‌ شکست‌ این‌ مذاکرات‌ معرفی‌ کرد و از همراهی‌ و شجاعت‌ باراک‌ نخست‌ وزیر اسرائیل‌ بخاطر نرمشهای‌ بی‌ سابقه‌ در قبال‌ فلسطینیها برای‌ دست‌ یابی‌ به‌ راه‌ حل‌ سیاسی‌ مورد نظر تمجید کرد‌ گرچه‌ بعدها براساس‌ نوشته‌ های‌ طرف‌ امریکایی‌ و اسرائیلی‌ روشن‌ شد که‌ اسرائیل‌ و پس‌ از ان‌ امریکا مسول‌ شکست‌ این‌ مذاکرات‌ بودند و عرفات‌ پیشنهادی‌ را که‌ لا‌زم‌ بود با ان‌ مخالفت‌ کند‌ رد کرد‌ از اظهارات‌ برخی‌ مقامات‌ امریکایی‌ که‌ در هیات‌ امریکایی‌ در این‌ مذاکرات‌ شرک کرده‌ بودند مشخص‌ شد که‌ برگزاری‌ این‌ مذاکرات‌ فکر ایهود باراک‌ نخست‌ وزیر سابق‌ اسرائیل‌ بود‌.
برخلاف دیدگاه رایج برخی تبلیغات اسرائیلی، در مذاکرات سران در کمپ دیوید در ژوئیه ٢٠٠٠، یاسر عرفات آنچه را که «پیشنهاد سخاوت مندانه»ء ایهود باراک میگویند رد نکرد. در حقیقت، در طرح باراک، اسرائیل ده درصد سرزمین های کرانهء باختری رود اردن و بخش مهمی از بیت المقدس شرقی (عرب نشین) را برای خود حفظ میکرد و در مورد مسئلهء پناهندگان هم سکوت می نمود. این مطلب را ناظرین بسیاری از جمله آمریکائیهایی که در مذاکرات حاضر بودند، تأیید کرده اند. ( به مقالات لوموند دیپلماتیک در مورد این موضوع مراجعه کنید). درست است که آقای عرفات در اداره شرایط حاصل از شکست کمپ دیوید ، گاهی دچار لغزش شده و نیز در ارزیابی ها دچار اشتباه گردید، اما مسئولیت اصلی فروپاشی روند صلح بر دوش اسرائیلی ها و آمریکائی هاست که تشکیل دولت فلسطین بر کل سرزمین های کرانهء باختری رود اردن و غزه و پایتخت آن بیت المقدس شرقی را نپذیرفتند
● کنفرانس بیروت ۲۰۰۲
سران عرب در اجلاس سال ۲۰۰۲ خود که در بیروت برگزارشد طرحی را ارائه کردند که طبق آن در صورت عقب نشینی اسرائیل به مرزهای قبل از جنگ چهارم ژوئن ،۱۹۶۷ تمام کشورهای عرب با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار می کنند.
طرح موردتصویب سران عرب درواقع توسط ملک عبدالله، ولیعهد وقت عربستان سعودی، تهیه شده بود، اما سران عرب با تغییر برخی از بندها آن را تصویب کردند. آریل شارون، نخست وزیر سابق اسرائیل در آن برهه طرح سران عرب را، که به طرح صلح عربی شهرت یافته است، رد کرد و عقب نشینی یکجانبه از برخی از سرزمین های اشغالی کرانه باختری و نوارغزه را به عنوان طرحی جایگزین در برابر آن، در دستور کار دولت خود قرارداد. در طرح ملک عبدالله بر عقب نشینی اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ میلادی، حل و فصل مسأله پناهندگان فلسطینی بر اساس قطعنامه ۱۹۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد و تشکیل کشور مستقل فلسطینی به مرکزیت قدس شریف در مقابل عادی سازی روابط کشورهای عربی با تل آویو تأکید دارد.اما این طرح نیزبدلیل مخالفت مقامات اسراییلی با بازگشت اوارگان فلسطینی که برهم زننده ترکیب جمعیتی به نفع فلسطینی ها بود مخالفت کردند این درحالی است که جان دوگارد گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل متحد در فلسطین اشغالی، اسرائیل را به اجرای سیاست آپارتاید و شهرک سازی متهم و از آن انتقاد کرد. جان دوگارد در آن مقطع اظهار داشت: تشابهات بسیار و آشکاری میان اوضاع در سرزمین های فلسطینی و آپارتاید در آفریقای جنوبی درگذشته وجوددارد.
تشکیل یک دولت فلسطینی حتی در نوار غزه وکرانه باختری شدیدااز جانب دولت اسراییلی رد شد تا ریشه های خاورمیانه ناارام توانمندی دیپلماسی جهان عرب را به چالش بکشد
● توافق ژنو۲۰۰۳
از زمان شروع انتفاضه الاقصی تعداد زیادی از طرح ها وتوافقات برای پایان دادن به خشونت ها شکل گرفت به دنبال ناکامی روند اسلو و کمپ دیویددر ژوئیه۲۰۰۲وپس از سه سال کشتار ابتکارات چندی برای شروع گفتمان بین طرف اسراییلی وفلسطینی شکل گرفت که از جمله توافقات می توان به توافق بیلین-عبدربه یا توافق ژنو اشاره کرددر اکتبر۲۰۰۳یک سری ملاقاتهای غیررسمی میان گروههای اسراییلی تحت ریاست یوسی بیلین وگروه فلسطینی به ریاست یاسر عبدربه انجام شد که طی ان راه حل دو دولت براساس موافقتنامه حفظ وضعیت مورد پذیرش دوطرف قرار گرفت این متن دارای ۱۶بخش استکه تقسیم اراضی ،توافقات دربارهبیت المقدس،حل مشکل اوارگان وغیره را شامل می شوددر ارزیابی بالقوه این سند با توجه به شمولیت بسیار زیاد ان ،بسیار مثبت می باشداما نکته مهم انتقاداتی است که طرف اسراییلی بران وارد می کند چرا که بیلین یک شهروند عادی بوده ومذاکره وی مشروعیت حداقل ازدید اسراییلیها نداردبنابراین توافق ژنو نیز با بهانه گیری طرف اسراییلی راهگشای این مناقشه نیم قرنی نشد سران عرب نیزتا برگزاری نشست اناپولیس وچاره جویی امریکا برای آنهاروزها را به انتظار نشستند.
● کنفرانس اناپلیس۲۰۰۷
بوش که کابوس انتخابات ریاست جمهوری را پیش روی خود احساس می کند در فاصله چند ماه مانده به انتخابات ابتکار عمل برگزاری نشست سرنوشت را شخصا بدست گرفت وبا تحت فشار قرار دادن سران عرب و سازمانهای بین الملی کنفرانسی شلوغ با شرکت ۴۰کشور و سازمان بین المللی را ترتیب داد در این کنفرانس محمود عباس از جانب دولت خودگردان ونه ملت فلسطین و ایهود المرت از طرف اسراییلی ها با بی اعتمادی وهراس از یکدیگر پای میز مذاکره ای قرار گرفتند بزعم بسیاری ازتحلیلگران مسایل بین المللی ابومازن والمرت کاریزمای انجام چنین کار بزرگی را ندارند.
بهر صورت نشست اناپولیس در حالی شروع به کار کرد که در بین حاضرین در اجلاس اسم کشورهایی مثل عربستان ،سوریه ومصر به چشم می خورد با این وجود غایب بزرگ این اجلاس یعنی حماس ضمن هشدار به اعراب این کنفرانس را تحریم کرده بود.
کنفرانس صلح پاییز که به کنفرانس خزان زده مشهورشده بود نتوانست انتظارات شرکت کنندگان را براورده کند ابومازن واولمرت در پایان اجلاس بیانیه ای حاوی ادعاهایی درباره امنیت و همزیستی صادر کرده است . آنها گفتند : درباره تلاش برای تشکیل دو دولت مستقل اسرائیل و فلسطین و زندگی در کنار یکدیگر با صلح و آرامش باید گفت: ما برای آغاز دور جدید مذاکرات برای دستیابی به صلح به توافق رسیده ایم تا بتوانیم تمام مسائل مورد اختلاف را بدون استثناء حل کنیم. ما موافقیم مذاکرات فشرده و مداوم برقرار کنیم و قول می دهیم تا قبل از پایان سال ۲۰۰۸ به توافقی دست یابیم. دستیابی به این توافق از طریق برگزاری منظم نشست ها به همت یک کمیته پیگیری که رئیسان آن را دو مسئول از دو هیأت فلسطینی و اسرائیلی تشکیل دهند صورت خواهد گرفت. این کمیته پیگیری طرح کار مشترکی تهیه می کند و در همه زمینه ها گروه های گفت و گو کننده ویژه تحت نظارت نمایندگان اصلی دو طرف تشکیل می دهد. کمیته پیگیری نخستین نشست خود را ۱۲ دسامبر سال جاری برگزار می کند. محمود عباس و اولمرت نیز هر دو هفته یک بار باز با یکدیگر دیدار می کنند تا گفت و گو ها را ادامه داده و کمک های لازم را برای پیشرفت روند صلح ارائه دهند. دو طرف فلسطینی و اسرائیلی قول می دهند به تعهدات خود که در چارچوب طرح نقشه راه به آنها دیکته می شود اما به اجرا در نیامده است و شامل حل همیشگی و پایدار درگیری اسرائیل و فلسطین بر اساس تشکیل دو دولت مستقل است و کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه در ۳۰ آوریل ۲۰۰۳ فراهم آورده عمل کنند و یک هیأت آمریکایی، فلسطینی و اسرائیلی به ریاست آمریکا مسئول رسیدگی به اجرای طرح نقشه راه شود. در صورتی که دو طرف خلاف تعهدات خود عمل کنند اجرای پیمان صلح یعنی اجرای طرح نقشه راه به صورت مستقیم از سوی آمریکا صورت خواهد گرفت.
بیانیه اجلاس اگر چه باجملات زیبا نگارش یافته ولی اندک تاملی در ان ماهیت ان را روشنتر می سازد؛بنا به متن صریح بیانیه هنوز هیچگونه توافق ابتدایی شکل نگرفته وایجادتفاهم به زمان نامعلوم قبل از۲۰۰۸موکول شده هر چند با توجه به فاصله مواضع وشکاف منافعی که بین طرفین در زمینه اوارگان ،زندانیان،اختلافات مرزی، بیت المقدس ،اب و... می باشد افق چندان روشنی برای این تفاهم نمودار نیست.
دوم اینکه ایجادی هرگونه صلح وتفاهمی در چهارچوب نقشه راه صورت می گیرد این درحالی است که طرح مذکور قبلا ناکارامدی خود را اثبات کرده از طرفی درجمله پایانی این بیانیه عنوان شده در صورت تعلل طرفین ،امریکا اجرای طرح نقشه راه را به صورت مستقیم سرپرستی وبه اجرا در خواهد اورد این بیانیه به صورتی که عنوان شده دست امریکا را در دخالت وکارگردانی امور هرچه بیشتر باز می گذارد وهمانطور که قبل از برگزاری تصور می شد روند صلح با توجه به حمایت همه جانبه امریکا از پسر خوانده ناتنی خود به زیان ملت فلسطین خواهد بود.

حسین کبریایی زاده