افزایش اطمینان ،کاهش عوارض زیست محیطی

● نگاهی به نوآوری های صورت گرفته توسط شرکت اتومبیل سازی ژاپنی برای تسخیر بازارهای جهانی
شرکت اتومبیل سازی تویوتا، بزرگ ترین شرکت خودروسازی جهان، همواره سعی کرده است از لحاظ سطح کیفیت در تولیدات خود در جهان بهترین باشد، تقریباً این گونه هم بوده است. البته این شرکت معتبر جهانی تصمیم های مهمی را برای افزایش اعتبار خود اتخاذ کرده است.
با وجود انواع خودروهای مختلف و متنوع، قرن بیست و یکم را باید سده یی سخت و پررقابت در دنیای خودروها دانست. تمام خودروسازانی که می خواهند در این رقابت پیروز شده و ماندگار شوند می بایست در زمینه مهندسی تولید دست به نو آوری بزنند و به این منظور باید طیف گسترده یی از زمینه های فناوری، مثل فناوری مواد، فناوری تشخیص، فناوری کاهش وزن و بالاخره فناوری کنترل اطلاعات را مدنظر گیرند.
رمز موفقیت در بازار رعایت تمامی این فناوری ها در تولید است. به این مثال توجه کنید؛ تویوتا در چند سال گذشته استفاده از روبات های صنعتی را آغاز کرده است. ابتدایی ترین روبات ها در صنعت اتومبیل سازی آنهایی هستند که عملیات جوشکاری را انجام می دهند، ولی مهندسان تویوتا در حال طراحی نسل آینده روبات هایی هستند که قادرند وظایف بیشتر و متنوع تری را انجام دهند. در حال حاضر روبات هایی ارائه شده اند که قادرند مونتاژ قطعات مختلفی را انجام دهند. از روبات هایی که قابلیت حرکت سریع دارند نیز می توان در خطوط منگنه کاری استفاده کرد.
در سال های اخیر تولید تویوتا در خارج از مرزهای ژاپن رشد چشمگیری داشته است، به طوری که در سال ۱۹۸۰ محصولات کارخانه تویوتا در ۹ کشور و ۱۱ کارخانه تولید می شد. محصولات این کارخانه بزرگ در سال ۱۹۹۰ این شرکت در ۱۴ کشور و ۲۰ کارخانه و در سال ۲۰۰۴ در ۲۶ کشور و ۵۱ کارخانه تولید می شود و همچنان در حال گسترش است.
با توجه به تنوع محصولات تولیدی این کارخانه بزرگ یا بهتر است بگوییم این شرکت، مدیران آن درصدد برآمده اند که راهبردهای تولید محصول برای هر منطقه را به گونه یی تدوین کنند که مشتریان بیشتری از سراسر جهان به خریداری محصول های مختلف آن روی بیاورند.
به طور مثال مدیران شرکت برای جلب افراد جوان و کسانی که قرار است برای نخستین بار مشتری تویوتا شوند، بازاریابی گسترده یی را در امریکای شمالی برای مدل SCION آغاز کرده اند و برای بازار داخلی ژاپن قرار بر این است که میزان تولید وانت های بزرگ لوکس را از ابتدای سال ۲۰۰۶ افزایش دهند.
شرکت تویوتا از ماه فوریه سال ۲۰۰۵ کار تولید مشترک اتومبیل های مسافری کوچک را با سازندگان اروپایی آغاز کرد. در کشور چین، خط تولید و مونتاژ گروه کاملی از خودروها را که از اتومبیل های کوچک و جمع و جور شروع شده و به انواع SUV و سدان های لوکس خاتمه پیدا می کند، برپا و احداث کرده است و بالاخره باید از پروژه IMV نام برد که برای سایر نقاط جهان در دست تدوین است و مرکز آن کشورهای آسه آن (ASEAN) است. قرار است شرکت تویوتا در این کشورها به تولید پنج اتومبیل مختلف اقدام کند که سه مدل آن وانت بار و یک SUVو یک مینی ون است.
تویوتا با عرضه مدل های جدید، آن هم در قالب کوششی خستگی ناپذیر، در تلاش است که بازار اتومبیل های هیبریدی را در سراسر جهان توسعه دهد. عرضه مدل جدید پریوس در سال ۲۰۰۳ به نحو باورنکردنی با استقبال جهانیان روبه رو شد و براساس آمار مالی مربوط به سال ۲۰۰۵ مشخص شد که میزان فروش انواع خودروی هیبریدی رشد سالیانه ۲۵۰ درصدی داشته است، به عبارت دیگر فروش بیش از ۱۵۰ هزار دستگاه اتومبیل هیبریدی.
در ماه مارس سال ۲۰۰۵ بازارهای جهانی شاهد ارائه دو مدل هیبریدی جدید از تویوتا به نام های هاریر (HARRIRR) و کلاگر (KLUGEER) بود و مقامات تویوتا در تلاش هستند که طیف گسترده یی از اتومبیل های هیبریدی را که در بین آنها لکسس هیبریدی هم خواهد بود به بازار عرضه کنند، اما برنامه هایی که برای بازار ژاپن در دست تهیه بوده عبارتند از یک اتومبیل مفهومی جدید به نام پورت (PORTE)، یک مینی ون جدید به نام ایسیس (ISIS) و اتومبیلی به نام x از نوع سدان لوکس.
در سال ۱۹۸۹ شرکت تویوتا کار بازاریابی لکسس را به عنوان خودرویی برتر در بازار امریکای شمالی آغاز کرد و از آن تاریخ به بعد تا امروز موفقیت تمامی مدل های این خودرو واقعاً چشمگیر بوده است. طی پنج سال گذشته مدل های مختلف لکسس همواره جزء پرفروش ترین خودروهای دنیا در بازار خودروهای گرانقیمت در بازار امریکا بود. فروش این خودرو در سال مالی ۲۰۰۵ افزایش ۴درصدی را تجربه کرده و به ۳۸۵ هزار دستگاه رسیده است.
در سال ۲۰۰۵ لکسس برای نخستین بار به بازار ژاپن عرضه شد و مقامات شرکت قاطعانه تصمیم گرفتند که در زمینه توسعه محصولات، فروش آنها و نیز بازاریابی و سرویس به مشتریان تفاوت آشکاری بین لکسس و تویوتا وجود داشته باشد. لکسس تصمیم قاطعانه گرفته محصولات خود را به گونه یی به مرحله تکامل برساند که به عنوان نام برتر قرن بیست و یکم مطرح شده و نام و معنای واقعی لوکس بودن را به جهانیان نشان دهد.
کل تولیدات خودرو به وسیله شرکت تویوتا در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۷ میلیون و ۲۳۰ هزار دستگاه در سراسر جهان رسید که پیش از سال ۲۰۰۰ میزان فروش دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه بود. در حال حاضر میزان تولید تویوتا در خارج از ژاپن سالانه نزدیک به سه میلیون دستگاه است و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۱۰ میزان تولید داخل به دو برابر افزایش یابد.
افزایش فروش تولید، تنها هدف شرکت تویوتا نیست و هدف دیگری که در دستور کار تویوتا قرار دارد، ایجاد تنوع بیشتر در مدل ها و شکل بدنه و اتاق در نقاطی است که محصولات تویوتا در آنجا عرضه می شود. با توجه به چنین هدفی، میزان کار و فعالیتی که به تغییر مدل ها و اضافه کردن مدل های جدید اختصاص یافته چند برابر شده و این روند رو به افزایش است، بنابراین تویوتا برای رسیدن به این هدف باید بدون آن که تاثیر منفی در کیفیت به وجود آید راندمان را بالا برد و این از مهم ترین اموری است که نوآوری های مهندسی تولید باید به آن بپردازد.
شرکت تویوتا طی چند دهه توانسته سیستمی به نام TPS را ( به معنای سیستم تولید تویوتا) تدوین کند. متمرکز شدن بر روی این سیستم باعث ایجاد تحول در مهندسی تولید شده و با استفاده از TPS سعی در ساده سازی و کوچک کردن قالب ها و سایر تجهیزات دارد که به آن UMR یا بازنگری در ساخت مواد و قطعات گفته می شود. به دلیل منافع زیاد، سعی شده است که در تمامی کارخانه هایی که تویوتا در آن تولید می شود، این سیستم اجرا و پیاده شود.
از دیگر نوآوری ها می توان از فناوری V-comm نام برد که یک فناوری مهندسی دیجیتالی است و با استفاده از آن می توان بازده عملیات تولید را بالا برده و هزینه ها را پایین آورد، زیرا مهندسان می توانند با استفاده از وسایل نقلیه فرضی، آماده سازی های لازم برای طراحی و تولید را با شبیه سازی انجام دهند.
تولید تویوتاهای سری IMV که از اکتبر سال ۲۰۰۴ آغاز شده، شرکت تویوتا را بر آن داشت که سیستم تامین و تولید خود را به گونه یی پیاده سازی کند که بتواند وسایل نقلیه تولیدی خود را به بیش از ۱۴۰ کشور و منطقه در دنیا گسترش دهد.
پروژه IMV از ابتدا به منظور تولید انواع وانت بار و سایر وسایل نقلیه، صرفاً برای عرضه در بازارهای خارجی شکل گرفت.
در حال حاضر انواع IMV در چهار منطقه اصلی تولید می شود که عبارتند از؛ تایلند، اندونزی، آفریقای جنوبی و آرژانتین. تولیدات این کشورها به کشورهای آسیا، اروپا، آفریقا، اقیانوسیه و امریکای شمالی و جنوبی و خاورمیانه صادر می شود. علاوه بر اینها تویوتا در کشورهایی مثل هندوستان، فیلیپین و مالزی، خودرو را برای عرضه به همان بازارها تولید می کند. البته در کارخانه های تایلند، اندونزی و فیلیپین و نیز هندوستان بخشی از تولیدات قطعات اصلی مانند موتورها برای استفاده در سایر کشورها نیز صادر می شود.
پروژه IMV برای تویوتا را باید یک نقطه شروع دانست، چون قطعات مورد نیاز تمامی خودروهای تویوتا از طریق یک شبکه گسترده جهانی که شامل تمامی پایگاه های موجود در داخل و خارج از ژاپن است به سوی مراکز تولید (که چهار مرکز اصلی است) منتقل می شود. محصولات تولیدی در کشورهای آسه آن که شامل وانت بار، خودروهای چندمنظوره، موتور و قطعات اصلی است به آفریقای جنوبی و سپس از آن طریق به آفریقا و اروپا صادر می شود، همین طور ابتدا به آرژانتین و سپس به کشورهای امریکای جنوبی و مرکزی و در نهایت به بیش از ۱۴۰ کشور جهان انتقال پیدا می کند.
همان طور که گفته شد پروژه IMV شامل پنج مدل خودرو است که سه وانت بار، یک مینی ون و یک اس یووی است. برای اطمینان از اینکه افراد بیشتری تا حد امکان لذت خریداری یکی از محصولات فوق را به دست آورند، تلاش شده که از نظر کیفیت، کارایی و قیمت در سطح جهانی بهترین باشند. به طور مثال برای کاهش هزینه در هر پنج مدل از یک شاسی استفاده شده و در مورد پیشرانه سعی شده با استفاده از آخرین و جدیدترین فناوری ها اقتصادی ترین موتورها برای آنها ساخته شود.
در ضمن شکل ظاهر آنها به گونه یی طراحی شده که بسیار جلب توجه می کند، اتاق آنها جادارتر بوده و طراحی و کیفیت کابین آن در سطح بالایی قرار داشته و پایداری خوبی برای شرایط مختلف رانندگی دارد. تحقق این امر از طریق همکاری نزدیک با تامین کنندگان محلی است، به طور مثال میزان خرید قطعات در تایلند به مرز ۹۶ درصد رسیده است.دلیل شکل گرفتن و به وجود آمدن پروژه IMV ناشی از رشد سریع تقاضا برای خودرو در کشورهای آسه آن به مرکزیت تایلند بوده و تقاضا برای خودروهای وانت و چندمنظوره در این کشورها به قدری زیاد است که شرکت تویوتا تصمیم دارد درخصوص ظرفیت تولید پروژه IMV تجدیدنظر کرده و آن را از ۵۰۰ هزار دستگاه در سال به ۷۰۰ هزار دستگاه برساند تا بتواند پاسخگوی نیازهای مشتریان باشد.
میزان فروش محصولات تویوتا در قاره آسیا ظرف سه سال گذشته بیش از سه برابر شده و در سال ۲۰۰۵ میلادی تقریباً به ۸۳۰ هزار دستگاه رسیده است. بازار تویوتا در آفریقا، امریکای جنوبی و مرکزی نیز روندی رو به افزایش داشته است و هر روزه بر تعداد متقاضیان این شرکت افزوده می شود. دیدگاه تویوتا در توسعه فناوری را می توان بر پایه دو واژه عنوان کرد که عبارتند از؛ Zero-Mize و Maxi-Mize که به معنای حداقل و حداکثر رساندن است. به این ترتیب که در دیدگاه به حداقل رساندن، متخصصان تویوتا به طور پیوسته در جست وجوی از بین بردن و حذف جنبه های منفی خودرو هستند، مانند مسائل زیست محیطی و تصادفات. در دیدگاه به حداکثر رساندن، متخصصان در جست وجوی افزایش جنبه های مثبت اتومبیل هستند که عبارتند از لذت، راحتی و اطمینان. آنان بر این عقیده هستند که ماموریت خودروسازان در قرن حاضر ارائه خودروهایی است که به طور دائم این دو دیدگاه را مدنظر داشته باشند.
تویوتا از سال ۱۹۹۷ که مدل پریوس را عرضه کرد بر این باور بوده و هست که در قرن بیست و یکم اتومبیل های هیبریدی قلب و هسته مرکزی خودروهای اقتصادی خواهند شد و این باور و اعتقاد راسخ بعد از ارائه پریوس جدید در سال ۲۰۰۳ به باوری جهانی تبدیل شد. در ماه مارس سال ۲۰۰۵ میلادی دو خودروی هیبریدی جدید با نام های هاریر و گلاگر توسط شرکت تویوتا به عنوان هیبریدهای مفهومی معرفی شدند و از انواع مدل هایی بودند که از نظر توان تولیدی و شتاب برتر از مدل های غیرهیبریدی هستند.
ایمنی یکی از مواردی است که در هر دو دیدگاه به حداقل و حداکثر رساندن همیشه به عنوان یک رکن اصلی مطرح بوده است به عنوان مثال، تویوتای کراون مجستا (MAJESTA) که در ماه ژوئن سال ۲۰۰۴ به بازار عرضه شد به سیستم VDIM مجهز بود؛ یعنی سیستم مدیریتی دینامیکی. در این سیستم با استفاده از فناوری پیشرفته چگونگی حرکت خودرو را کنترل کرده و به آن اجازه نمی دهند که نحوه حرکت و مانور آن به گونه یی صورت گیرد که به وضعیت خطرناک برسد.
تویوتا از سال ۲۰۰۰ میلادی به این طرف به منظور کاهش همه جانبه هزینه ها، همکاری خود را با قطعه سازان و پیمانکاران طرف قرارداد خود در قالب برنامه خاصی پیاده می کند و به موفقیت های زیادی در این زمینه دست پیدا کرده است. میزان صرفه جویی در هزینه ها در قالب این روش به طور متوسط به رقم ۲۰۰ میلیارد ین در سال رسیده است که حداکثر آن در سال ۲۰۰۳ به مقدار ۳۰۰ میلیارد ین بوده است.
بعد از موفقیت تویوتا در برنامه صرفه جویی هزینه ها، پروژه دیگری از ماه آوریل سال ۲۰۰۵ در دستور کار تویوتا قرار گرفت با عنوان VI یا نوآوری ارزشی. در این پروژه جدید همانند پروژه قبلی باز هم تمرکز بر روی همکاری با قطعه سازان بوده و تنها تفاوت آن با پروژه قبلی این است که یک قدم از آن فراتر رفته و به جای انجام نوآوری در قطعه به منظور کاهش هزینه به نوآوری در سیستم ها اقدام کرده است. این برنامه از طراحی شروع شده و از همان مراحل ابتدایی پارامترهای هزینه یی را مدنظر قرار می دهد.
یکی از خصوصیات فعالیت های کاهش هزینه یی در تویوتا به جای متمرکز شدن کامل بر روی کاهش قیمت ها، در واقع فعال کردن زنجیره یی است از نوآوری ها که از مراحل طراحی آغاز شده و تا پایان تولید ادامه پیدا می کند. تحقق این امر فقط براساس اعتمادی است که بین شرکت تویوتا و قطعه سازان طرف قرارداد آن وجود دارد و طی سال ها عملی خواهد شد.
برنامه های کاهش هزینه تویوتا منافعی بیش از صرفه جویی در هزینه های آن به دنبال دارد. منافع ناشی از کاهش هزینه ها از دو طریق به خریداران منتقل می شود؛ یکی از طریق افزایش کیفیت محصول و دیگری تجدیدنظر در قیمت ها.
در سال های اخیر اعداد و ارقام، حاکی از آن بوده است که صرفه جویی هزینه ها همواره روندی نزولی داشته است. این روند نزولی نشانگر استفاده مواد اولیه با کیفیت بالاتر و تغییر در نحوه توزیع منابع آزاد شده به جای تلنبار شدن آنها است. پس این امکان ایجاد شده که اتومبیل هایی با کیفیت بالاتر و قیمت پایین تر به مشتریان عرضه شود. همه به این مساله واقف هستند که برای برخورداری از رشد مستمر در هر بنگاه اقتصادی، پرسنل دارای بالاترین جایگاه و پرارزش ترین سرمایه هستند، به عبارت دیگر تاثیر کیفیت نیروی کار در هر سازمان و شرکت به گونه یی مستقیم روی میزان پیشرفت آن تاثیرگذار است.
یکی از نقاط قوت تویوتا نحوه مدیریت آن است که باعث می شود هر فردی در جایگاه خود، از تمامی توانمندی های خود استفاده کند. به سخن دیگر هر یک از کارکنان تویوتا تمامی قابلیت های خود را در اختیار این شرکت قرار داده اند.
بنابراین متناسب با توسعه جغرافیایی تویوتا و رشد تولیدی و تجارت آن، اقدام به تدوین و برگزاری برنامه های آموزشی متنوع و گسترده کرده اند. ضمناً تلاش دیگری که در این شرکت عظیم صورت می گیرد عبارت است از افزایش تنوع نیروی کار. در حال حاضر تعداد کارکنان شرکت تویوتا در سراسر جهان بالغ بر ۲۶۰ هزار نفر است. در ماه آوریل سال ۲۰۰۱ شرکت تویوتا برنامه مدیریت راه تویوتا و ارائه ارزش های آن را که براساس یک سنت دیرینه در این شرکت وجود داشت به طور رسمی اعلام کرد و در دستور کار قرار داد. مسیر پیشرفت تویوتا براساس دو رکن احترام به مردم و انجام اصلاحات دائمی تدوین شده که خود شامل پنج اصل است که عبارتند از:
۱) مبارزه طلبی و رقابت
۲) برطرف کردن نقایص
۳) بازرسی کردن
۴) کار گروهی
۵) احترام به خریدار
مدیریت عالی تویوتا همواره از این اصل ها پیروی کرده تا انگیزه های لازم را در کارمندان خود ایجاد کند. برای اینکه مدیران شرکت تشویق شوند، به تاسیس موسسه یا انستیتوی تویوتا در سال ۲۰۰۲ اقدام کردند. در حال حاضر بسیاری از شرکت های اقماری تویوتا اعم از مراکز تولید یا فروش به وسیله مدیران محلی همان نقاط اداره می شوند و شش نفر از مدیران ارشد کمپانی افراد غیربومی هستند.
در ژوئیه سال ۲۰۰۳ کمپانی تویوتا مرکز GPC یا مرکز تولید جهانی را افتتاح کرد. هدف از تاسیس این مرکز ارتقای کیفیت مدیریت افراد در کوتاه مدت به منظور اعمال مدیریت در کارخانه های متعلق به تویوتا در ژاپن و خارج از ژاپن بود. در این مراکز علاوه بر آموزش مهارت های مختلف به افراد برای عملیات جهانی وظیفه دیگری نیز بر عهده آنها بود مانند ایجاد سیستم ها و روش های موثر در تولید و شرکت دادن افراد در دوره های کوتاه مدت برای کسب مهارت ظرف مدت فقط دو سال. این مرکز موفق به انجام امور زیادی شده است، به طوری که از تاریخ افتتاح آن تاکنون بیش از ۴۶۰۰ نفر دوره های آموزشی خود را در آنجا به پایان رسانده اند و قرار است سطح آموزشی آن حفظ شده و سالانه حدود دو هزار نفر در آن آموزش ببینند.
شرکت تویوتا درصدد است که شعبه هایی از GPC را در امریکا، اروپا و آسیا نیز ایجاد کند تا از طریق آنها سطح آگاهی افراد خود را با ارائه آموزش های لازم ارتقا دهد. به هر حال توقف برای این شرکت بزرگ معنا ندارد و آنها هر روز به پیشرفت بیشتر فکر می کنند.

ترجمه: فرزانه سزاوار
www.PopularMechanics.com

منبع : روزنامه اعتماد