سلامت خواهی در دعا

هرگاه کسی از شما التماس دعا داشته باشد می توان درهمان حال برای او دعای کلی کرد و برای او خیر خواست. و گفت: خداوند به شما خیر دهد و یا خداوند حاجات خیر شما را روا کند.
خیرخواهی برای دیگران باید به عنوان یک اصل دردعا باشد تا دین و جسم وی به سلامت باشد و دنیا و آخرت او به سوی خیر جهت دهی شود.
التماس دعا داشتن کاری بسیار خوب است؛ زیرا انسان از زبان دیگری چیزی را از خدا می خواهد و خداوند دعای دیگران را درحق انسان زود اجابت می کند.
● «نخیر» یا «نه» به روایت استاد حسن زاده آملی
با این همه، آن چه می بایست معیار در دعا و نیایش قرارگیرد، خیرخواهی برای دیگری است.چنان که می بایست هرگز به کسی نه نگویید و اگر روزی ناچار شدید تا از واژه نه استفاده کنید بهتر آن است که «نخیر» بگویید.
استاد حسن زاده آملی درتحلیل واژه «نخیر» فارسی که برای بیان نفی به کار می رود، می فرمود: این واژه که به معنای لا و نفی عربی درادبیات و فرهنگ اسلامی و ایرانی به کار می رود، از بار معنایی بالایی برخوردار است زیرا در روایتی از امام سجاد(ع) نقل شده که اگر جمله لااله الا الله نبود من هرگز لا به کار نمی بردم و همواره به دیگری پاسخ مثبت می دادم و حاجت ها و نیازهایش را بر آورده می ساختم.
از اینرو شاعر معروف، فرزدق، درباره ایشان چنین می سراید:
ما قال «لا» قط الا فی تشهده
لولا التشهد کانت لاؤه نعم
او جز در تشهد نمازش لا نگفت واگر تشهد نبود «لاء» او همیشه «نعم» بود.
بنابر این پاسخ مثبت به درخواست دیگران دادن و به کمک آنان شتافتن به عنوان یک فضیلت همواره مطرح بوده و هست. بر این اساس باید کوشش شود تا شخص از در خانه دست خالی باز نگردد. برخی گفته اند اگر چیزی ندارید بدهید دست کم گشاده رو باشید و او را با ترش رویی نرانید.
استاد حسن زاده درادامه می فرمود: با توجه به این که پاسخ دادن به دیگران به شکل نفی و نه گفتن به آنان دشوار و سخت است، در ادبیات فارسی پس از کلمه نه واژه خیر نیز افزوده شده که می توان گفت ترجمه آن در زبان و ادبیات عربی این است: لا! جزاک الله خیرا؛ نه (نمی توانم) ولی خداوند به تو جزای خیر دهد.
براین اساس کسی که به زبان فارسی می گوید نه خیر درحقیقت می گوید خداوند روزیت را جای دیگر حواله کند و به تو خیر دهد هر چند که من نتوانستم به تو خیری برسانم و تنها خیر من همین دعا به پیشگاه خداوند برای تو می باشد.
● خیرخواهی و سلامت جویی برای دیگران
نکته دیگر که در این عبارت مورد تاکید است واژه خیر است که به معنای کاری پسندیده و نیک و یا چیزی مفید و سازنده است. از اینرو شخص با خیرخواهی برای دیگری از خداوند این چیز و یا امر را برای او طلب می کند.
براین اساس دعا و نیایش برای کسانی که التماس دعایی دارند و یا حاجتی را نزد شما آورده اند باید به گونه ای انجام شود که خیر به عنوان ملاک و معیار اصلی دعا باشد؛ زیرا شخص ممکن است خواسته ای داشته باشد که به ظاهر خوب و مثبت است اما از باب«عسی ان تحب شیئا و هوکره لکم» (چه بسا چیزی را دوست می دارید که آن برای شما شر می باشد) شرو ناپسند است. از این رو می بایست تنها خیر را برای دیگری طلب کرد و از خدا در دعای خویش برای دیگری حتی خود، این گونه خواست که آن چه خیر او یا شخص است به وی عنایت کند.
خداوند در بیان اجابت دعای ابراهیم (ع) هنگامی که در آتش افکنده شد می فرماید: کونی بردا و سلاما علی ابراهیم؛ ای آتش بر ابراهیم خنک و سلامت شو.
نکته این است که اگر این (برد) یعنی سرد و خنک شدن آتش بر حضرت ابراهیم (ع) همراه سلامت (خیر) نمی بود، ممکن بود که سردی آتش به سلامت وی ضرر برساند و به آن بزرگوار از جهت سرما آسیب بزند. یعنی آتش چنان سرد می شد که به شکلی دچار یخبندان می گشت و فاقد سلامت رسانی می شد. بر اساس این آموزه قرآنی باید در دعا و نیایش خود، همواره خیرخواهی و سلامت جویی برای دیگران را اصل قرار داد و به هنگام دعا از خداوند بخواهیم که آن چه خیر اوست به وی عطا نماید؛ یعنی خیری که سلامت دین و دنیای او در آن می باشد.

علیرضا حیدری

منبع : روزنامه کیهان