«اعتیاد در نگاهی دیگر»

براساس اعلام ستاد مبارزه با موادمخدر کشور، تریاک و هروئین به ترتیب اولین و دومین موادمخدر پرمصرف کشور و پس از آنها کراک سومین رتبه را داراست. از حیث میزان تخریب و آسیب جسمی و روانی و ایجاد وابستگی و نهایتا مرگ آوری نیز، شیشه با ۹۰ درصد تخریب رتبه نخست و کراک با ۷۰ درصد تخریب مقام دوم را به خود اختصاص داده اند. اگرچه اطلاعات ارائه شده بخصوص وضعیت و جایگاه کراک در میان موادمخدر رایج در ایران جالب و برای برخی دور از انتظار و یا شاید باور نکردنی باشد. اما به هرحال گویای حقایق زیادی است. لیکن اشاره به برخی نکات مهم خالی از لطف نمی باشد.
۱) آمارها نشان می دهند که از مهمترین و درعین حال نگران کننده ترین تغییرات فرآیند اعتیاد در ایران، کاهش سن معتادان و گرفتاران این معضل است. از سوی دیگر در مقایسه با افراد معتاد مسن تر، جوانان و نوجوانان معتاد، گرایش و تمایل بیشتری به مصرف مواد مخدر جدید و نوظهور که عمدتاً سنتتیک اند، دارند و اغلب آنها را بر مصرف موادمخدر سنتی و طبیعی مانند تریاک ترجیح می دهند. بنابراین به تدریج مصرف مواد مانند کراک، شیشه، اکستازی و... که در گروه مواد سنتتیک و جدید جای می گیرند افزایش یافته و بعید به نظر نمی رسد که در آینده، از جهت حجم و میزان مصرف، جای موادی مانند تریاک را بگیرند و یا حداقل از سهم آنها کاسته شود. بنابراین باید از هم اکنون تدبیر کرد و چاره ای اندیشید.
۲) اگرچه مصرف آسانتر، دسترسی سریعتر. سهل الوصول بودن، امکان اختفاء و حمل و نقل راحت تر و... بخشی از دلایل اقبال معتادان جوان به مصرف موادی مانند کراک است. اما نباید فراموش کنیم که اثرات خاص و شدید جسمی و روانی این مواد بویژه تأثیرات روانگردانی آنها که در شرایط و سنین جوانی به شدت اغواکننده و جذاب است. هم از علل روی آوردن آنها به مصرف این گونه مواد است. به هرحال روی دیگر این سکه عوارض خطرناک و اغلب برگشت ناپذیری است که با مصرف آنها دامنگیر معتادان می شود و در مقایسه با عوارض مواد سنتی و طبیعی نه تنها بمراتب شدیدتر و سریعتر است بلکه اعتیادآوری و ایجاد وابستگی جسمی و روانی غیرقابل اغماض بیشتری دارند. این فاکتور که به صورت معیار مرگ آوری بیان می گردد، در مورد موادی مانند شیشه ۹۰ درصد و در مورد کراک ۷۰ درصد است. بنابراین نباید از کنار افزایش بی رویه و روزافزون مصرف موادی مانند کراک به سادگی بگذریم.
۳) مافیای بین المللی تولید و توزیع موادمخدر، نه تنها از این رهگذر و به بهای تباهی میلیون ها انسان گرفتار، سودهای کلان و بی حسابی به جیب می زند، بلکه ناجوانمردانه از طریق اضافه نمودن انواع ناخالصی های غیرمجاز به مواد اعتیادآور، بهره فراوان و مضاعفی می برند. نتیجه این ا قدامات شوم چیزی نیست جز اینکه معتادان نه تنها باید آسیب های ناشی از مصرف خود موادمخدر را به جان بخرند، بلکه از عوارض و پیامدهای خطرناک ناخالصی های همراه هم در امان نخواهند بود. این واقعیت تلخ هم در مورد موادمخدر سنتی صادق است و هم در مورد موادمخدر جدید. به همین دلیل است که در سال های اخیر عوارض خطرناک و گاه مرگ آور ناشی از مصرف موادی مانند تریاک به شدت افزایش یافته و بسیار فراتر از میزانی است که انتظار می رود. البته میزان ناخالصی ها و آلودگی و غیربهداشتی بودن مراکز تولید موادمخدر جدید، بیشتر و شدیدا نگران کننده است. بنابراین ساده انگاری است اگر از کنار آمار بالای مصرف موادی مانند کراک به راحتی بگذریم. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که اغلب این گونه مواد محصول لابراتوارها و کارگاه های غیرقانونی و غیربهداشتی اند که سودجویان در آنها و در شرایطی کاملا آلوده و خطرناک و با استفاده از مواد افزودنی غیراستانداردی موادمخدر تولید می نمایند. جالب اینجاست که ماده ای که بعنوان کراک در ایران تولید و عرضه می شود. با آنچه در غرب به نام کراک و از کوکایین تولید می گردد. کاملا فرق می کند و حاوی هرویین تغلیظ شده و مواد ناخالصی همراه است. پس بازهم بهتر است هوشیارتر باشیم.

دکتر محمد جعفر طالب پور

منبع : روزنامه کیهان