نواقص کارت‌پول‌ها، دزد نامرئی بانک‌ها

«همه استانداردها را كه نباید رعایت كرد» این جمله‌ای است كه یكی از مدیران بانكی هنگام دریافت نامه اخطار بانك مركزی در خصوص رعایت استانداردهای امنیتی برای صدور كارت‌های بانكی عنوان كرد. حال پس از گذشت چند سال، بانك مربوط هزینه‌ای را به دوش می‌كشد كه تصمیم‌اش از قبل گرفته شده است.
این تنها نمونه تصمیم‌های این طوری نیست. زمانی كه مدیر یكی از شركت‌های معتبر خودروسازی جهان در دوران كهنسالی خود برنامه یكصد ساله‌ای برای شركت نوشت آینده این شركت را ترسیم می‌كرد. فراخوان تعویض ملی‌كارت‌ها یكی دیگر از تصمیمات نسنجیده مدیران سابق بانكی است براساس استانداردها كارت‌پول‌های بانكی دارای ۱۶ رقم هستند.
چهار رقم اول این كارت‌ها مربوط به بانك و كشور مربوطه است. بانك‌ها برای آنكه بتوانند به سوئیفت بین‌المللی بپیوندند و به مشتریان خود خدمات ارائه دهند باید با پرداخت هزینه‌ای، كد مربوطه را دریافت كنند. كارت‌های قدیمی بانك ملی كه چهار رقم اول آنها ۱۷۰۰ است به كارت‌های ۱۷۰۰ معروفند كه دارای ویژگی فوق نبوده و بانك ملی به تعویض آنها اقدام كرده است. بانك صادرات با ۳میلیون و ۸۲۱هزار كارت به عنوان دومین سردمدار بانكداری الكترونیكی كشور از این قاعده بازی پیروی كرده است.
كارت‌های بانك صادرات مهم‌ترین مشخصه امنیت كه همانا درج نام مشتری بر روی كارت‌ها است را لحاظ نكرده‌اند. حال با احتساب سهم بانك با ۴میلیون و ۷۴۷هزار كارت باید گفت در نظر نگرفتن استانداردها توسط دو بانك هزینه‌ای در حدود هشت میلیون كارت را بر دوش اقتصاد كشور می‌گذارد. بانك سپه با درج ۱۳ رقم از ۱۶ رقم مندرج بر روی كارت‌ها و عدم كارآیی، دستگاه‌های خودپرداز دارای بیشترین مشكل است. این بانك به سیستمی مجهز است كه حداكثر می‌تواند جوابگوی ۵۰۰ شعبه باشد. نتایج چنین تصمیماتی دستگیری جوانی است كه با خالی كردن ۲۰۰ حساب عابربانك به سارق نامرئی معروف شد. سارق ۲۳ ساله‌ای كه با وجود تحصیلات اول دبیرستان، با مطالعه سایت‌ها با طرز كار دستگاه‌های خودپرداز آشنا شده بود به سرقت ۴۳میلیون تومان اعتراف كرد. مسوولان بانك‌ها می‌گویند او ۲۰۰میلیون تومان سرقت كرده است. در خبرها از نحوه سرقت وی با عنوان شگردی خاص یاد شده اما شگرد این سارق، آشنایی با نواقص این دستگاه‌ها است.
طبق اطلاعات واصله وی كه پیش از این نیز به جرم سرقت ۲میلیون تومان از بانك ملی دستگیر شده بود، از نقص دستگاه‌های خودپرداز استفاده می‌كرد اما چون به وسیله كارت شخصی این كار را انجام می‌داد، مسوولان بانك متوجه شده و وی را دستگیر كردند. وی در دومین سرقت خود كارت‌های عابر بانك را جعل كرد و با سوءاستفاده از نواقص این دستگاه‌ها و به دست آوردن شماره رمز و شماره كارت مشتریان بانك، این اطلاعات را وارد كارت‌های جعلی كرده و از این طریق به حساب‌ها دستبرد زد. این سارق از موقعیت پیوستن بانك ملی به شبكه شتاب استفاده و از حساب‌های بانك صادرات سرقت كرد. سارق بانك‌های دولتی به وسیله بانك سامان شناسایی و دستگیر می‌شود.
گرچه این سارق نامرئی دستگیر شده اما سوءاستفاده از نواقص دستگاه‌های خودپرداز به همین جا ختم نمی‌شود. نواقصی كه می‌توان حداقل با نصب وب‌كم‌هایی كه به میزان پنج‌هزار تومان هزینه دارند، كاهش داد.

فاطمه بهادری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد