نسیم تغییرات در بانکداری ایرانی می وزد

افرادی كه فكر می‌كنند قادر به ارایه خدمات بانكداری ارزان قیمت هستند، وارد میان شده‌اند. حدود ۴۰ درخواست تاسیس بانك خصوصی در بانك مركزی ایران در جریان است. كسانی موفق می‌شوند كه به هیچ وجه تحت تاثیر دولت نباشند و خصوصی به معنای واقعی باشند.
نمونه بارز تاسیس ناموفق بانك ، بانك سرمایه و دانش است كه با پذیره نویسی موفقی كار را شروع و بیش از انتظار نیز سرمایه جذب نمود. اما با توجه به ارتباط سختی كه با دولت دارد (آموزش و پرورش) و عدم وابستگی شدیدِ درآمد و آبروی مدیران و موسسان آن، متوقف مانده و نمی‌داند كه با پولی كه از مردم گرفته و بدیهی است كه باید سود بدهد، چه كند. هنوز نه شبكه‌ای، نه شعبه‌ای، نه كارمندی، نه رییسی و به احتمال زیاد برنامه‌ی مناسبی هم برای آینده ندارد؟! بانك پاسارگاد خوب شروع كرد و خوب ادامه می‌دهد. اگر خصوصی بماند، امكان دارد كه خوب هم باقی بماند.
مهمترین عامل موفقیت و سود رسانی هر بانك در آینده، بهره برداری از خدمات الكترونیك و اینترنت است. تعداد بیشماری از شركت‌ها، كارخانه‌ها و موسسات غیر مالی در دنیا كارت اعتباری می‌دهند. تقریبا هر شركت صاحب نامی از والت دیسنی گرفته تا هتل‌های زنجیره‌ای و شركت‌های روغن فروش و غیره، كارتی را با مارك و تبلیغات خود ارایه می‌دهد. بعضی از آنها به مشتریان وفادار و پرمراجعه خود، امتیاز و خدمات ویژه‌ای می‌دهند كه بطور مستقیم و درمواردی غیر مستقیم تبدیل به نقدینگی می‌شود.
اگر این مسئله در ایران گسترش پیدا كند، تبدیل به نوعی خدمات مالی می‌شود كه وابسته به بانك هم می‌تواند نباشد. با یك سایت ساده اینترنتی و یك سرور می توان یك كارگزاری بورس، بانك بدون شعبه و یك محصول نوین ارایه كرد كه نیازهای مالی مشتریان را برآورده سازد. كافی است كه یك مجوز بگیرند و یك سایت هم راه بیاندازند.
بانك اقتصاد نوین اعلام كرده است كه حق‌الوكاله او ۲ / ۱ درصد است. اگر از خدمات نوین اینترنتی و الكترونیكی استفاده كنیم و برای كارهای بی ارزش مردم را به شعبه نكشانیم و شعبه‌های بیهوده ایجاد نكنیم، دور از ذهن نیست كه حق الوكاله بانك ۲ دهم درصد شود. اگر بانكی فقط در اینترنت حضور داشته باشد، چقدر هزینه خواهد داشت؟ و خدمات خود را با چه هزینه‌ای به مشتریان ارایه می‌دهد؟ و چقدر به آنها سود میدهد. اگر در شرایط رقابتی قرار بگیریم، طبیعی است كه بانك‌های با هزینه كمتر بتوانند سود بیشتر بدهند. وقتی یك بانك هزینه و حق‌الوكاله كمتری دارد، حتما سود بیشتری هم می‌دهد. ایجاد آر.تی.جی.اس كه تبادل نقدینگی بین بانك‌ها را امكان پذیر می‌سازد، زنگ خطری برای بانك‌های دولتی و سنتی است و ایجاد فرصت برای بانك‌های خصوصی.
اخیرا وال مارت، بزرگترین فروشگاه زنجیره‌ای آمریكا نیز اقدام به تاسیس بانك نموده است. این موضوع غریب نیست. اگر از دید یك مهندس صنایع كه به حركت سنجی انسانها می‌پردازد؛ از بالا به حركات و مسیر شهروندان نگاه كنیم می‌بینیم كه آنها:
۱- به سر كار می روند
۲- خرید می‌كنند
۳- به خانه می‌روند.
این حركت غالب آنها است. اگر چه مسیرهای كمی نیز به بانك، مسافرت و رستوران منتهی می‌شود. احتمالا پول‌ها، كارت و چك‌های مشتریان كه هر روز در پیش چشم مدیران وال مارت رژه می‌روند، رییس وال مارت را وسوسه كرده است كه چرا این پول‌ها نیز در دست من نباشند؟ اتفاقا شرایط محیطی نیز برای این كار كاملا آماده است. هم جا و مكان دارد، هم سرمایه دارد، فن آوری دارد، رسانه تبلیغاتی و جذب مشتری دارد، هم عقل دارد و مهمتر از همه، در مسیر حركت مشتری (خرید) قرار دارد.
مردم ما عادت به رفتن به شعبه دارند. اگر بانكداری نوین شكل بگیرد. شعبه‌ها باید به رستوران وكافی شاپ تبدیل شوند. همانگونه كه در خارج تبدیل به بار گردیدند. خودپردازها وظیفه پول رسانی اندك را انجام می‌دهند. پوزها روز بروز بیشتر و بیشتر می‌شوند. خرید اینترنتی بسیار راحت‌تر شكل می‌گیرد. شركت‌هایی كه بین فروشندگان سنتی و خریداران نوین قرار می‌گیرند نیز شكل گرفته‌اند و انتقال پول را انجام می‌دهند.
بانك جهانی گزارش می‌دهد كه استفاده از فن آوری اطلاعات ، سود خالص شركت‌های تجاری را دوبرابر كرده است. این گزارش سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ را بررسی كرده و می‌افزاید كه شركت‌هایی كه در طی این مدت از فن آوری اطلاعات استفاده كرده‌اند با رشدی حدود ۴ درصد و شركت‌هایی كه از این فن‌آوری استفاده نكرده‌اند، فقط ۴ دهم درصد رشد داشته‌اند.

منبع : ماهنامه راه راست

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی ITanalyze