کم‌خواب‌ها رفوزه می‌شوند

رسیدن ماه مهر نشان‌دهنده آغاز یك برنامه منظم روزانه است . البته این تغییرات و ایجاد نظم و ترتیب فقط شامل حال بچه ها نمی‌شود‌و بزرگ‌ترها هم مجبورند برنامه زندگی خودشان را تغییر دهند. ضمن اینكه در آغاز مدرسه، تنش زیادی به بچه‌ها و والدین وارد می‌شود. معمولا كودكی كه بیش از حد نگران شروع مدرسه است، از دو هفته قبل از آغاز مدرسه اضطراب پیدا می‌كند و شب‌ها قبل از خواب دچار فكر و خیالات خاصی می‌شود مثلا: مدرسه امسال من چه شكلی است؟ آیا دوست خوبی پیدا می‌كنم؟ معلم امسال چطور است؟ و خلاصه فكرهایی از این قبیل.
كم‌خوابی مساوی است با عدم تمركز
خواب، بخش مهمی از برنامه روزانه كودك محسوب می‌شود.
در مورد كودكانی كه در سن مدرسه هستند، خواب اهمیت بیشتری پیدا می‌كند زیرا برای آنها، با آغاز فصل مدرسه، یك فعالیت اجتماعی جدید آغاز می‌شود كه در آن نیاز بیشتری به تمركز و یادگیری وجود دارد. تغییر برنامه خواب تابستانی و آمادگی برای مدرسه باید حداقل از یك یا دو هفته مانده به مدرسه شروع شود. یادتان باشد هیچ‌وقت آخرین مسافرت تابستانی را زمانی نیندازید كه درست شب قبل از آغاز مدرسه به منزل برگردید!
برنامه خواب كودك باید از قبل تنظیم شده باشد و حتما اجرا شود. پزشكان معتقدند داشتن برنامه خوابی منظم، چه ۲ ساله باشید، چه ۱۲ ساله و چه ۳۵ ساله، بسیار لازم و ضروری است. اگر ۳۰ درصد بزرگسالان امروزی به انواع مشكلات خواب مبتلا هستند، دلیل آن نداشتن برنامه خواب منظم از زمان كودكی است.
همه دردسرها از خواب ناكافی است
هر كودكی خصوصیات خاص خود را دارد. بنابراین ابدا نمی‌توان برای همه كودكان مقدار خواب مشخصی را تعریف كرد. ولی به‌طور كلی می‌توان گفت كه كودكان درسن پیش دبستانی و دبستانی به ۱۰ تا ۱۲ ساعت خواب احتیاج دارند. وقتی فرزندتان ۱۲ ساله می‌شود، حدود ۱۰ ساعت خواب شبانه كافی به‌نظر می‌رسد. در سنین نوجوانی خواب به ۹ ساعت در شب می‌رسد كه كمی از خواب افراد بزرگسال بیشتر است.اگر می‌خواهید بفهمید كه فرزندتان خواب كافی دارد یا خیر، در طی روز رفتار او را زیرنظر داشته باشید. عواملی كه نشان‌دهنده ناكافی بودن خواب كودك است شامل این موارد است: )۱ كاهش توجه و تمركز، تحریك‌پذیری و خستگی )۲ كم‌شدن سطح انرژی و فعالیت )۳ ترسوشدن، اضطراب، حساس‌بودن، حالت دفاعی داشتن و حتی كم‌شدن صبر و حوصله.
دیگه وقت خوابه!
باید از همان ابتدا برنامه منظمی برای خواب كودك درنظر بگیرید و حتما به آن پایبند باشید. برای این منظور نكات زیر را درنظر بگیرید:
قبل از اینكه كودك به بستر برود به یك دوره آرامش احتیاج دارد. معمولا بعد از یك روز شلوغ و سراسر بازی و تفریح باید او‌ را آرام كنید. یك دوش گرم، یك قصه جالب یا صحبتی آرام و ملایم قبل از خواب او را آرام می‌كند.دیدن برنامه‌های تلویزیون تا دیروقت و بازی‌های ویدیویی وضع كودك را بدتر می‌‌كند و نمی‌گذارد خواب راحتی داشته باشد.
از برنامه خواب به‌طور منظم پیروی كنید. كودك باید بداند سر چه ساعتی باید به بستر برود و باید به این قانون احترام بگذارد.
بستر كودك باید از والدین جدا باشد. اگرچه در بعضی فرهنگ‌ها خوابیدن بچه‌ها در كنار والدین مرسوم است، اما این رویه مشكلاتی هم دارد. بهتر است كودكان به‌طور مستقل و تنها به خواب روند. آنها تا وقتی در كنار والدین بخوابند، یاد نمی‌گیرند چگونه خودشان به تنهایی بخوابند و به این ترتیب نه كودك و نه والدین خواب راحتی نخواهند داشت.بچه‌هایی كه در طول روز دائم در حال چرت زدن هستند، احتمالا شب‌ها خواب كافی ندارند. به‌تدریج ساعات خواب شبانه این بچه‌ها را باید بیشتر كرد و این كار باید كم‌كم صورت بگیرد، یعنی هر شب حدود یك ربع زودتر بخوابند. اگر در نهایت به حدی رسیدند كه دیگر در طول روز خواب‌آلوده نیستند، یعنی خواب شبانه آنها كافی است.
اگر مشكل حل نشود…
اگر برای خواب كودك مشكلی وجود دارد كه ادامه داشته و شما را از زندگی سیر كرده است، حتما ماجرا را با پزشك در میان بگذارید. در این موارد بهتر است ماجرای خواب كودك را در طول شبانه روز ثبت كنید: كودك هر شب در كجا، چه وقت و چند ساعت می‌خوابد؟ ساعت خواب و بیداری او چگونه است؟ كودك از چه مواردی برای كمك كردن به خواب استفاده می‌كند؟ آیا كودك در شب از خواب بیدار می‌‌شود؟ در طول روز چه مقدار می‌‌خوابد؟ آیا حادثه‌ای ناراحت كننده و غیر معمول در زندگی او اتفاق افتاده است؟
اگر كودك خواب راحتی ندارد، باید هر چه زودتر عادات صحیح خواب را در او ایجاد كنید. احتمال اینكه با شروع مدارس مشكلات خواب تشدید شده و یا حتی ظهور كنند بیشتر است. البته هر چه برنامه خواب كودك مرتب و منظم باشد، احتمال بروز این مشكلات كمتر است و اگر هم ظاهر شوند به خوبی درمان می‌شوند. یادتان باشد پدر و مادر الگوی موثری برای خواب كودك محسوب می‌شوند. پس قبل از همه به فكر اصلاح برنامه خواب خودتان باشید تا كودك هم برنامه درستی داشته باشد.

فرشته آل‌علی

منبع : روزنامه سلامت