ایدز بلای قرن را بشناسیم

● ایدز چیست؟
هنگامی كه دنیا برنامه بهداشت برای همه تا سال۲۰۰۰ را پیگیری می كرد و زمانی كه جهانیان ریشه كنی آبله را جشن گرفتند و غلبه بر بسیاری از بیماری های عفونی مانند فلج اطفال، كزار نوزادان، دیفتری، سرخك و كنترل بیماری های واگیر را نوید می دادند، ناگهان در سال۱۹۸۱ نوعی بیماری عفونی ناشناخته درآمریكا، اروپا، استرالیا و آفریقا، به نام ایدز گسترش یافت. با گذشت حدود۲۰ سال و صرف میلیاردها دلار هزینه و علیرغم بسیاری پیشرفت ها هنوز دانشمندان موفق به كشف واكسنی برای پیشگیری و دارویی برای درمان قطعی ایدز نشده اند. با گسترش ایدز در آفریقای جنوبی و آسیا، این بیماری هم اكنون به صورت جهانگیر در آمده است. تخمین زده شده كه تا ابتدای سال۲۰۰۱، حدود۳۶/۱ میلیون نفر آلوده به ویروس ایدز در جهان زندگی می كنند و۲۲ میلیون نفر بخاطر این بیماری جان خود را از دست داده اند.
● عامل ایدز
عامل بیماری ایدز ویروسی به نام ویروس نقص ایمنی انسان، (Human Immuno deficiency Virus «HIV») است كه به سیستم دفاعی بدن حمله كرده و باعث اختلال در فعالیت آنمی شود. بیشترین سلول هایی كه درگیر می شوند، لنفوسیت های گلبول های سفید هستند. نام بیماری ایدز (AIDS) از حروف اول كلمات زیر گرفته شده است و به معنی نقص ایمنی اكتسابی است: (Acquired Immuno Deficiency Syndrome)
● تشخیص:
تشخیص آلودگی به ویروس ایدز، فقط با آزمایش خون میسر است كه آن هم از زمان ورود ویروس به بدن انسان تا زمانی كه شواهد آزمایشگاهی ظاهر شود، بین۲ هفته تا۱۶ ماه فاصله وجود دارد كه به آن دوره »پنجره« گفته می شود. در این دوران، فرد آلوده كننده است ولی هیچ یك از علائم بالینی و آزمایشگاهی متداول را ندارد.
● ایدز چگونه سرایت می كند؟
▪ ویروس ایدز از سه راه قابل انتقال است
ـ تماس جنسی
ـ از راه انتقال خون و فرآورده های خونی و استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده
ـ از مادر به كودك
▪ تماس جنسی
و۸۰ درصد آلوده شدگان به بیماری ایدز در دنیا به دلیل برقراری روابط جنسی با افراد آلوده به این بیماری مبتلا شده اند.
▪ انتقال خون و فرآورده های خونی و سرنگ و سوزن آلوده
بیماری ایدز از طریق انتقال خون و فرآورده های خونی آلوده به ویروس، قابل انتقال است. در اكثر كشورهای جهان، خون و فرآورده های خونی را از نظر آلودگی به ویروس ایدز مورد بررسی قرار می دهند. پنج درصد از آلوده شدگان به ویروس ایدز از این طریق آلوده شده اند. هر وسیله تیز و برنده كه بتواند در پوست یا مخاط خراش ایجاد كند یا وارد بدن شود، مانند ابزار پزشكی و دندان پزشكی، لوازم حجامت، سوراخ كردن گوش، ختنه، خال كوبی، طب سوزنی، تیغ سلمانی و مسواك می تواند باعث انتقال ویروس شود. این گونه وسایل، باید یا یك بار مصرف باشند و یا حداقل به صورت مشترك استفاده نشوند. در مورد وسایلی مانند وسایل دندانپزشكی و پزشكی پیشرفته كه امكان چنین كاری نیست باید حتماً وسایل به خوبی استریل شده باشند.
▪ از مادر به كودك
سومین راه انتقال بیماری ایدز از طریق مادر به كودك در طول حاملگی و زایمان است. ثابت شده است كه شیر مادر آلوده می تواند سبب انتقال ویروس از مادر به فرزند باشد.
● راههای عدم سرایت
علیرغم جداسازی ویروس ایدز از بسیاری از ترشحات بدن مانند خون، ترشحات جنسی مردانه و زنانه، بزاق، ادرار، اشك، عرق، شیر مادر، مایعات صفاق و مغزی نخاعی، سرایت در اثر تماس با همه آنها صورت نمی گیرد و فقط خون، ترشحات جنسی و شیر مادر عامل انتقال هستند. لذا ویروس ایدز از راه تماس های عادی مثل با هم كار كردن، صحبت كردن، همسفر شدن، غذا خوردن و همچنین از راه حمام، استخر و توالت قابل انتقال نیست.
● ایدز در ایران
اولین مورد ایدز در ایران در سال۱۳۶۶ گزارش شد. این مورد یك كودك۶ ساله هموفیل بود كه به دلیل بیماری، از فرآورده های خونی وارداتی استفاده می كرد. از آن پس تمام خون ها و فرآورده های خونی اعم از داخلی یا وارداتی ملزم به آزمایش از نظر عفونت قبل از مصرف شدند. این آزمایشات توسط سازمان انتقال خون ایران انجام می پذیرد. برابر گزارشات واصله از دبیرخانه ستاد مبارزه با ایدز كشور، از آن زمان تا پایان سال۲۳۸۲،۱۳۷۹ مورد آلوده به ویروس در ایران شناسایی شده است كه۳۱۹ نفرشان به این بیماری مبتلا و۲۸۴ نفرشان فوت شده اند. و۶۴ درصد موارد ابتلا از طریق اعتیاد تزریقی و اشتراك در سرنگ و سوزن و۱۲ درصد از طریق آمیزش آمیزش جنسی بوده است.
● چه راههایی برای پیشگیری از بیماری ایدز وجود دارد؟
با توجه به اینكه شایع ترین راه سرایت در جهان از طریق تماس جنسی است، بهترین راه پیشگیری از ایدز، پای بندی به اصول اخلاقی و خانوادگی و اجتناب از بی بند و باری های جنسی است. عدم استفاده مشترك از لوازمی كه ممكن است در قسمتی از بدن بوسیله آنها خراش یا بریدگی ایجاد شود مانند: تیغ صورت تراشی، خلال دندان یا مسواك. استفاده از سوزن و سرنگ یك بار مصرف برای تزریقات و استریل كردن كامل لوازم پزشكی و دندانپزشكی. پرهیز از مواد مخدر، اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگ و سوزن مشترك كه راه مهمی برای انتقال ویروس است و از طرف دیگر مصرف هر نوع ماده مخدر چه تزریقی و چه خوراكی، حتی الكل، چون باعث كاهش هوشیاری و خویشتن داری می گردد و می تواند انسان را در برابر رفتار های پرخطر قرار دهد.
● آموزش
یكی از مهمترین گروههای پرخطر، جوانان می باشند و كسب آگاهی در زمینه كنترل و پیشگیری از ایدز جزء ضروریات آموزشی تمام كشورهاست.
▪ آنچه باید جوانان و نوجوانان درباره ایدز بدانند:
- ایدز تاكنون درمان قطعی نداشته است.
- ایدز قابل پیشگیری است.
- ویروس ایدز می تواند توسط افرادی كه در ظاهر سالم هستند نیز منتشر شود.
- ویروس ایدز از طریق برخوردهای اجتماعی مثل دست دادن، غذا خوردن، صحبت كردن، حمام و توالت عمومی، استخر شنا و ... منتقل نمی شود و نباید از افراد آلوده یا مبتلا به ویروس ایدز وحشت داشت، زیرا این بیماری تنها از راه رفتارهای پرخطر به انسان سرایت می كند و تماس های معمول جامعه باعث انتقال بیماری نمی شود. بنابراین از همدردی و حمایت خود نسبت به این بیماران و افراد آلوده به ویروس دریغ نكنید.
● برای اجتناب از آلودگی به ایدز چه باید كرد؟
در برابر تعارفات خانمان سوز مثل سیگار، مواد مخدر، شركت در مجامع خطرناك، وسوسه در انجام كارهای ناسالم از طرف فامیل و دوستان ناباب، مقاومت كنید.
- برای مقاومت در برابر وسوسه های شیطانی به قدرت لایزال الهی پناه ببرید.
- به اصول و موازین اخلاقی و انسانی دین مبین اسلام پایبند باشید و بدانید كه یكی از دلایل انتشار بیماری و بلای قرن در اروپا و آمریكا و آفریقا بی بند و باری و هرزگی بسیاری از جوانان بوده است.
● علائم بیماری چگونه ظاهر می شود؟
با كاهش قدرت سیستم دفاعی به مرور زمان بدن آماده ابتلا به عفونت ها و سرطان هایی می شود كه به طور معمول در مردم عادی دیده نمی شود. این بیماری ها به صورت بیماری های ریوی، اسهال های شدید و مزمن، تب های طولانی، كاهش وزن، اختلالات شخصیتی، بیماری های مغزی و پوستی خود را نشان می دهند كه در نهایت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.

منبع : ماهنامه نفت پارس