کلید رمز سعادت

یکی از مهمترین موضوعات تربیتی اخلاقی که مورد توجه و تاکید خداوند متعال و مکتب حیاتبخش پیامبران قرار دارد ضرورت احترام فرزندان به والدین خویش است . اهمیت این بحث به اندازه ای است که خداوند متعال در بیش از ۲۳ آیه در قرآن مجید فرزندان را به احسان و نیکی به پدر و مادر امر نموده است . خداوند در آیه ۲۳ سوره اسرا بعد از فراخوان به توحید امر به نیکی به والدین فرموده است . این موضوع از نظر قرآن آنقدر بزرگ است که به فرزندان اجازه نمی دهد در برابر والدین خود حتی کلمه « اف » (۱ ) را کمترین نوع اعتراض و اظهار ناراحتی محسوب می شود بکار ببرند .
بی احترامی به پدر و مادر از جمله گناهانی است که خداوند نسبت به آن عکس العمل سریع نشان می دهد و تا روز قیامت صبر نمی کند بلکه در همین دنیا فرزند خاطی را تنبیه و مجازات می کند. پیامبر(ص ) فرمود : « کیفر سه گناه تا قیامت به تاخیر نمی افتد عاق پدر و مادر ظلم و تجاوز به مردم و ناسپاسی در مقابل احسان و نیکی دیگران » . (۲ ) در فرهنگ دینی ما موضوع احترام به پدر و مادر بزرگترین واجب شمرده شده و همچنین باعث افزایش عمر زیادی روزی خشنودی خداوند و هنگام مرگ موجب راحت جان دادن و در آخرت سپر جهنم و سبب رحمت الهی است .
متاسفانه امروزه علی رغم پیشرفت علم و صنعت و رشد مادی گوناگون روز به روز شاهد کمرنگ شدن این اصل مهم تربیتی توسط فرزندان بوده و این خطری است که جوامع بشری و بویژه جوامع اسلامی را تهدید می کند و اگر به آن پرداخته نشود و فرهنگ سازی مناسب صورت نگیرد ممکن است در آینده نزدیک جوامع اسلامی به همان سرنوشتی که دنیای غرب سالهاست به آن دچار شده گرفتار شود.
در کشور عزیز ما علی رغم اینکه حدود ۳۰ سال است که از عمر پر برکت انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی می گذرد و مردم بحمدالله از نعمت یک نظام دینی و مردمی برخوردارند ولی با کمال تاسف باید اعتراف کرد احترام به والدین توسط فرزندان کمرنگ شده و دستگاههای مسئول هم کار قابل دفاعی را در این ارتباط انجام نداده اند.
به نظر می رسد به این واجب الهی که عامل سعادت فرزندان و استحکام بنیان خانواده هاست باید به صورت اصولی و ریشه ای پرداخته شود. صدا و سیما وزارت آموزش و پرورش وزارت علوم وزارت ارشاد و حوزه های علمیه هر کدام به فراخور وظایف و ماموریت های خود در نهادینه کردن این اصل تربیتی باید تلاش کنند و آن را به یک فرهنگ ارزشی تبدیل کنند.
چقدر خوب می بود که صدا و سیما این دانشگاه بزرگ ملی در کنار ساخت بعضی از سریالها در ماه مبارک رمضان سریالهای آموزنده ای در رابطه با ضرورت احترام به پدر و مادر توسط فرزندان می ساخت دستگاه عظیم آموزش و پرورش می تواند این آموزه مهم تربیتی را در متن دروس دانش آموزان و در سیره و عمل معلمان و دبیران بیاورد.
فرزندان عزیز بدانند که کلید رمز موفقیت آنها در احترام و اطاعت از والدین آنهاست . همچنانیکه پیامبر(ص ) فرمود : « دعایی که پدر و مادر برای فرزند خود می کند مانند دعایی است که پیغمبر برای امت خود می کند . » (۳ ) براساس آموزه های دینی ما یکی از وسایل و اسباب طول عمر فرزندان در نیکی به پدر و مادر قرار داده شده است (۴ )
خداوند متعال حتی آمرزش بزرگترین گناهان را در سایه خدمت به پدر و مادر دانسته است . از پیامبر گرامی (ص ) نقل است که : مردی خدمت رسول خدا رسید و گفت ای رسول خدا من هیچ کاری نمانده که انجام نداده باشم آیا می توانم توبه کنم رسول خدا فرمود : آیا هیچ یک از پدر و مادرت زنده هستند
گفت : بلی پدرم . حضرت فرمود : برو به او نیکی کن تا آمرزیده شوی . وقتی او راه افتاد پیامبر فرمود : کاش مادرش زنده بود یعنی اگر او زنده بود و به او خدمت می کرد زودتر آمرزیده می شد . (۵ )
چنانچه نگاهی به زندگانی بزرگان و علما و کسانیکه به مقامی و موفقیتی رسیده اند بیندازیم خواهیم دید که یکی از دلایل موفقیت آنان خدمت به پدر و مادرشان و کسب رضایت آنان بوده است . همچنانیکه حضرت آیه الله مرعشی می فرمود : « من هر چه دارم از برکت دعای پدرم است . »
و نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیه الله خامنه ای فرمودند : « بنده اگر در زندگی خود در هر زمینه توفیقاتی داشته ام وقتی محاسبه می کنم به نظر می رسد که این توفیقات باید از یک کار نیکی که من نسبت به یکی از والدینم کرده ام باشد. »
همچنین استاد مطهری به فرزندشان فرمودند : « گهگاه که به اسرار وجود خود و کارهایم می اندیشم احساس می کنم که یکی از مسایل که باعث خیر و برکت در زندگی ام شده و همواره عنایت و لطف الهی را شامل حال من کرده است احترام و نیکی فراوان به والدین خود بویژه در دوران پیری و هنگام بیماری کرده ام » (۶ )
حضرت زین العابدین (ع ) چه زیبا و نیکو به این موضوع پرداخته و در غالب دعا و نیایش اهمیت توجه احترام به والدین را به همگان خاطر نشان کرده است . آنجا که فرمود :
« پروردگارا! به والدین من کرامت خود و درود و رحمت نامتناهی خویش را اختصاص ده ای مهربانترین مهربانان عالم .
بر محمد و آل پاکش درود فرست و مرا بر حقوق واجبی که بر من دارند به الهام خود کاملا آگاه ساز و بعد از آنکه جمیع حقوق واجب آنها را بالاتمام به من الهام فرمودی آنگاه بدان وظیفه ای که بر من الهام فرمودی مرا مشغول ساز.
ابهت و جلال پدر و مادرم را در نظرم چون ابهت و شکوه سلطان بگردان و عطوفت و مهربانی آنها را در دلم مانند مادر رئوف قرار ده و بر من اطاعت و نیکویی در حقشان را چنان بر دل و دیده ام لذیذ و محبوب گردان که آن اطاعت و نیکی آرامش و نشاط افزونتر و روشنی بخش تر از خواب راحت خواب آلودگان و آب گوارای تشنه کامان در نزدم باشد. تا به حدی که میل و رضای خاطر آنها را بر میل و رضای خود مقدم دارم و نکوئی و احسان پدر و مادر را در حق خود اگر هم اندک باشد بهتر.
صدای مرا با آنها آرام و آهسته گردان گفتارم را با آنان خوشایند فرما و خویم را نسبت به آنان نرم کن . و قلبم را بر آنان مهربان ساز و مرا نسبت به هر دو خوش رفتار و دلسوز قرار ده
به آنها به پاس تربیت من جزای نیکو عنایت فرما و در مقابل آنکه مرا گرامی داشتند جزای خیر عطا فرما هر رنجی را که در کودکی نسبت به من تحمل کرده اند در حق ایشان منظور کن و بسیار شمار و نیکی خودم را در حق آنها اگر هم بسیار باشد اندک شمار.
هر آزار و اذیت یا امر مکروره و ناپسندی از من به آنها رسیده یا حقی از حقوقی که آنها بر من داشتند ضایع شده ای خدا تو این آزار و تضییع حق را بر آنها سبب محو گناهانشان و علو مقامشان و ازدیاد حسناتشان بگردان .
ای خدایی که سینه و گناهان خلق را به حسنه و ثواب به چندین بار زیادتر مبدل می گردانی . در روز محشر آن روزی که هر کس را به آنچه کرده است پاداش خواهی داد و به هیچ کس هرگز ظلم و ستم نخواهد شد مرا از آنان که عاق پدر و مادرند قرار مده . به والدین من عطایی نیکوتر از آنچه به والدین سایر بندگان با ایمانت مرحمت کردی اختصاص ده . بر محمد و آل پاکش درود فرست و این دعایی که در حق والدینم می کنم موجب آمرزش من قرار بده و آنها را به نیکی و محبت هایی که درباره من کرده اند ببخش و بیامرز و مغفرت حتمی خود را شامل حالشان گردان و به دعا و شفاعت و درخواست من از آنها به رضای قطعی راضی و خشنود باش و به کرامت و لطف ازلی خویش آنها را به منازل سلامت ابدی برسان » (۷ )

ث ناصر سعد
پاورقی :
۱ ـ سوره اسرا ـ آیه ۳۳
۲ ـ بحار الانوار ـ جلد ۷۴
۳ ـ نهج الفصاحه
۴ ـ نهج الفصاحه
۵ ـ بحارالانوارـ جلد ۷۴
۶ ـ رمز موفقیت بزرگان ـ رضا باقی زاده
۷ ـ فرازهایی از دعای ۲۴ صحیفه سجادیه

منبع : روزنامه تهران امروز