اندراحوالا ت رشته روانشناسی

روان شناسی تحت عنوان «علم النفس» یا «اخلا ق» بیش از هزار سال به عنوان یکی از شاخه های اصلی فلسفه در مراکز علمی ودانشگاهی ایران تدریس شده است.
از رازی و ابن سینا و ناصر خسرو تا ملا صدرا کمتر متفکری را سراغ داریم که در آثار خود به این علم نپرداخته باشند. در آثار این دانشمند نه تنها مباحث اصلی روانشناسی مانند احساس، ادراک، عاطفه، تفکر، تخیل و توانایی های ذهنی مورد بحث قرار گرفته بلکه حتی با روش های تمثیلی و شبه تجربی در مورد نظریه های معارض در زمینه های احساس و ادراک یا لذت والم داوری شده است. غرب سنت ارسطوئی روانشناسی را چند صد سال بعد با آغاز رنسانس پذیرا شد. اما تا اوائل سده نوزدهم روانشناسی مغرب زمین بخشی از فلسفه باقی ماند با مباحثی کم و بیش شبیه آنچه در روانشناسی سنتی ایران مطرح بود. حتی در فن سادس «شفا» مبحث ادراک یا تفکر و تعقل با دیدگاهی پژوهشگرانه تر و تجربی تر از آثار بیکن لا ک آمده است. با این حال خیزش موج انقلا ب صنعتی در اروپا روانشناسی شد.
آن سامان را به صورت یکی از علوم طبیعی درآورد در حالی که در ایران کندی آهنگ رشد اجتماعی و علمی و فنی سبب شد که روانشناسی ایران در همان حد سنتی متوقف شود. تنها پس از تاسیس دارالمعلمین و دانشگاه تهران و به ویژه دانش سراهای مقدماتی و دانش سرای عالی بود که روانشناسی به صورت یکی از علوم جدید در ایران مطرح شد.
به رغم رونق و شکوه آغازین، تا اوایل دهه ۱۳۴۰ فعالیت چشمگیری در روانشناسی وجود نداشت و این علم، یا به عنوان بخشی از برنامه های رشته فلسفه و علوم تربیتی یا به صورت بخشی از دوره های تربیت دبیر و آموزگار تدریس می شد. دهه ۱۳۴۰ را باید دهه گسترش سازمانی روانشناسی در ایران نامید. چون طی این ۱۰ سال دوره لیسانس روانشناسی نخست در دانشگاه تهران و بعدها در سایر دانشگاه های ایران تاسیس گردید. در دانشگاه تهران دوره فوق لیسانس روانشناسی به وجود آمد و موسسه روانشناسی بنیان گذارده شد. در خلا ل چند سال گذشته روانشناسی ایران هم از لحاظ گسترش دوره های دانشگاهی و هم تعداد کتاب های درسی پیشرفت چشم گیری داشته است، اما ازلحاظ کاربردی و پژوهشی هنوز در آغاز راه است. درست است که در سال های اخیر تعدادی از فارغ التحصیلان دوره های روانشناسی در موسساتی نظیر بیمارستان های روانی، پرورشگاه ها و مراکز آموزش کودکان استثنائی سرگرم کار شده اند اما مشاهدات جسته گریخته حاکی از آن است که کارایی این افراد پاسخگوی نیازهای سازمان های اجرایی نیست.
پژوهش در روانشناسی نیز وضع مشابهی دارد. به شهادت کتب و مجلاتی که از بدو رواج روانشناسی نوین در ایران انتشار یافته، صرفنظر از تحقیقات پراکنده در زمینه سنجش استعدادها و شخصیت، تاکنون حتی یک پژوهش آزمایشی در زمینه احساس، ادراک، یادگیری و هیجان ها در آزمایشگاه های روانشناسی ایران صورت نگرفته است. کمتر استادی را سراغ داریم که به طور مستمر سرگرم پژوهش آزمایشگاهی یا میدانی در یکی از موضوعات روانشناسی باشد و آزمایشگاه های موجود بیشتر شبیه موزه هایی هستند که سالی یکی دوبار گروه هایی دانشجویی از آن ها بازدید می کنند. در حالی که دانشجوی روانشناسی باید بیشتر وقت خود را صرف مطالعه مباحث بنیادی احساس، ادراک، تفکر و فرایند های زیستی- عصبی بکند و در ارتباط با آن نیمی از ساعات تحصیل خود را در آزمایشگاه ها بگذارند.
در حال حاضر خوشبختانه شرایط قبولی در این رشته مهیا است. دانشگاه های مختلف از جمله دانشگاه های دولتی و غیردولتی و غیرانتفاعی و پیام نور با گرایشات مختلف در این رشته پذیرش می کنند. روانشناسی عمومی و بالینی به عنوان اصلی ترین رشته در مرکزیت قرار دارد. فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مراکز خدماتی- درمانی- بهزیستی- سازمان و مراکز نگهداری سالمندان و بیماران خاص مراکز توانبخشی و مهد کودک ها و موسسات مشاوره مشغول به کار شوند. این رشته همچنین در کشورهای دیگر طرفداران زیادی دارد. از جمله کشورهای اروپایی و مدرن بیش از همه این رشته انسانی را طالبند. از بابت انتخاب این رشته به شما تبریک می گویم.

منبع : روزنامه مردم سالاری