شریک لذت کشف دیگران

بچه ها می توانند در جریان بازی های روزانه خود مهارت های علمی را نیز بیاموزند؛ مشاهده کردن، شناسایی کردن. البته برای پاسخگویی به همه پرسش های آنان به فراگیری موضوع های گوناگون نیاز ندارید. فقط کافی است در شور و شوق آنان برای کشف کردن شریک شوید، آنان را تشویق و ترغیب کنید و کمک کنید به ارزش فرآیند یادگیری پی ببرند. در اینجا چند راهکار پیشنهاد می شود که در کنار چند آزمایش ساده و بسیار کم هزینه کنجکاوی طبیعی فرزندان شما را تقویت می کنند.
● یک مرکز علمی درست کنید
ابزارهای لازم برای کندوکاو را فراهم آورید؛ یک ذره بین، یک منشور، یک خط کش و متر، ترازوی خانگی و چند ظرف پلاستیکی ابزارهای مناسبی هستند. سپس از چیزهای پیرامون تان مانند سنگ، دانه های گیاهان، روزنامه و ماسه به مجموعه بیفزایید تا بررسی شوند. دفترچه یادداشت را فراموش نکنید. برای بررسی ماشین های ساده، ابزارهایی مانند قفل و کلید، قندشکن، پیچ و مهره، آچار و پیچ گوشتی را به آنها بیفزایید. بچه ها دوست دارند دستگاه های از کارافتاده را از هم باز کنند. بنابراین یک ساعت قدیمی، عروسک کوکی، تلفن قدیمی یا هر چیز دیگری را که به تعمیر آن امیدی ندارید، در مرکز علمی بگذارید.
● آب بازی کنید
بازی با آب فرصت های نامحدودی برای کشف و معرفی مفاهیمی مانند چگالی، حجم و روابط علت و معلول فراهم می کند. یک شیشه مربا را پر از آب کنید. سپس از فرزندتان بخواهید بررسی کند چه چیزهایی در آب حل می شوند، چه چیزهایی بر سطح آن شناور می مانند و چه چیزهایی در آن فرو می روند. به او نشان دهید که چرا آب و روغن با هم مخلوط نمی شوند؛ مقداری روغن نباتی مایع و زرد رنگ در حجمی برابر مخلوط کنید. وقتی این مخلوط را هم می زنید، چند لحظه یی به رنگ سبز درمی آید و ناپدید می شود. حالت های مختلف آب (جامد، مایع و گاز) را بررسی کنید.
● بچه ها را در آشپزی مشارکت دهید
هنگامی که آشپزی می کنیم، تغییرهای شیمیایی و فیزیکی پیش چشمان مان رخ می دهند. افزودن مخمر به آب، افزودن نشاسته به غذا برای قوام گرفتن آن و حتی هم زدن غذا در حین رنگ دهی به آن، می توانند باعث بهت و شگفتی شوند و کودک را به نظر دادن و پرسیدن ترغیب کنند. ساختار برنامه های آشپزی مانند آزمایش های واقعی است. بنابراین فرزند شما می تواند پیش بینی کند، بیازماید، مشاهده کند، مقایسه کند و به نتایجی دست یابد. نموداری از مراحل این فرآیند تهیه کنید و به دیوار بچسبانید تا او بتواند ارتباط این مراحل (از یک فرضیه تا یک نتیجه) را ببیند. این کار شما را با چگونگی فکر کردن او آشنا می کند.
● حواس بچه ها را به کار گیرید
موادی را که بو و طعم یا بافت جالبی دارند مثل مرکبات، پودر قهوه، صابون معطر و برگ درختان جمع آوری کنید و از فرزندتان بخواهید که آنها را فقط با استفاده از دستان یا بینی خود شناسایی کند. صداهای گوناگون را ضبط کنید و از او بخواهید بگوید آن صداها مربوط به چه هستند. با پرسش های گوناگون او را به اندیشیدن و کنجکاوی وادارید. برای مثال در خانه ما چه صداهای مختلفی را می توانی تشخیص دهی؟ در اتاق پذیرایی چه صداهایی را می شنوی؟ چه صداهایی را باید تقویت کنیم تا به راحتی بشنویم؟ برای سایر حس ها نیز می توان برنامه های جالبی ترتیب داد.
شرکت کردن در برنامه علم آموزی بچه ها، آنان را تشویق می کند تا پرس وجوها و پژوهش های خود را جدی بگیرند و به دنبال پیدا کردن پاسخ آنها باشند. شما با استفاده از وسایل ساده و مقداری آگاهی نسبت به شیوه کار، می توانید در آزمایشگاه هیجان انگیزی را به روی آنان بگشایید که دانشمندان کوچک تان بتوانند در آن پژوهش کنند و به پاسخ پرسش هایی دست یابند که در واقع برای آنان جالبند و شما فقط نظاره گر آن باشید که این پژوهش ها به کجا می انجامند. به زودی شما خواهید دید همان گونه که مهارت های فرزندان تان در حل مسائل عمیق تر می شود، او نظرهایش را به شیوه های جدید و گوناگونی سازمان می بخشد.


ترجمه؛ حسن سالاری

منبع : روزنامه اعتماد