سایه البرز

بعد از انقلاب بود که نیروی هوایی ایران شکل تازه ای به خود گرفت. اول اینکه اسمش عوض شد و به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (IRIAF) تغییر نام داد. از طرفی با تحریم امریکا از یک طرف و خروج کارشناسان و مستشاران عمدتاً آمریکایی نیروی هوایی ایران عملاً افت بسیاری پیدا کرد.( حتی به گفته فرماندهان فعلی، این نیرو قبل از انقلاب بعد از آمریکا، شوروی و چین در جهان چهارم بود.) رسانه های غربی هم فرصت رو غنیمت شمردند و ادعا کردند که نیروی هوایی ایران کارایی لازم رو نداره. از طرف دیگر به خاطر نوپا بودن انقلاب و خیانت یک عده ای عوامل زیر کلاً به ارتش ایران صدمه زیادی وارد کرد :
حذف کردن فرماندهان ارتش وفادار به شاه؛ کم کردن دوره سربازی از دو سال به یک سال؛ تشویق دولت به پس گرداندن جنگنده های خود به این بهانه که کشور اسلامی صلح دوست است( که آمریکا با همین دلیل خیلی سعی کرد که F-۱۴ هایش رو از ایران بگیره که خوشبختانه با قطع روابط سیاسی ایران و آمریکا این توطئه آمریکا شکست خورد). در این حین صدام هم که از شاه و ایران دل خوشی نداشت فرصت رو غنیمت شمرد و با پاره کردن قرارداد الجزیره۱ اعلام کرد که ایران رو در عرض یک تصرف می کنه. به همین صورت در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ با حمله ای گسترده تعدادی پایگاههای هوایی و زمینی ایران رو به تقلید از اسرائیل۲ بمباران گسترده ای کرد و با ۵ لشکر زرهی و پیاده به سرعت شروع به پیشروی از جنوب ایران کرد. وضع ایران بحرانی بود چون نیروی زمینی اهواز به خاطر کودتا نافرجام نوژه بسیار ضعیف شده بود.چند ساعت پس از اون چهار فروند جنگنده-بمب افکن F-۴ از پایگاه شهید نوژه (همدان) با نام عملیات انتقام بخشی از عراق رو بمباران کردند۳. اما عملیات اصلی فردای همان روز در ۱ مهر ماه انجام شد. اسم عملیات سایه البرز بود و هدف از اون بمباران پایگاههای هوایی و مخازن سوخت و انبارهای مهمات و چند پالایشگاه عراق بود. عملیات صبح روز ۱ مهر آغاز شد و دلیل اون هم طلوع کردن آفتاب از غرب و قرار داشتن ایران در شرق عراق بود که دید پدافندهای های هوایی رو مشکل می کرد. بهمین ترتیب با شروع عملیات از ۷ پایگاه ایران ۱۴۰ فروند جنگنده ایرانی پایگاههای عراق رو در هم کوبیدند. در این عملیات از جنگنده – بمب افکن های F-۵ و F-۴ برای بمباران و شکاری رهگیرهای F-۱۴ برای محافظت از هواپیماها و بویینگ ۷۴۷ و ۷۰۷ برای سوخت رسانی و C-۱۳۰ هرکولس برای جمع آوری اطلاعات الکترونیکی برای مشخص کردن محل پایگاههای موشکی استفاده کرد. سایه البرز در نوع خو جزو بزرگترین عملیاتهای تاکتیکی در دنیا به حساب میاد .این عملیات اولا قدرت نیروی هوایی ایران رو به رخ همگان کشید و نفوذ نیروی زمینی عراق رو با تاخیر همراه کرد؛ ثانیاً صدام رو به عقب نشینی سیاسی وادار کرد و تمایلش رو برای صلح اعلام کرد

منبع : کلوب