بررسی سیستم عامل Windows Server ۲۰۰۳

همانطور که میدانید نسخه بعدی سیستم عامل سرور مایکروسافت که Windows Server ۲۰۰۳ نام دارد تولید و به بازار عرضه شده است. خیلی از کاربران از نسخه بتای این سیستم عامل با نام Windows .NET Server ۲۰۰۳ استفاده کرده بودند. مایکروسافت از چندی پیش نسخه نهایی را برای تست، در اختیار شرکتهای معتبر قرار داده بود. مایکروسافت در دو زمینه سیستم عامل های سرور و خانگی فعالیت دارد و پروژه ویندوز Longhorn (برای استفاده خانگی) به قوت خود باقیست. گویا انتخاب نام برای این سیستم عامل از طریف مایکروسافت بسیار دشوار بود زیرا ابتدا به اسم Whilstler معرفی شد و سپس به Windows ۲۰۰۲ Server تغییر نام داده شد ولی با ایجاد تکنولوژی .NET مایکروسافت به فکر استفاده از این نام تجاری در سیستم عامل خود افتاد و نام آن به Windows .NET Server ۲۰۰۳ تغییر یافت، که نسخه بتا نیز به همین نام به بازار عرضه شد، ولی در نهایت با تغییر نام به Windows Server ۲۰۰۳ به زودی به بازار جهانی ارائه خواهد شد. البته مایکروسافت اعلام کرده که با تغییر مکرر نام این محصول، هیچ تغییری در ساختار آن ایجاد نشده است.
● حداقل سیستم مورد نیاز برای نصب
سیستم عامل Windows Server ۲۰۰۳ در ۴ نسخه به نامهای Standard – Enterprise – DataCenter و Web ارائه خواهد شد. در ادامه به بررسی خصوصیات و حداقل سخت افزار مورد نیاز برای هر نسخه از این سیستم عامل میپردازیم، در ضمن توجه داشته باشید که هیچگاه به حداقل ها بسنده نکنید و همیشه برای کارایی بهتر سیستم از قطعات مناسب تر و قویتری استفاده نمایید.
▪ نسخه Web
این نسخه برای مصارف سرورهای کوچک و همچنین خانگی به کار میرود و هدف اصلی آن فراهم نمودن Web Hosting برای وب سایتها و سرویس های وب با استفاده از IIS ۶ میباشد. حداقل قطعات مورد نیاز برای نصب آن به شرح زیر میباشد :
۱) حداقل CPU مورد نیاز ۱۳۳ MHz میباشد ولی پیشنهاد میشود از ۵۵۰ MHz کمتر نباشد.
۲) حداقل Ram مورد نیاز ۱۲۸ MB میباشد ولی پیشنهاد برای کارایی بهتر ۲۵۶ MB میباشد و حداکثر Ram قابل پشتیبانی در این نسخه ۲ GB است.
۳) مقدار فضای خالی لازم بر روی هارددیسک ۱.۵ GB است.
۴) قابلیت پشتیبانی تا ۲ عدد CPU بطور همزمان بصورت (Multi Processor).
نسخه Web این سیستم عامل ۳۲ بیتی میباشد و قیمت آن ۳۹۷$ است.
▪ نسخه Standard
این نسخه نیز ۳۲ بیتی میباشد. برای استفاده از Client ها در این سیستم عامل Lincense های مختلفی وجود دارد. در صورتی که مایل به نصب ۵ کامپیوتر Client در شبکه ای باشید که Server آن، این نسخه است میبایست نسخه ای به مبلغ ۹۹۹$ پرداخت نمایید. مبلغ برای ۱۰ عدد License نیز ۱۱۹۹$ میباشد. برای دریافت License بالاتر از این مقدار برای هر ۵ عدد میبایست مبلغ ۱۹۹$ پرداخت شود. در نظر داشته باشید که ممکن است کسی در کشور ما مبالغی برای License این سیستم عامل پرداخت نکند ولی توجه داشته باشید که سرورهای معتبر روی اینترنت در کشورهای صنعتی قرار دارند و قانون Copy Right برای همه آنها به دقت رعایت میشود. حداقل قطعات مورد نیاز برای نصب نسخه Standard ، دقیقا شبیه نسخه Web میباشد، با این تفاوت که در این نسخه قادر به استفاده از ۴ عدد CPU بطور همزمان میباشید.
▪ نسخه Enterprise
این نسخه حرفه ای، برای سرورهای بزرگ در نظر گرفته شده که قیمت آن ۳۹۹۹$ و دارای ۲۵ عدد License میباشد که به آن CALs (Client Access Lincences) نیز گفته میشود. این نسخه در دو سری ۳۲ و ۶۴ بیتی عرضه میشود و نکته مهم این است که نسخه ۶۴ بیتی این سیستم عامل فقط با CPU های Intel Itanium و Athlon ۶۴ (که به زودی ارائه خواهد شد) سازگار است و در سیستمهایی با CPU های ۳۲ بیتی بطور کامل نصب نخواهند شد و کاربران را دچار مشکل خواهد کرد. حداقل قطعات مورد نیاز برای نصب آن به شرح زیر میباشد :
۱) حداقل CPU مورد نیاز ۱۳۳ MHz در نسخه ۳۲ بیتی و ۷۳۳ MHz در نسخه ۶۴ بیتی میباشد.
۲) حداقل Ram مورد نیاز ۱۲۸ MB میباشد ولی پیشنهاد برای کارایی بهتر ۲۵۶ MB میباشد و حداکثر Ram قابل پشتیبانی در این نسخه ۳۲ بیتی ۳۲ GB و در نسخه ۶۴ بیتی ۶۴ GB است.
۳) مقدار فضای خالی لازم بر روی هارددیسک در نسخه ۳۲ بیتی ۱.۵ GB و در نسخه ۶۴ بیتی ۲.۰ GB است.
۴) قابلیت پشتیبانی تا ۸ عدد CPU بطور همزمان.
● نسخه DataCenter
این نسخه کارآمدترین و پرقدرت ترین نسخه این سیستم عامل میباشد که مانند Enterprise دارای ۲ سری ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی میباشد. حداقل قطعات مورد نیاز برای نصب آن به شرح زیر میباشد :
۱) حداقل CPU مورد نیاز ۴۰۰ MHz در نسخه ۳۲ بیتی و ۷۳۳ MHz در نسخه ۶۴ بیتی میباشد.
۲) حداقل Ram مورد نیاز ۵۱۲ MB میباشد ولی پیشنهاد برای کارایی بهتر ۱ GB میباشد و حداکثر Ram قابل پشتیبانی در این نسخه ۳۲ بیتی ۶۴ GB و در نسخه ۶۴ بیتی ۱۲۸ GBاست.
۳) مقدار فضای خالی مانند نسخه Enterprise میباشد.
۴) برای استفاده از این نسخه حداقل میبایست از ۸ عدد CPU بطور همزمان استفاده شود و حداکثر تا ۳۲ عدد CPU را نیز پشتیبانی میکند.
مشکلاتی در پشتیبانی Multi Processer :
طبق گزارش شرکتهای تست کننده این سیستم عامل ، سیستمهایی که بصورت Multi Processor باشند و یکی از CPU های این سیستمها از نوع Pentium II یا Pentium Pro باشد، سیستم دچار مشکلاتی خواهد شد و تنها قادر به استفاده از یک CPU میباشد.
مایکروسافت با تایید این مشکل اعلام کرد که تنها راه حل در جهت رفع آن ارتقای CPU میباشد. پس بهتر است قبل و بعد از نصب این سیستم عامل، تمامی قطعات سیستم را مورد بررسی قرار دهید. هنگام نصب در اولین صفحه Setup ، گزینه ای با عنوان Check System Compatibility وجود دارد که با انتخاب این گزینه و سپس گزینه Check my system automaticaly میتوانید قبل از نصب، سیستم خود را از نظر حداقل سخت افزار مورد نیاز مورد بررسی قرار دهید.
● بررسی اجزای داخلی
مراحل نصب این سیستم عامل شبیه Windows ۲۰۰۰ میباشد، البته گزینه های کاربردی زیادی از جمله Dynamic Update که قادر است Update این ویندوز و Driver های مورد نیاز را بصورت Online از سایت مایکروسافت دریافت کند وجود دارد. بر روی تمام نسخه های این سیستم عامل .NET Framework نسخه ۱.۱ و همچنین وب سرور IIS ۶.۰ که ASP .NET را بطور کامل پشتیبانی میکند قرار دارد (در ادامه همین مقاله به بررسی بیشتر IIS خواهیم پرداخت). با رشد Web Service ها در دنیای امروزه و نیاز شدید به آنها در آینده ای نه چندان دور، مایکروسافت ابزارهای مختلفی برای گسترش دادن این سرویس ها در Windows Server ۲۰۰۳ قرار داده است. سرویسهای وب در محصولات مایکروسافت با ایجاد .NET گسترش یافته و بطور کل از طریق پروتوکول SOAP ارتباط برقرار میکنند. از جمله ابزار اضافه شده به این سیستم عامل Enterprise UDDI Services میباشد که در نسخه Web این سیستم عامل قرار داده نشده است. این ابزار مربوط به گسترش دادن Web Service های مختلف میباشد و تعامل بین آنها را فراهم میکند.
امکان دیگری با عنوان VPN (Virtual Private Network) نیز در تمامی نسخه های این سیستم عامل قرار دارد، البته در نسخه Web بصورت ناقص پشتیبانی میشود، این امکان قبلا در ویندوز XP ارائه شده بود. از دیگر تغییراتی که در این سیستم عامل قرار گرفته، آمادگی برای تغییر نسخه IP از ۴ به ۶ میباشد که در ادامه همین مقاله به بررسی نسخه های IP و تفاوت این دو خواهیم پرداخت. برای بررسی امنیت کاربران از راه دور نیز، Microsoft Passport در داخل سیستم عامل قرار گرفته است. Firewall یکی از ابزارهای الزامی در ارتباطات اینترنتی امروزه میباشد. برای امنیت داده ها ابزاری با نام ICF (Internet Connection Firewall) در تمامی نسخه های این سیستم عامل به غیر نسخه DataCenter قرار داده شده که این ابزار در Windows XP نیز وجود داشت که البته از کارایی چندانی برخوردار نبود ولی در ICF موجود در Windows Server ۲۰۰۳ تمامی مشکلات مربوط به این ابزار رفع شده و از کارایی بالایی برخوردار است. همانطور که میدانید Active Directory که یکی از اصلی ترین قسمتهای ویندوز سرور میباشد که در این نسخه از ویندوز تغییرات زیادی داشته که در ادامه همین مقاله بطور مختصر به بررسی مزایا و قسمتهای اضافی جدید آن خواهیم پرداخت. از جمله امکانات دیگر اضافه شده به Windows Server ۲۰۰۳ میتوان به این موارد اشاره کرد: پشتیبانی از استاندار ۸۰۲.۱x که مربوط به شبکه های بی سیم و یکی اس استانداردهای IEEE میباشد. تنظیمات خودکار در ارتباط چندین شبکه و همچنین پشتیبانی از Kerberos نسخه ۵ و قابلیتی برای نصب سیستم عامل از راه دور.
● تفاوت IP ۴ و IP ۶
ساختار اینترنت در حال تغییر است. اینترنتی که ما امروزه مصرف میکنیم Internet ۱ میباشد ولی به زودی نسل جدید اینترنت که Internet ۲ یا Grid Technology نام دارد جای آن را خواهد گرفت. پروژه اینترنت ۲ در اختیار چندین کشور و شرکتهای بزرگی میباشد. اولین تغییری که در این دو نسل اینترنت مشاهده میشود تغییر ساختار IP است. همانطور که میدانید نسخه IP های فعلی در اینترنت ۴ است و از نوع ۳۲ بیتی (۴ عدد ۸ بیتی) میباشد، ولی IP های نسل جدید نسخه ۶ (IPv۶) میباشند که در حال حاضر Windows Server ۲۰۰۳ در تمام نسخه های خود آن را پشتیبانی میکند. همانطور که میدانید هر کامپیوتر در اینترنت میبایست دارای یک IP یکتا و منحصر بفرد باشد که در حال حاضر با رشد اینترنت تعداد IP هایی که IP نسخه ۴ پشتیبانی میکند رو به اتمام است، از طرف دیگر Ipv۴ تمام مقاصد امنیتی مورد نیاز را پوشش نمیدهد از این رو IPv۶ که ۱۲۸ بیتی میباشد به زودی جای IPv۴ را خواهد گرفت.
● مشکلاتی در استفاده از SQL Server
نکته قابل توجه در استفاده از بانک اطلاعاتی SQL Server وجود دارد. هنگام Upgrade ویندوز ۲۰۰۰ به Windows Server ۲۰۰۳ در نظر داشته باشید که حتما میبایست SQL Server ۲۰۰۰ و همچنین MSDE ۲۰۰۰ به همراه Service Pack ۳ قبلا نصب شده باشد و سپس اقدام به Upgrade سیستم عامل نمایید، در غیر اینصورت SQL Server دچار مشکل خواهد شد.
همچنین SQL Server ۷ و MSDE ۱.۰ در این سیستم عامل پشتیبانی نمیشود. توجه داشته باشید که MSDE ۲۰۰۰ به همراه نرم افزارهای بسته Visual Studio و حتی خود SQL Server ۲۰۰۰ قابل نصب میباشد. اگر از سیستم عامل ویندوز ۲۰۰۰ که دارای SQL Server میباشد ولی SP۳ به روی آن نصب نشده است اقدام به Upgrade ننمایید.
● مزایای Active Directory در Windwos Server ۲۰۰۳
Active Directory در نسخه جدید ویندوز، ۲ هدف اصلی را به شرح زیر دنبال میکند :
۱) مدیریت و گسترش راحتتر :
۲) در نسخه جدید ویندوز ، قابلیت و مدیریت Administrator ها حتی در محیطهای خیلی بزرگ توزیع شده با درختها ، دامنه ها و سایتهای فراوان، آسان شده است. یکی از ابزارهای مفید در این بخش، ADMT ۲.۰ (Active Directory Migration Tool) نام دارد که اجازه انتقال پسوردها از ویندوز NT یا ۲۰۰۰ به Windows Server ۲۰۰۳ را به شما میدهد. همچنین مدیران سرور قادر به تغییراتی در درختها ، دامنه ها و همچنین NetBios و DNS میباشند. مدیران سیستم به راحتی میتوانند ساختار Active Directory را که گسترش داده اند به دلخواه خود و بدون بروز مشکلی تغییر دهند.
۳) امنیت بالاتر :
۴) امنیت Active Directory نیز به مراتب، از ویندوز ۲۰۰۰ قویتر شده است. در نسخه جدید، مدیریت آسان بر اعتماد چندین درخت به یکدیگر به راحتی فراهم میشود که با استفاده از آن عمل Authentication به راحتی انجام خواهد شد. در این روش کاربران به راحتی و بدون نگرانی از عمل Login و وارد کردن ID و پسورد، قادر به استفاده از منابع درختهای دیگر در یک ساختار درختی Active Directory میباشند. این کار از طریق Kerberos و یا NTLM انجام میگیرد. همچنین نرم افزار Restriction Policies در بخش امنیت Active Directory وجود دارد که Admin را قادر میسازد که از نصب نرم افزارهای ناشناخته و غیراعتماد جلوگیری به عمل آورد و فقط برنامه های خاصی به روی سرور قابل نصب و اجرا باشند.
● Windows Server Catalog چیست ؟
با استفاده از این ابزار در Windows Server ۲۰۰۳ ، کاربران با متصل شدن از طریق اینترنت به سایت مایکروسافت، قادر به ارسال مشخصات قطعات سخت افزاری دستگاه خود و همچنین نرم افزارهایی که به خوبی با ویندوز سازگار است میباشند. این ابزار شباهت زیادی به Windows XP Catalog دارد. این عمل دارای مزایای زیادی میباشد که به بررسی آن میپردازیم.
همانطور که میدانید خیلی از نرم افزارها و سخت افزارهای مختلف در دنیا با سیستم عاملهای گوناگون سازگار نیست. با این حرکت هر زمان که مشکلی در ویندوز و یا نرم افزار خاصی به وجود آید، مایکروسافت تمامی اطلاعات مربوط به دلایل Crash شدن را در فایلی ذخیره میکند و به محض اولین تماس با اینترنت به سایت خود ارسال خواهد کرد. شما با نصب Windows Server Catalog قادر به ملاحظه لیستی از تمامی گزارشها و مشکلات ویندوز خواهید شد.
این لیست توسط افراد مختلف در سراسر جهان به سایت مایکروسافت ارسال شده است. مایکروسافت نیز برای رضایت مشتری، مشکل مورد نظر را بررسی کرده و در Service Pack ها و یا نسخه های بعدی ویندوز رفع خواهد کرد، زیرا مایکروسافت به تنهایی نمیتواند تمام نرم افزارها و سخت افزارهای دنیا را در محصولاتش تست نماید و این عمل باعث رشد کیفیت سیستم عاملهای این شرکت خواهد شد. برای دستیابی به لیست نرم افزارها و سخت افزارهای ناسازگار با ویندوز XP و Windows Server ۲۰۰۳ یا میتوانید مستقیما به سایت مایکروسافت مراجعه نمایید و یا از طریق منو Start در خود ویندوز به این ابزار دسترسی داشته باشید.
● تغییرات در IIS ۶.۰ :
IIS (Internet Information Server) در واقع یک سرور وب در سیستم عامل مایکروسافت میباشد که مدیریت و کنترل درخواست ها از کاربران و پاسخ به آنها و همچنین اجرای اسکریپتها و پردازشهای داخلی پیچیده ای را بر عهده دارد. رقیب این نرم افزار در سیستم عامل لینوکس Apache میباشد که در کل ساختار مشابهی دارد ولی از امنیتی بالاتری برخوردار است که خواص خاص مختص به خود را دارد. IIS بصورت پیش فرض در ویندوز نصب نمیشود و دلیل آن امنیت کاربرانی است که از این نرم افزار استفاده نمیکنند، زیرا این نرم افزار حساس است و هنگامی که نصب میشود حتما باید تنظیمات لازم برای پیکربندی و مسائل امنیتی مربوط به آن رعایت شود. همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که یکی از راههای نفوذ هکرها به سیستم، استفاده از آسیب پذیریهای وب سرور میباشد، در صورتی که از این نرم افزار استفاده نمیکنید هیچگاه آن را نصب نکنید
در ضمن اگر ویندوز خود را Upgrade کرده باشید، IIS بطور خودکار غیر فعال خواهد شد. لازم به ذکر است که ASP ۳.۰ همچنان پشتیبانی میشود، اگرچه به نظر نمیرسد مایکروسافت آن را به این زودی ها از سیستم عامل خود حذف کند. در ضمن به دلیل امنیت لازم برای اسکریپهای ASP ، آنها توسط یک اکانت با Privilege پایین اجرا خواهند شد، در این صورت اگر هکر از طریق باگی در اسکریپت ASP وارد شود با محدودیت دسترسی بسیار پایین به روی سرور مواجه خواهد شد. از جمله تغییرات دیگری که مشاهده میشود SSL است. همانطور که میدانید SSL (Secure Socket Layer) یک پروتوکل مربوط به ارتباطات امنیتی میباشد که در وب سرورها فعال است و معمولا برای تجارت الکترونیکی و بانکهای اینترنتی از آن استفاده میشود. این پروتوکل توسط شرکت Netscape ایجاد شد و هم اکنون آخرین نسخه آن SSL ۳ میباشد. یکی از تغییرات در SSL، سرعت آن میباشد که در نسخه جدید IIS نسبت به نسخه ۵ این نرم افزار افزایش پیدا کرده است. در IIS ۵ مدیران سیستمها نمیتوانستند بر گواهینامه های SSL ، از راه دور مدیریت داشته باشند که این عمل با CertObject فراهم شده است. از جمله موارد امنیتی موجود در IIS ۶.۰ ، سیستم تشخیص هویت از طریق PassPort میباشد که در داخل سیستم عامل قرار دارد و IIS از وجود آن بهره میبرد. با استفاده از این سیستم بدون درخواست مسائلی از جمله پسورد و ID ، وب سرور شما میتواند بیش از ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ کاربر را که دارای Passport میباشند بصورت On-Line و از طریق Component مربوط به این کار، تشخیص هویت نماید. از جمله تغییرات دیگر در IIS ، نحوه ذخیره سازی MetaBase میباشد. MetaBase یک ساختار سلسله مراتبی و خاص IIS است که پیکربندیها ، مسائل امنیتی و دیگر اطلاعات در آن قرار میگیرد. در IIS ۴ و IIS ۵ این فایل (MetaBase) بصورت باینری در دیسک نوشته میشد ولی هم اکنون با استفاده از XML که قابلیتها و سرعت زیادی دارد، این ذخیره سازی انجام میشود. از ابزارهای اضافه شده به IIS ۶.۰ میتوان از اسکریپتهای خط فرمان (Command Line) که برای پیکربندی IIS به کار میرود نام برد.
همانطور که میدانید تا پیش از این، تمامی پیکربندیهای این وب سرور در محیطهای گرافیکی و بصورت Wizard انجام میشد ولی از این پس، مایکروسافت اسکریپتهایی که در خط فرمان اجرا میشوند نیز برای اینکار در نظر گرفته است. به عقیده من مایکروسافت با این عمل خود را به مدیران سرورهای لینوکس نزدیکتر میکند زیرا اکثر کاربران و مدیران لینوکس تمایل دارند که در خط فرمان دستورات خود را وارد کنند و از محیط گرافیکی به دلیل فعالیتهایی که در پشت زمینه انجام میدهد چندان رضایت ندارند، از طرفی، این ابزارهای خط فرمان با VB Script نوشته شده اند که بصورت Open Source میباشند و تا حدودی با اهداف کاربران لینوکس هماهنگی دارد. این ابزارها از طریق IIS WMI قادر به تغییر در ساختار XML MetaBase (فایل پیکربندی IIS) میباشند. نام فایلهای مربوط به این ابزارها عبارتند از : listweb.vbs ، listftp.vbs ، lisvdir.vbs ، lisftpdr.vbs ، lisconfg.vbs ، lisback.vbs ،lisapp.vbs تغییرات بیشتر و تخصصی تری نیز در IIS ۶.۰ وجود دارد که بررسی آنها زمان زیادی میطلبد و از حوصله این مقاله خارج است.

منبع : مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات