چین، قدرت نظامی آسیا و جهان

ارتش کنونی چین به واسطه داشتن چند شاخص، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین ارتش های نظامی جهان به شمار می رود. سابقه این ارتش عریض و طویل به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد. زمانی که لشکر پادشاهی چین خود را برای پاسداشت از تمدن و فرهنگ این کشور آماده می کرد، بسیاری از مورخان آن کار را بیهوده قلمداد کردند چرا که سابقه نداشت، ارتش کشوری مامور حفاظت از فرهنگ یک کشور شود.
این ارتش تا ۲۲۱ سال قبل از میلاد مسیح، به نخستین وظیفه اش به نحو احسن عمل کرد. پس از آن از ۲۲۱ سال قبل از میلاد مسیح تا ۱۹۱۲ این ارتش با نام ارتش سلطنتی به کار خود ادامه داد و از سال ۱۹۱۲ تاکنون، ارتش سرخ چین، اولین یگان قدرتمند نظامی این کشور به شمار می رود.
این ارتش دو جنگ بسیار سخت را پشت سر گذاشت. درگیری نظامی در مغولستان و متعاقب آن جنگ منچوری در مرکز آسیا سبب شد، ارتش سرخ از خود چهره ای قدرتمند ارائه کند. دوره سوم بازسازی ارتش که از ۱۹۱۲ تاکنون ادامه داشته، بیشتر شامل مدرن کردن این نهاد نظامی می شود؛ خرید پیشرفته ترین سلاح های نظامی و تغییر فرهنگی که به آنها اجازه می داد از غرب نیز تکنولوژی پیشرفته را خریداری کنند.
● اولین تجربه نظامی ارتش چین
در تاریخ کهن این سرزمین آمده است، ارتش چین اولین درگیری جدی را علیه پادشاهی زرد در «چیو» در شمال رودخانه زرد تجربه کرد. این مسئله که مقارن است با عصر برنز به کشف سلاح های باستانی در خاک این کشور منتهی شد.
از آن زمان تاکنون، جنگ های بسیاری در برنامه کاری ارتش بزرگ چین قرار گرفت که هر یک به نحوی تقسیم کننده و تجزیه کننده این ارتش به شمار می رود. با روی کار آمدن «مائو» رهبر مشهور چین، ارتش چین بار دیگر تحت لوای پرچم این کشور به فعالیت ادامه داد. «مائو» ارتش سرخ چین را از تلفیق ارتش خلق و چند گروه عمده مسلح تشکیل داد تا شکل کنونی این ارتش کامل شود. نیروهای هوایی، دریایی و زمینی ارتش چین، جزو قدرتمندترین نیروهای نظامی جهان به شمار می روند و در آسیا، با فاصله زیادی از کشورهایی چون هند و کره جنوبی و شمالی در صدر قرار دارد. استراتژی معروف ارتش چین که امروز در بسیاری از پایگاه های نظامی آسیا تدریس می شود، هنر جنگ نام دارد.
در این روش، هدف نهایی جنگ که همانا دستیابی به پیروزی با کمترین تلفات ممکن است، به شیوه ای کاملا جدید تسهیل شده است. نیروی زمینی ارتش چین، یکی از مهمترین ارکان نظامی بدنه ارتش است. طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۰۵، این رکن نظامی ۵۴ میلیون پیاده نظام دارد. این تعداد از سوی سران کشور چین نه تایید شد نه تکذیب اما به نظر می رسد این رقم با اندکی کم و زیاد شدن، به مرز واقعیت نزدیک باشد.
به نظر می رسد این رقم برای کشوری که بیش از یک میلیارد و دویست میلیون نفر جمعیت دارد، رقمی عادی باشد. حتی اگر به این نتیجه برسیم که رقم یاد شده، تمام ارتش چین را - اعم از نیروهای هوایی، زمینی و دریایی - در بر گیرد، باز هم ارتش چین، از نظر آماری بزرگترین نهاد نظامی جهان به شمار می رود.
● خرید سلاح و تکنولوژی
در ابتدای قرن هجدهم، پادشاه «گوجیان» متوجه شد ارتش کشور از سلاح های پیشرفته برخوردار نیست. لذا با گسیل داشتن چندین جاسوس کارآمد، بر آن شد تا تکنولوژی تولید سلاح را به این ارتش خسته تزریق کند. در آن زمان، افسران ارتش چین لژیون خوانده می شدند و موظف به یادگاری فنون نظامی پیشرفته بودند. این مسئله در فرهنگ نظامی چین شکل گرفت و رشد کرد تا امروز که چین سالانه رقمی در حدود ۵/۹ میلیارد دلار فقط صرف خرید سلاح و بازسازی ارتش می کند.
ارتش جمهوری خلق چین (PLD) پس از حضور در جنگ های داخلی ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ دریافت که داشتن سلاح قدرتمند می تواند هم مفید باشد هم مضر. امروز سران ارتش که زیر نظر رئیس جمهور و با نظارت حزب کمونیست کار می کنند، هر سال شاهد خریدهای کلان چین از روسیه و آمریکا هستند. نیروی هوایی چین، مدرن ترین هواپیماها را از آمریکا خریداری می کند و پس از آن می تواند به تایوان بگوید که در صورت مخالفت با حکومت مرکزی، با پاسخ نظامی پکن روبه رو خواهد شد.
● نیروی هوایی
یکی از هزینه برترین بخش های ارتش چین، نیروی هوایی چین است. در زمان «جیانگ زمین» رئیس جمهور پیشین چین، نیروی هوایی ارتش ۳/۲ میلیون نیروی شاغل داشت (سال ۲۰۰۳). هزینه این بخش از ارتش در آن زمان ۵/۱۲۰ میلیارد یوان (۵/۱۴ میلیارد دلار) عنوان شد. این رقم نسبت به سال ۲۰۰۰، در حدود ۷/۱۲ درصد رشد داشت. امروز، نیروی هوایی ارتش چین هزینه ای در حدود ۲/۲۷ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده که این رقم به تنهایی ۵/۲ برابر بودجه سالانه قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان است.

آرش بزرگمهر

منبع : روزنامه کارگزاران