کوشش مسکو برای گسترش نفوذ در خاورمیانه

مقام های روسیه قصد دارند از طریق عربستان سعودی به عنوان قدرتمندترین عضو شورای همكاری خلیج فارس حضور و نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در منطقه خاورمیانه گسترش دهند. ناظران سیاسی معتقدند كه از زمان لشكركشی آمریكا به عراق حوزه هایی بزرگ در خاورمیانه پدید آمده اند كه در آنجا نفوذ آمریكا در حال از بین رفتن است. روسیه این امر را فرصتی می داند تا نفوذ از دست رفته خود را جبران كند و با تبحر و زیركی دیپلماتیك این خلا قدرت را پر كند. یكی از نكاتی كه می توان در ارتباط با ویژگی های این خلاها مشاهده كرد آن است كه در منفذهای پدید آمده چیزی وارد می شود كه وضعیت حاكم را كاملا دگرگون می سازد
به باور كارشناسان سیاسی سفر هفته پیش «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه به ریاض می تواند در ارتقای سطح روابط دو قدرت نفتی و گازی جهان بسیار موثر باشد.
روسیه كه سال ها از صحنه سیاسی جهان به ویژه جهان عرب دور بوده اكنون قصد دارد با نزدیك شدن به كشورهای خاورمیانه از جمله عربستان، اردن و قطر جایگاه خود را در این منطقه اصلاح و تثبیت كند.
نزدیك شدن دیدگاه های سیاسی و اقتصادی روسیه و عربستان می تواند ضمن افزایش میزان نفوذ روسها در منطقه برای برخی مشكلات اقتصادی داخلی دو كشور راهگشا باشد.
در سفر اخیر پوتین به عربستان چندین قرارداد اقتصادی، تجاری، فرهنگی و امنیتی بین دو كشور به امضا رسید و بر اساس یادداشت تفاهم بین مقام های ریاض و مسكو دو طرف موافقت كردند نرخ مالیات بر یك هزار نوع كالای وارداتی دو كشور به میزان قابل توجهی كاهش یابد.
در قرارداد دیگر دو طرف متعهد شدند روابط تجاری خود را در بخش سرمایه گذاری مشترك در عرصه های نفت گازی و صنعت بانكداری گسترش دهند.
موضوع یكی دیگر از قراردادهای منعقد شده مشاركت روس ها در اجرای طرح های زیربنایی عربستان بود كه در این زمینه می توان به اعلام آمادگی پوتین در طرح توسعه خطوط راه آهن این كشور به طول دو هزار و ۴۰۰ كیلومتر اشاره كرد.
همچنین مقام های روس با توجه به تمایل كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس به استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای آمادگی خود را در این زمینه اعلام كردند.
امكان راه اندازی یك خط مشترك حمل و نقل دریایی بین روسیه و عربستان بخش دیگری از موضوع مذاكرات ثمربخش مقام های دو كشور بود.
در نشست مشترك سران مسكو و ریاض همچنین موضوع پرتاب ماهواره مخابراتی صنعتی و اطلاع رسانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت كه شماری از این ماهواره ها تا پایان سال جاری میلادی توسط موشك های روسی در مدار زمین قرار خواهند گرفت.
بر اساس گزارش اتاق بازرگانی عربستان سعودی سطح مبادلات تجاری این كشور با روسیه طی هفت سال گذشته از ۵/۸۸ میلیون دلار به ۴۱۲ میلیون دلار افزایش یافته است كه این رقم روند رو به رشد خواهد داشت.
سطح روابط تجاری روسیه و عربستان پس از دیدار سال ۲۰۰۳ میلادی «عبدالله بن عبدالعزیز» پادشاه این كشور به مسكو گسترش یافت و در آن سفر دو طرف قراردادهایی را در عرصه های نفت وگاز و تحقیقات علمی امضا كردند.
انتظار می رفت بخش دیگری از مذاكرات دو جانبه پوتین و عبدالله بن عبدالعزیز عرضه و فروش تسلیحات نظامی روسیه به عربستان باشد كه در این زمینه تاكنون گزارشی از طرف مقامات و رسانه های دو كشور منتشر نشده است.
تلاش برای نزدیك شدن دیدگاه های سیاسی مقام های مسكو و ریاض در ارتباط با رخدادهای منطقه خاورمیانه بخش دیگری از اهداف سفر رییس جمهوری روسیه به عربستان به شمار می رود.
روس ها می كوشند با گسترش روابط خود با برخی كشورهای عربی كه از دریچه عربستان سعودی آغاز شده حضور سیاسی خود را در منطقه یاد شده تقویت كنند.
باید اذعان كرد یكی از محورهای اصلی مذاكره روس ها و سعودی ها در سفر پوتین به ریاض و دیگر پایتخت های كشورهای عربی موضوع پرونده هسته ای جمهوری اسلامی است كه آمریكا و برخی كشورهای اروپایی تلاش دارند این مساله را یك تهدید برای كشورهای منطقه وانمود كنند.
به اعتقاد برخی آگاهان سیاسی حضور یك قدرت نظامی همچون روسیه در منطقه خاورمیانه می تواند منافع معادلات و موازنه سیاسی و نظامی آمریكا و دیگر كشورهای غربی را تا حدود زیادی تحت تاثیر قرار دهد.
به باور این آگاهان از یك سو تقویت نفوذ و حضور نظامی و سیاسی روسیه در خاورمیانه می تواند یك نیروی بازدارنده در برابر سیاست های توسعه طلبانه آمریكا و متحدان غربی اش باشد و از سوی دیگر می تواند زمینه تامین منافع اقتصادی روسیه، ایران، عربستان و قطر در بخش گاز را فراهم كند. به گفته كارشناسان روس ها اكنون در پی ارزیابی دیدگاه های كشورهای دارنده گاز مانند قطر، ایران و عربستان هستند تا بر اساس این ارزیابی قالب یا چارچوب تامین منافع اقتصادی و در پی آن سیاسی خود را طراحی و اجرا كنند.
جالب توجه اینكه ناظرین محلی در جمع بندی خود از سفر خاورمیانه ای رئیس جمهور روسیه تاكید كرده اند كه پس از این گفتگوها چنین احساس می شود كه روسیه واقعا از تمامی امكانات خود استفاده می كند تا جهان عرب را قبل از هر چیز در برابر نفوذ آمریكا با یكدیگر متحد سازد.
آنچه بیش از همه اینها توجه رسانه ای گروهی جهانی را به خود جلب نموده، اظهارات پوتین در جمع خبرنگاران در عمان بودكه در واقع تاییدی بر سخنان جنجال برانگیز وی در كنفرانس مونیخ است. رئیس جمهور روسیه در حالی كه تلاش نمی كرد پنهان سازد كه منظور وی رئیس جدید پنتاگون است یادآور شد: ظاهرا در ایالات متحده افرادی هستند كه با استفاده از تهدید نشان دادن روسیه سعی دارند مبالغ بیشتری برای نیازهای نظامی و هزینه عملیات در عراق و افغانستان از كنگره این كشور دریافت كنند.»

برگرفته از ایرنا، فارس و دویچه وله

منبع : روزنامه جوان