جمعیت آوارگان فلسطینی

در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد مردم فلسطین به دور از خانه و كاشانه خود آواره هستند.
این در حالی است كه براساس قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت سازمان ملل، كه بیش از ۳۰ سال از تصویب آن می گذرد، آوارگان فلسطینی حق بازگشت به سرزمین خود را دارند. این آوارگان ساكن بیش از ۵۳۱ شهر و روستای فلسطینی بودند كه در ۵۸ سال پیش مجبور به ترك خانه خود شده اند، واقعه ای كه در تاریخ بی سابقه است.
آوارگان فلسطینی در ۵۹ اردوگاه كشورهای سوریه، لبنان، اردن و اراضی اشغالی فلسطین به سر می برند و تعدادی دیگر نیز در كشورهای عربی، اروپا و آمریكا به شكل پراكنده زندگی می كنند.
كوچ اجباری مردم فلسطین در سه مرحله و طی سال های ، ۱۹۴۸ ۱۹۶۷ و ۱۹۹۱ روی داده است.
در پی اولین تهاجم گروه های صهیونیست به فلسطین در سال ۱۹۴۸، ۸۰۰ هزار فلسطینی مجبور به ترك دیار خود شدند و این تهاجم پس از حضور ۲۸ ساله بریتانیا در فلسطین اتفاق افتاد.
با صدور اعلامیه بالفور توسط وزیر امور خارجه وقت بریتانیا در سال ۱۹۱۷ پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی، استعمار انگلیس به مدت ۲۸ سال قیومیت فلسطین را برعهده گرفت.
در این زمان جمعیت یهودیان فلسطین بالغ بر ۵۶ هزار نفر بود، اما در سال ۱۹۴۸ همزمان با اعلام تاسیس رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی، به علت سیاست مهاجرت گسترده یهودیان در سال های جنگ دوم جهانی، بیش از ۶۰۵ هزار یهودی در فلسطین ساكن شدند.
مرحله دوم مهاجرت فلسطینیان از سرزمین های خود، به سال ۱۹۶۷ و تهاجم دوباره صهیونیست ها به اراضی فلسطینی در كرانه باختری رود اردن و نوار غزه بازمی گردد. در این حمله، دستكم ۴۰۰ هزار نفر مجبور شدند به كشورهای دیگر كوچ كنند.
سومین مرحله نیز در سال ۱۹۹۱ همزمان با جنگ خلیج فارس صورت گرفت. در آن زمان كه كویت مورد تهاجم عراق قرار گرفت، نزدیك به ۳۵۰ هزار فلسطینی دوباره از كویت آواره شدند.
با تصویب قطعنامه ۱۹۴ شورای امنیت سازمان ملل در دهه ۱۹۷۰، سازمان بین المللی امداد و اشتغال آوارگان فلسطینی (اونروا) تاسیس شد. این نهاد هر چند در تلاش بوده است تا زمینه عملی شدن این قطعنامه را فراهم كند، اما در واقع، سیاست های دوگانه ای را در قبال ملت فلسطین در پیش گرفت كه مقابله با كارمندان مسلمان فلسطینی با هدف كنار گذاردن ارزش های مذهبی، در كنار بی توجهی به بازسازی منازل مبارزان فلسطینی، از این جمله سیاست دوگانه هستند.
آنچه مهم است اینكه با وجود تصویب قطعنامه ۱۹۴ و تشكیل سازمان های مختلف، تاكنون ۹۲ درصد مساحت سرزمین های اشغالی در تصاحب صهیونیست ها است و بیش از پنج میلیون نفر نیز در اردوگاه های مختلف داخل و خارج فلسطین به سر می برند، همچنین، نزدیك به نیم میلیون نفر از آوارگان نیز در سوریه هستند. از این تعداد، ۶۸ درصد پناهندگان در اردوگاه یرموك، جرمانا، خان الشیخ، السیده زینب، ذانون و الحسینیه در اطراف شهر دمشق و ۳۱ درصد باقیمانده نیز در مناطق دیگر این كشور از جمله اردوگاه های لاذقیه، حلب، حماه و حمص سرگردان هستند. این افراد تاكنون ۱۱ هزار شهید نیز تقدیم فلسطین كرده اند.
سازمان بین المللی امداد و اشتغال آوارگان فلسطینی، آوارگان اردوگاه یرموك به عنوان بزرگترین اردوگاه پناهندگان فلسطینی در كشور سوریه با حدود ۱۳۰ هزار جمعیت را به دلیل اینكه زیرنظر وزارت كشور سوریه اداره می شوند، جز آمار خود ذكر نمی كند.
۱۳ اردوگاه فلسطینی در لبنان نیز تاكنون پذیرای حدود نیم میلیون نفر از آوارگان فلسطینی بوده است. امنیت داخلی این اردوگاه ها نیز در پی توافق نامه ای با دولت لبنان، به گروه های فلسطینی واگذار شده است. این آوارگان در پی مصادره زمین هایشان، تخریب منازل، تبعید، تغییر سیاست كشورهای همسایه فلسطین و همچنین درگیری های مسلحانه از جمله درگیری نظامیان اردنی با سازمان آزادی بخش فلسطین در سال ۱۹۷۰، مداخله رژیم صهیونیستی در لبنان در دهه ۱۹۸۰ و كشتار اردوگاه های صبرا و شتیلا، مجبور به ترك سرزمین های خود شده اند.
چیزی كه اهمیت دارد این موضوع است كه بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین های خود، می تواند تركیب جمعیتی را در برابر صهیونیست های مهاجر به نفع مردم فلسطین تغییر دهد و این، علت مخالفت رژیم صهیونیستی و آمریكا با بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه های خود است.
به طوری كه با گذشت بیش از سه دهه از صدور قطعنامه به رسمیت شناختن حق بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین خود، مشكل آوارگی بیش از ۷۵ درصد مردم فلسطین همچنان لاینحل باقی مانده است.
این به معنای آن است كه قدرت های بزرگ و عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل، تنها از اجرای قطعنامه هایی كه منافع اسراییل را تامین كند، حمایت می كنند و دیگر قطعنامه ها به فراموشی سپرده می شوند.

منبع : روزنامه کیهان