جاننکیا

● آناتومی:
جاننكیا(به وسیله ورنر جاننك نامگذاری شده است) یك دایناسور غول پیكر علفخوار بود. این دایناسور عظیم الجثه گردنی دراز و دمی طویل داشت. این دایناسور حدود ۸۰ فوت(۲۴ متر) طول و ۳۳تن (۳۰۰۰۰ كیلوگرم) وزن داشت.
جاننكیا بر روی چهار پای ضخیم راه می رفت و پاهای عقبی پنجه دار بودند. استخوان ران این دایناسور ۵/۴ فوت(۳۸/۱ متر) طول داشت. جاننكیا همانند سایر تیتانوساریدها به وسیله صفحات زره داری پوشیده می شد اما فسیلی در این مورد یافت نشده است.
● مشكلات مربوط به فشار خون:
جاننكیا و سایر ساروپودهای بزرگ (دایناسور های گیاهخوار كه گردن دراز داشتند) به قلبی بزرگ و قدرتمند و فشار خون بالایی نیاز داشتند تا خون را در گردن طویل آنها به سمت سر و مغز پمپاژ كند. سر و مغز جاننكیا در اكثر اوقات در ارتفاع بسیار بالاتری نسبت به قلب آنها قرار می گرفته است. این وضعیت در امر جریان خون مشكل ایجاد می كرد. به این ترتیب پمپاژ خون اكسیژن دار كافی به سر و از آنجا به مغز آپاتوساروس ها به قلبی بزرگ و نیرومند و فشار خون بسیار بالا و نیز رگهای خونی عریض و عضلانی با دریچه های زیاد( به منظور جلوگیری از بازگشت خون سیاه ) نیاز داشت.احتمالا"فشار خون جاننكیا بیشتر از ۴۰۰ میلیمتر جیوه یعنی سه یا چهار برابر فشار خون ما بوده است.
● زمان زیست:
جاننكیا در طول دوره ژوراسیك پایانی یعنی حدود ۱۵۰تا ۱۵۶ میلیون سال پیش زندگی می كرد. در طول این زمان زمین گرمتر از زمان حال بوده است، و فصول بسیار معتدل بود، سطح آب دریاها بالاتر از امروز بود و یخهای قطبی وجود نداشت.
● رفتار:
اگر چه بسیاری از ساروپودها بصورت گله ای زندگی می كردند ولی لایه های استخوان دار فسیل جاننكیا یافت نشد. تنها یك فسیل غیر كامل این دایناسور از خاك بیرون آمده است و با توجه به این موضوع احتمالا" جاننكیا بصورت منفرد زندگی می كرده است.
جاننكیا احتمالا" از تخم بیرون می آمد، درست همانند سایر ساروپودها. تخمهای ساروپود به صورت الگوهای خطی یافت شده و اصلا" آنها در یك آشیانه پیدا نشدند، با این حساب احتمالا" همانطور كه دایناسور حركت می كرده است تخم گذاری هم می كرده است، لذا گمان می رود كه ساروپودها از تخم هایشان مراقبت نمی كرده اند. ساروپودها بیش از یكصد سال زندگی می كردند.
● هوش:
گمان می رود ساروپودها( نظیر براكیوساروس و آپاتوساروس ) و استگوساروس ها مغز دومی هم داشته اند. دیرینه شناسان امروزه گمان می كنند آنچه كه به عنوان مغز دوم در نظر گرفته می شود در واقع یك بخش توسعه یافته در نخاع این جانوران در ناحیه پشتشان بوده است. این بخش بزرگتر از مغز كوچك حیوانات بوده است.
جاننكیا یك ساروپود بود، هوش این جانور( هوش دایناسورها به وسیله نسبت بین مغزشان با وزن بدنشان یا EQ به دست می آید ) در میان دایناسورها پایین بوده است.
● تغذیه:
این دایناسور غول پیكر گیاهخوار بود كه تنها از گیاهان تغذیه می كرد و باید مقادیر زیادی از مواد گیاهی را هر روزه می خورد. این دایناسور گیاهان بزرگ را بدون جویدن، می بلعید و احتمالا" در شكمش مواد شكم سنگ( مواد سنگی كه نزدیك اسكلت دایناسورها یافت شده است ) وجود داشته است كه به هضم این مقدار گیاه كمك می كرده است.
● تحرك:
جاننكیا بر روی چهار پا و با سرعت بسیار كمی حركت می كرد( سرعت دایناسورها با توجه به رد پاهای فسیل شده آنها و طول پاها و وزن آنها برآورد می شود). احتمالا" جاننكیا به هنگامیكه برای خوردن گیاهان بلند سه پا می شده است، از دمش استفاده می كرد.
● فسیل ها:
تنها ۲ استخوان دست جلویی، ۳ استخوان پاهای عقبی پنجه دار( طول استخوان ران این دایناسور ۵/۴ فوت( ۳۸/۱ متر بوده است )، و مهره های پشت و دم این دایناسور در تانزانیا – آفریقا یافت شده است. این دایناسور بزرگ به وسیله دیرینه شناس آلمانی، رابرت ویلد، در سال ۱۹۹۱ نامگذاری شد.
● طبقه بندی:
جاننكیا به گروه های زیر تعلق داشت:
• ساریكیان( دایناسورهای سوسماری شكل كه اجداد پرندگان بودند )
• ساروپودومورف( دایناسور گردن دراز با دم طویل و گیاهخوار كه بر روی چهار پا راه می رفتند )
• ساروپود( دایناسورهای گیاهخوار بسیار بزرگ )
• تیتانوسارید- جاننكیا اولین جنس تیتانوسارید شناخته شده است
• جنس جاننكیا
گونه خاصی از این دایناسور روبوستا نام دارد.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور