آیا زیمبابوه می‌تواند به آینده‌ای مطمئن برسد

هفته گذشته صدای خنده و شادی برج رنگین کمان هداره را لرزاند. این اولین بار است که رابرت موگابه پس از استقلا‌ل در سال ۱۹۸۰ قدرت خود را کاهش داده است. وی در یک اقدام بی‌سابقه پس از ماه‌ها سیاست خشونت‌آمیز با طرفداران حزب مخالف خود، با رهبر حزب جنبش تغییرات دموکراتیک MCD به توافق رسید. مورگان چانگیرای رهبر حزب مخالف، موافقتنامه‌ای امضا کرد که در آن موگابه در مقام ریاست‌جمهوری ابقا شد و جنبش تغییر برای دموکراسی نظارت روزبه‌روز بر امور دولت را با رهبری چانگیرای به عهده گرفت. این یک مصالحه بود که هیچ‌کدام از طرفین خواستار آن نبودند اما هیچ‌کدام نیز راهی برای مقاومت در برابر آن نداشتند.
با وجود اینکه قدرت موگابه کاهش یافته است مقررات جدید به او این امکان را می‌دهد که در مقام یک رئیس‌جمهور بر کابینه نظارت کند. چانگیرای در مقام نخست‌وزیر وماتامبارا و یکی دیگر از اعضای حزب ‌MCD به عنوان معاونان او همگام با هم و با قدرتی مشابه رهبری شورای وزیران را به عهده دارند. شورای وزیران بر کابینه نظارت می‌کند.
دو گروه از حزب ‌MCD کنترل ۱۶ پست از ۳۱ پست را در کابینه در دست گرفته‌اند. طبق گزارش‌ها پس از مذاکرات هفته گذشته همزمان با رهبری موگابه بر نیروهای ارتش و سازمان اطلا‌عات، مورگان چانگیرای نیز رهبری پلیس و وزارت امور خارجه را برعهده گرفت، علا‌وه بر آن اعضای حکومت موگابه و نیروهای امنیتی، به خاطر خشونت علیه مخالفان مورد تعقیب قانونی قرار نخواهند گرفت و مصونیت سیاسی دارند.نه موگابه و نه چانگیرای دشواری‌های ایجاد توافق را انکار نمی‌کنند. چانگیرای بعد از امضای موافقتنامه گفت: ما دو گزینه برای انتخاب داریم؛ یا اختلا‌فات خود را کنار بگذاریم و یا در گودال عمیق شکست فرو رویم.اما موگابه در ۳۰ دقیقه فرصت برای سخنرانی از مواضع خود کوتاه نیامد، جمعیت شروع کردند به فریادهای طعنه‌آمیزی علیه آمریکا و بریتانیا و موگابه را به خاطر تحلیل بردن وضعیت حکومت و همچنین دادن بهانه به منتقدان سرزنش کردند.موگابه گفت: آنها از تغییر رژیم سخن می‌گفتند و هنوز هم می‌گویند. وی همچنین افزود: آنها تحریم‌های اقتصادی را به ما تحمیل کردند اما ما به بریتانیا حمله نکردیم و هیچ اقدامی علیه این کشور انجام ندادیم.وی همچنین با اشاره به موفق نبودن دموکراسی در آفریقا گفت: ما باید در مقابل هر کس که بخواهد اراده خود را به ما تحمیل کند بایستیم.
این موضوع مانند پیش کشیدن دموکراسی در آفریقا است. مخالفان غالبا بیش از آنچه استحقاق آن را دارند می‌خواهند.زیمبابوه از زمان پیشی گرفتن چانگیرای در انتخابات ۲۹ مارس و وارد شدن نیروهای امنیتی توسط موگابه برای عقب انداختن رقیب از جریان انتخابات در ماه آگوست دچار آشفتگی سیاسی شده بود که تابو‌امبکی رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی اشتیاق خود را برای فرو نشاندن این آشفتگی‌ها نشان داد و وارد صحنه مذاکرات شد.سقوط اقتصادی زیمبابوه و خواست مردم برای بهبود وضعیت از وابستگی شدید به کمک‌های بین‌المللی دو عامل کلیدی بودند که سبب بازگشت موگابه و پافشاری وی برای تقسیم قدرت شدند. در راه بازسازی زیمبابوه رقبای سیاسی راهی سخت و طولا‌نی برای کاهش وخامت اوضاع در پیش دارند. برخلا‌ف آرامش و خرسندی در مراسم امضای توافقنامه به عقیده تحلیلگران، این توافقنامه سست و غیرعملی است و تنها شروعی است، زیرا کار سخت بعد از این آغاز می‌شود. بسیاری انتظار دارند که موگابه تمام تلا‌ش خود را برای کنار زدن رقبا و انحلا‌ل معاهده به کار گیرد.
تا زمانی که ارتش و نیروهای نظامی بر رئیس‌جمهور تسلط دارند و او را احاطه کرده‌اند هر مخالفتی با حزب ‌MCD باعث تزلزل بیشتر زیمبابوه می‌شود.
مشکلا‌ت زیمبابوه موازی با عواقب مبارزات این کشور در راه استقلا‌ل است. موگابه یکی از رهبران قبیله‌ای را برای حفظ وحدت به کابینه خود فراخواند سپس قدرتش را از او سلب کرده و همراهانش را کتک زد. آنها می‌ترسیدند که چانگیرای به خاطر انتخاب‌های محدودی که دارد در مذاکره برای تساوی قدرت سازش کند. تفاوت دیدگاه تحلیلگران با سیاستمداران فاصله‌ای است میان دید خوشبینانه آرام و بدبینی خاموش.یادآوری مشکلا‌ت در هنگام امضای قرارداد گواهی است بر مشکلا‌تی که در مسیر تغییرات قرار دارد. خارج از محل دادرسی برخوردی میان حامیان موگابه و فعالا‌ن ‌MCD رخ داد.گروه‌های مخالف به یکدیگر سنگ پرتاب می‌کردند و شیشه‌های اتومبیل‌ها را می‌شکستند پلیس نیز برای پراکنده کردن آنها تیراندازی می‌کرد. با وجود تمام مسائل پیش‌آمده عامه مردم زیمبابوه با هر طرز فکری و وابسته به هر کدام از طرفین قدرت دیدی خوشبینانه نسبت به تقسیم قدرت دارند. به اعتقاد آنها همکاری و همراهی رهبران اثرات خوبی بر آینده زیمبابوه، بهبود وضع اقتصادی و حفظ امنیت آن خواهد گذاشت.

مگان لیندو
ترجمه: نگین ملک
منبع: تایم

منبع : روزنامه اعتماد ملی