نهادهای کشور فرانسه

فرانسوی ها یکی از کشورهای پیشتاز در ایجاد نهاد های شناخته شده و رسمی قدرت به حساب می آیند. براساس تقسیم بندی های سیاسی در فرانسه آخرین قانون اساسی در جمهوری پنجم و در سال ۱۹۵۸ تدوین شده است. آنچه در زیر می آید نگاهی به نهاد های کشور فرانسه به شکل مختصر است. برخی آمارهای ارائه شده در این نوشته شاید تفاوت هایی با سال ۲۰۰۷ داشته باشد.
● قانون اساسی
قانون اساسی مصوبه۴ اکتبر ۱۹۵۸ عملکرد نهاد های جمهوری پنجم را تعیین می کند. این قانون مکرراً مورد تجدید نظر قرار گرفته است؛ انتخابات ریاست جمهوری با آراء عمومی (در سال ۱۹۶۲) مستقیم، درآمدی بر سر فصلی جدید در خصوص مسوولیت جزایی اعــــضای دولت (۱۹۹۳)، برقراری جلسه واحد پارلمانی، گسترش حوزه انتخابات (۱۹۹۵)، وضع مقررات موقت مربوط به اساسنامه نوول کالدونی (۱۹۹۸)، تاسیس اتحادیه اقتصادی و مالی، برابری دسترسی مردان و زنان به مناصب انتخاباتی، تشخیص قضائی دادگاه کیفری بین المللی ( ۱۹۹۹)، کاهش اختیارات رئیس جمهور (۲۰۰۰) شورایی متشکل از ۹ عضو که عهده دار هماهنگی انتخابات و مطابقت آن با قانون اساسی تشکل یافته و نیز قوانینی که به آن محول می شود، می باشد.
● نهاد ریاست جمهوری
رئیس دولت هر ۵ سال یک بار با آرای عمومی انتخاب می شود (پس از رفراندم ۲۴ سپتامبر۲۰۰۰، دوره ریاست جمهوری ۵ ساله شد). ژاک شیراک، پنجمین رئیس دوره پنجم جمهوری، روز مه ۱۹۹۵ و مجدداً در تاریخ ۵ مه ۲۰۰۲ به مقام ریاست جمهوری رسید. رئیس جمهور نخست وزیر را تعیین می کند و اعضای دولت به پیشنهاد نخست وزیر انتخاب می شوند ( ماده قانون اساسی) او رئیس هیات وزرا می باشد، قوانین را رسماً اعلام می نماید و نیز ریاست نیرو های مسلح را بر عهده دارد. او می تواند مجمع ملی را منحل کند و در مواقع بسیار بحرانی قدرتی ویژه اعمال نماید.( ماده۱۶)
● نخست وزیر و دولت
دولت زیر نظر نخست وزیر سیاست کشور را تعیین و اداره می نماید. او مسوولیت مجلس را بر عهده دارد. ( ماده ۲۰) نخست وزیر مدیریت عملکرد دولت و ضمانت اجرائی قوانین را بر عهده دارد (ماده ۲۱). دومینیک دو ویلپن، روز ۳۱ مه ۲۰۰۵ به عنوان نخست وزیر انتخاب شد.
● پارلمان
پارلمان از دو مجلس تشکیل شده است؛ مجلس سنا، که اعضای آن از سال ۲۰۰۳با آرای عمومی غیر مستقیم و به مدت۶ سال انتخاب شده اند (قبلاً این مدت ۹سال بوده است) و نمایندگی ثلث اعضای آن هر سه سال یک بار قابل تمدید می باشد. آخرین انتخابات در سپتامبر ۲۰۰۴برگزار شد. مجلس شورای ملی، که نمایندگان آن با آرای عمومی مستقیم و به مدت ۵ سال انتخاب شده اند. آخرین انتخابات در ژوئن ²°°² برگزار شد. این دو مجلس علاوه برنظارت بر دولت، عهده دار وضع قوانین هستند. در این مورد و در صورت عدم توافق، مجلس شورای ملی رای قاطع صادر می نماید.
● سنا
سنا متشکل از ۳۳۱ سناتور، طبق انتخابات سپتامبر ۲۰۰۴ به شرح زیر تقسیم بندی شده است:
▪ گروه اتحاد نهضت های مردمی؛ ۱۵۶ نفر
▪ گروه سوسیالیست؛ ۹۷ نفر
▪ گروه اتحاد میانه رو ؛۳۳ نفر
▪ گروه کمونیست، جمهوریخواه و شهروند؛ ۲۳ نفر
▪ گروه تجمع دموکراتیک و سوسیال اروپایی؛ ۱۵ نفر
▪ اعضای ثبت نشده؛ ۷ نفر
● مجلس شورای ملی
مجلس شورای ملی متشکل از ۵۷۷نماینده، طی انتخابات ۹ و ۱۶ ژوئن به گروه های زیر تقسیم شده اند:
▪ گروه اتحاد نهضت های مردمی؛ ۳۵۱ نفر(+۱۰ عضو همسو)
▪ گروه سوسیالیست؛ ۱۴۱ نفر (+۸ عضو همسو)
▪ گروه اتحاد دموکراسی فرانسه؛ ۲۷ نفر (+ ۴ عضو همسو)
▪ گروه نمایندگان کمونیست و جمهوریخواه؛ ۲۲ نفر
▪ نمایندگان بی طرف؛ ۱۱ نفر
● دادگستری
دیوان قضائی فرانسه که مدافع آزادی های فردی است ( ماده ۶۶ قانون اساسی) بنا بر یک تمایز اساسی، به وسیله دادگاه های قضائی که عهده دار رفع دعوای حقوقی بین اشخاص می باشند و دادگاه های اداری مسوول رفع دعوای حقوقی بین شهروندان و اولیای امور ساماندهی می شود. حوزه قضائی به دو دسته تقسیم می شود؛ دادگاه های قضائی مدنی؛ دادگاه حقوقی عام (دادگاه شهرستان) یا حقوقی خاص ( دادگاه، دادگاه تجاری، دادگاه امور تامین اجتماعی و هیات داوری که به دعواهای حقوق بگیران و کارفرمایان رسیدگی می کند). دادگاه های جزایی که به سه مقوله تخلف رسیدگی می نماید.
● سرود و شعار ملی
سرود جنگ ارتش رن سرود مارسیز نامیده شد که به سال ۱۷۹۲در استرازبورگ سروده شد و سرود ملی روز ۱۴ ژوئیه مقرر گردید. شعار جمهوری فرانسه عبارت است از؛ « آزادی، برابری، برادری»

منبع : روزنامه کارگزاران