جهان، نیازمند قانون و صلح

«از من می‏شنوید، اخبار رسانه‏ها را، چه رادیو و تلویزیون و چه روزنامه‏ها را نشنوید و دیگر خبری نخوانید، مخصوصاً صفحه حوادث روزنامه‏ها را! این حرف را کسی می‏گوید که سال‏ها مثل خودِ شما اهل مطالعه روزنامه و شنیدن اخبار بوده است.
من از همان جوانی به سرنوشت آدم‏ها و جهان علاقه‏مند بودم ؛ اما کارم به جایی رسیده که در همین تاکسی حتی برای سرگرمی هم، رادیو را روشن نمی‏کنم. دنیای ما از تلخی و جنایت پر شده است. شنیدن این جنایت‏ها حال و حوصله کارکردن و شادابی را از من می‏گیرد. وقتی این حادثه‏های تلخ را می‏شنوی و کاری هم از تو ساخته نیست، زندگی بر تو سخت می‏شود».
اینها را راننده تاکسی می‏گفت، وقتی روزنامه را در دست من دید. بعد هم پرسید: «پسرم! برای خبر خاصی روزنامه خریدی؟». در جوابش گفتم: بله! برای مطالعه یک گزارش در مورد سلاح‏های اتمی.
او با تعجّب گفت: «سلاح اتمی؟!» و من یکی از آن گزارش‏ها را برای او خواندم: «درحالی‏که میلیون‏ها انسان روی کره زمین از سوء تغذیه رنج می‏برند، در حال حاضر، دو میلیارد دلار برای تولید بمب اتمی و صدها میلیون دلار برای تحقیق درباره موشک‏ها و هواپیماهای جنگنده‏ای که با آنها و از طریق هوا طاعون را در مزارع و میان آدم‏ها منتشر می‏کنند، صرف می‏شود». با شنیدن این خبر، کاملاً به هم ریخت. بعد از آن تا رسیدن به مقصد ساکت شد. در بین راه، متوجه شدم که اصلاً آنتن رادیوی ماشین خود را از جا کنده است.
● جهان پرتلاطم
جهان امروز، مصیبت‏زده است. شمردن تمام مصیبت‏های جهان، از حوصله این نوشتار خارج است ؛ اما به صورت گذرا به برخی از آنها اشاره می‏کنیم و در این میان، اندکی هم از آمار و ارقام، کمک می‏گیریم.
در یک تقسیم ساده و ابتدایی، جهان را دو قسمت می‏کنیم: کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه. کشورهای متمدّن، مهد تولید علم، صنعت و فنّاوری‏اند. اما جالب است بدانید که این کشورها، بازارهای خوبی برای خرید کودکان، زنان، اعضای بدن انسان‏ها، خون و مواد مخدر (به صورت خام) هستند. کشورهای توسعه‏نیافته نیز بازار خرید اسلحه (که در همان کشورهای دسته اول تولید می‏شود)، مواد مخدر (به صورت پرورده) و زباله‏های سمّی و اتمی به شمار می‏روند.
زباله‏های اتمی به این کشورها می‏آیند ؛ زیرا در غیر این صورت، صنایع اروپا قادر به ادامه کار نیستند و ضمناً محیط زیست اروپا آنچنان آلوده می‏شود که زندگی برای اروپایی‏ها غیرممکن می‏گردد.
در این آشفته‏بازار، این زنان و کودکان‏اند که بیشترین آسیب را دیده‏اند. به بخش‏هایی از یک خبر توجه کنید:
رئیس یک مؤسسه خیریه امریکایی با همکاری یک کارگردان، فیلمی تهیه کرده که در آن، صحنه‏هایی از فروش اجزای بدن کودکان به نمایش گذاشته شده است. تنها در پایتخت هندوستان، هشتصد کودک، ناپدید شده‏اند که گفته می‏شود برای فروش اعضای بدن آنان دزدیده شده‏اند.
در خبری دیگر می‏خوانیم: سریلانکا بزرگ‏ترین صادرکننده چشم انسان است. تاکنون سی‏و دو هزار جفت چشم به شصت کشور جهان از سریلانکا صادر شده است.
● سوء استفاده از کودکان، به شکل فجیع‏تری هم ممکن است. توجه کنید:
واحد مرکزی خبر در سال ۱۳۷۳ گزارش داد که مراسمی مشابه مراسم قرون وسطی در کشورهای عربی برگزار می‏شود که با دواندن شترهای وحشی و لذت بردن از آن، همراه است و سالانه با دزدیدن ده‏ها کودک از پاکستان انجام می‏شود. در این مراسم، کودکان را با طناب بر روی شترها می‏بندند. در نتیجه آنان از این وضع، هراسان می‏شوند و شروع به داد و فریاد می‏کنند.
این صداها باعث وحشت شتر می‏شود و با سرعت بیشتر می‏دود. در این مراسم، بسیاری از کودکان بی‏گناه بر روی شترها جان خود را از دست می‏دهند و یا بیهوش می‏شوند.(۱)
زنان در گذشته ظلم‏های بسیاری دیده‏اند ؛ اما امروز که بشر به تعالی نِسبی رسیده است، برای اجرای عدالت، زنان را در بسیاری از مواهب هستی، شریک کرده است و حرمت و ارزش زن را خوب می‏فهمد. اما این، تمام حقیقت نیست ؛ زیرا زنان بسیاری هنوز هم قربانی‏اند.
امروزه تمامی کشورهای اروپایی و امریکایی در امر واردات زنان به صورت کالا و به منظور بهره‏برداری جنسی فعالیت دارند. در اروپا ده‏ها هزار زن از کشورهای مختلف برخلاف میل باطنی‏شان در کلوپ‏ها و باشگاه‏های شبانه کار می‏کنند. از عواقب شوم این تجارت، شیوع بیماری‏های مختلف، از جمله »ایدز« است. وضع زندگی آنان نیز بسیار اسفناک است ؛ زیرا آنان در شرایط بدی از لحاظ بهداشت و تغذیه به سر می‏برند و غالباً به سبب مهاجر بودن، از حقوق شهروندان و نظام تأمین اجتماعی نیز بهره‏ای نمی‏برند.
● اسلحه‏های نسل کُش
متمدن‏ترین جوامع امروزی، اسلحه‏سازند. برجسته‏ترین نوابغ فکری به ساختن توپ و تانک و بمب سرگرم شده‏اند. دلّالان اسلحه، همواره کار خود را از طریق بدبینانه‏ترین نظریه‏ها درباره طبیعت انسان ادامه داده‏اند. متأسفانه فشارهای اقتصادی، سیل اسلحه‏های پیش‏رفته را به‏سوی خاورمیانه و افریقای سیاه، سرازیر کرده است.
فروش اسلحه به دولت‏ها به صورت اعتباری (و بدون پرداخت نقدی) نیز امکانپذیر است. دولت‏های وابسته و غیر مردمی و بی‏ثبات در گوشه و کنار جهان، اسلحه را می‏خرند و در پایان مدت اعتبار و در صورت عدم پرداخت پول، بدهی‏ها از صندوق دولت پرداخت می‏شود و ضرر اصلی متوجه مردم محروم آن کشورها می‏شود که باید دیون خارجی را بپردازند. در آمارهای رسمی هم، همه چیز را نمی‏گویند، مثلاً تعداد واقعی اسلحه‏ها و سلاح‏هایی چون آلات شکنجه.
دردناک‏تر از این، سلاح‏های اتمی‏اند که آینده جهان را مبهم کرده‏اند ؛ سلاح‏هایی که فقط آدم‏ها را نمی‏کشند بلکه می‏توانند نسل آنها را نابود کنند. برخی از کشورها کلاهک‏های هسته‏ای دارند و به پیمان‏های بین‏المللی هم ملتزم نیستند.
بمب‏های میکروبی هم از دیگر سلاح‏های مرگبارند. سابقه به کار گرفتن میکروب علیه انسان‏ها به عملیات اروپایی‏ها در سرزمینی که بعدها «امریکا» نام گرفت، می‏رسد. آنان در جست و جوی طلا وارد آن‏جا شدند و پتوهای آلوده به میکروب سیفلیس و طاعون را عمداً به ساکنان آنان هدیه کردند.
این امر، موجب مرگ عده زیادی از سرخپوستان شد. آنان با سادگی تمام، آن پتوها را می‏پذیرفتند. امروزه می‏دانیم که بودجه تولید سلاح‏های میکروبی در امریکا در فاصله سال‏های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸م، چهار برابر شده و به رقمی حدود شصت میلیون دلار بالغ شده است.
● و مواد مخدّر...
حجم معاملات در این بازار (خرید و فروش مواد مخدر)، سالانه به بیش از پانصد میلیارد دلار می‏رسد که در مقایسه با حجم معاملات نفت، یکی از مهم‏ترین امپراتوری‏های مالی جهان شمرده می‏شود. هم اکنون بیش از یکصد و چهل میلیون نفر در جهان، حشیش مصرف می‏کنند که عمده‏ترین ماده مخدّر مصرفی است. گسترش اعتیاد، باعث فلج شدن نیروهای فعال جوامع رو به توسعه، از جمله جوانان است و همه روزه شاهد آن هستیم که بسیاری از مردم جهان بر اثر این مواد مرگ‏آور، به راحتی می‏میرند.
● جهان، نیازمند قانون و صلح
شکی نیست که هزاره جدید (که اینک در پیش روی ماست)، پر از چالش‏های گوناگون است که به برخی از مهم‏ترین آنها اشاره شد. بدین ترتیب، جهان و جهانیان مسئولیت‏های تازه‏ای را پیش روی خود می‏بینند که غفلت از آنها حتی ممکن است به قیمت نابودی جهان تمام شود.
جهان امروز باید فرهنگی را بپذیرد که چشم‏انداز روشنی از جهان برای ما به ارمغان بیاورد. دنیای ما، نیازمند فرهنگ «صلح» است. قرن بیستم، قرن «جنگ» بود و چه خوب است در یک تحقیق فراگیر، مشکلات این قرن را مورد مطالعه قرار دهیم.
در هر صورت، پایبندی به فرهنگِ «صلح و آشتی» باید جایگزین «جنگ و خشونت» شود و این، مهم‏ترین مسئله قرن جدید است. از همین‏رو، چه خوب است که هزاره جدید را «هزاره صلح» بنامیم و به تدریج، روش‏های همزیستی مسالمت‏آمیز، احترام به حقوق دیگران و صلح با خود و دیگران و حتی با طبیعت را با همدیگر و به همدیگر بیاموزیم.
● نجات جهان
اما مسئولیت نجات جهان متوجه چه کسانی است؟ آقای فدریکو مایور، دبیرکل پیشین یونسکو، در پاسخ به این پرسش می‏گوید: «ممکن است پاسخ دهیم: دولت‏ها، پارلمان‏ها، سازمان‏های بین‏المللی. این پاسخ، درست است؛ اما تنها پاسخ نیست. این تغییر و تحوّل را نمی‏توان بدون دخالت فعّال صاحبان منابع و نفوذ ایجاد کرد. این پاسخ نیز تا حدودی درست است ؛ زیرا در تحلیل نهایی، جایگزین کردن منطق زور و ستیزه‏جویی با منطق عقل و احترام به عقاید دیگران، مسئولیتی است که به همه ملت‏ها و همه شهروندان تعلق دارد، و به هر یک از ما، صرف‏نظر از آن که دامنه مسئولیت‏های فردی ما تا چه حد کم یا زیاد باشد.
چالش ترویج فرهنگ صلح به اندازه‏ای گسترده و همه‏گیر است که تنها در صورتی تحقّق می‏یابد که به اولویتی برای تمامی نظام بین‏الملل، مبدّل گردد. رؤیای رسیدن به جهانی بدون کشمکش و خشونت، همان چیزی است که بنیانگذاران یونسکو را واداشت که نجات نسل‏های آینده را از بلای جنگ، هدف اولیه سازمان قرار دهند. مهاتما گاندی می‏گوید: «در دل تاریکی، روشنایی چیره می‏شود». همین روشنایی است که با ارزش‏های دموکراتیک (مردم‏سالارانه) قید شده در منشور یونسکو، یعنی: عدالت، آزادی، برابری و همبستگی، گسترش می‏یابد».(۲)

منابع:
۱. ماهنامه پیام یونسکو .
۲. تجارت شیطانی، ایرج تبریزی، تهران: کیهان، ۱۳۷۹ .
۳. ماهنامه زنان.
سال سوم.شماره ۱۴.صفحه ۶، ویژه بهداشت بشری
مهدی باقری بروجردی
http://hadithezendegi.mihanblog.com