آب از آب تکان نخورد!

قریب به یک سال است که مردم ایران با بنزین و حاشیه های آن خوگرفتند و در پایان هر دوره خود را برای تحولی عظیم در بحث سهمیه مورد نظر و یا مسائل و مشکلات پیرامون آن آماده می کنند اما گویا این بار در سالگرد همهمه بحث سهمیه بندی داستان بنزین به نحو دیگری روایت می شود.
چندی پیش همزمان با اعلام طرح جدید تبصره ۱۳ مبنی بر حذف دریافت بنزین سوپر از طریق کارت سوخت و یا حذف سهمیه خودروهای وارداتی با حجم ۱۳۰۰ سی سی شوک جدیدی در این بازار پدید آمد.هر چند مردم در طول یک سال گذشته با این رویه تصمیم گیری خوگرفته اند اما انتشار این خبر بیش از همه نگرانی و تشویش قشر متوسط و ضعیف جامعه را افزایش داد چرا که قشر مرفه برای هر معضلی راه فراری می یابد و همیشه و تاریخ نشان داده که همه جا، تمام آسیب ها گریبانگیر قشر ضعیف جامعه است.ناگفته نماند هر چند این طرح برخلاف سایر طرح ها از نقاط قوتی هم برخوردار بود اما سوالات بسیاری را در اذهان عموم ایجاد کرد که تا کنون هیچ یک از مسئولین از جمله نعمت زاده مدیرعامل شرکت پالایش و پخش درصدد پاسخ گویی به آن برنیامده است و هر گونه تغییر و اعمال اصلاحات جدید در سهمیه بندی را به دوش ستاد مدیریت حمل و نقل عمومی سوخت قرار داده است.
در این راستا، براساس این تصمیم گیری مالکان خودروهای خارجی با آغاز فصل گرما ناگزیر خواهند بود از بنزین آزاد با قیمت ۴۰۰ تومان استفاده کنند و در صورتی که مشتری بنزین سوپر نیز باشند، این سوخت برای تمامی خودروها اعم از وارداتی و داخلی ۵۶۰ تومان در هر لیتر تمام خواهد شد. اعمال محدودیت برای واردات خودرو همواره برای صنایع داخلی نویدبخش بوده است، همانگونه که تسهیل واردات نیز تهدیدی برای صنعت داخلی تلقی شده و می شود.
حذف خودروهای خارجی دارای حجم موتور بیش از ۱۳۰۰ سی سی از شمول پرداخت یارانه سوخت اگرچه بر اساس برنامه هدفمند کردن یارانه ها و عدم پرداخت یارانه های دولتی به اقشار مرفه که مستحق دریافت حمایتهای عمومی نیستند،صورت گرفته، در نخستین نگاه احتمال ایجاد رکود و یا حداقل کاهش حجم معاملات در بازار این خودروها را به ذهن متبادر می کند هر چند نظر فعالان بازار این خودروها تا حد زیادی این فرض را رد می کند.
پرشیا خودرو نمایندگی رسمی واردات خودروهای BMW در بازار ایران است که قیمت محصولات آن از ۷۰ میلیون تومان شروع شده و بعضا تا دویست - سیصد میلیون تومان نیز رکورد می زند. کامشاد کوشان مدیر بازاریابی و فروش این شرکت در پاسخ به این پرسش که حذف یارانه خودروی خارجی را بر بازار این محصولات چگونه ارزیابی می کنند، می گوید: اتومبیلهای BMW خودروهای لوکس هستند. هزینه های جانبی نگهداری این اتومبیل طبیعتا بالاتر است و بنزین آزاد نیز از این پس مزید بر علت می شود. وی افت بازار خودروهای خارجی را در کوتاه مدت و در نتیجه اعمال سیاستهای جدید پیش بینی می کند، در عین حال معتقد است"مصرف کنندگان خودروهای خارجی پس از مدتی بنزین آزاد را به عنوان بخشی از هزینه های جانبی خودرو خود خواهند پذیرفت". حسن حسینی راد مدیر فروش گروه بهمن نیز که با محصولات مزدا در بازارهای ایران فعال است و مزدا ۳ این شرکت از محصولات لوکس خیابانهای شهر به شمار می رود، می گوید: قرار است در جلسه ای آثار اخبار منتشر را بررسی کنیم هر چند محصولات سواری گروه بهمن که به صورت CKD وارد می شوند، مشمول سیاست حذف یارانه نمی شوند و تنها باید برای محصول پاجرو خود فکری کنیم. تحلیل حسینی راد از سیاستهای جدید سهمیه بندی بنزین بر بازار این است که اعمال این سیاستها در وضعیت بازار این خودروها بی تاثیر نخواهد بود;اما فردی که توان خرید خودروهای چند ده میلیون تومان به بالا را دارد، در تامین بنزین آن نیز قاعدتا نباید مشکلی داشته باشد. وی می گوید: دولت با این اقدام خواسته است سوبسیدی که به قشر مرفه پرداخت می شود را حذف و در جای دیگری مصرف کند.
این اقدام آثار مقطعی در بازار خودروهای خارجی خواهد داشت، در عین حال ممکن است مصرف کنندگان این خودروها دارای مشاغل و حرفی هستند که ممکن است در نهایت افزایش هزینه های خود را از طریق گران کردن محصولات و خدماتشان جبران کنند. حسینی راد تاکید می کند: به هر حال کسی که مایل است خودرو خارجی و پرقدرت سوار شود، هزینه آن را نیز پرداخت می کند.
حسین ادیب از نمایشگاه داران فعال در معاملات خودروهای خارجی نیز تصریح می کند: حذف یارانه بنزین خودروهای گرانقیمت آنقدر که بر روی نرخ سایر مایحتاج مردم اثر گذار است،در معاملات خودروهای خارجی اثر گذار نیست. وی معتقد است بنزین ۴۰۰ تومانی مستمسکی برای افزایش قیمت سایر کالاها خواهد بود. ادیب با اشاره به اینکه حذف یارانه بنزین خودروهای خارجی مشمول خودروهای دست دوم و قدیمی موجود در بازار نیز هست، می گوید: به جز MWM تمامی خودروهای خارجی دارای حجم موتور بالای ۱۳۰۰ سی سی است و حذف یارانه آنقدر که بر روی سایر هزینه های مردم اثر گذار است معاملات این خودروها را تحت تاثیر قرار نخواهد داد.
هدفمند کردن یارانه ها از برنامه هایی است که بسیاری از آن تحت عنوان جراحی پردرد اما لازم و ضروری در بدنه اقتصاد ایران یاد می کنند، بر این اساس وظیفه دولتمردان است که ضمن اجرای دقیق و کارشناسی طرح هدفمند کردن یارانه ها تا حد ممکن از گستره این درد بکاهند. اما سوالاتی که در این میان ذهن مردم را به خود مشغول کرده نیازمند پاسخ است سوالاتی همچون این که چه آینده ای در انتظار کارت سوخت ماشین های وارداتی است و یا این که آیا نظارتی برای عدم استفاده این قبیل خودروها بر روی کارت سوخت آنها اعمال می شود یا خیر؟بحث دوم در این میان استفاده از بنزین سوپر است که به قول و گفته نعمت زاده این بنزین برای مصرف عموم نیست اما در حال حاضر مالکان خودروهایی همچون پژو ۲۰۶ که مجبور به استفاده از این نوع سوخت هستند و از این پس باید فکری به حال خودروهای خود کنند و یا علاوه بر مشکل وام خودروی که هنوز اقساط آن هم تمام نشده باید به دنبال راه حل دیگری برای پول بنزین آن باشند.
سوال سوم آن که آیا تا این حد نظارت بر این طرح دقیق است که جلوی هر گونه معضل دیگر را می گیرد چرا که تجربه سهمیه بندی نشان داد که اعمال هر طرحی بدون نظارت نه تنها مشکلی راه حل نمی کند بلکه بر تعدد آن می افزاید.
مشکلاتی همچون بنزین آزاد با قیمت کمتر از قیمت تعیین شده و بازار سیاه بنزین و یا وجود کارت سوخت ماشین های از رده خارج شده که هنوز هم به تعداد در بازار وجود دارند و نظارتی بر آن نیست و در پایان هم صف های طویل پمپ بنزین که حلقه ای دیگر بر زنجیره مشکلات بنزین افزوده است و به کرات دیده می شود در جایگاه های عرضه بنزین به دلیل کمبود نیرو به منظور کنترل خودروهای دولتی بسیاری از پمپ ها بسته می شوند تا شاید گره ای از این کمبود امکانات و نظارت حل شود،غافل از این که مشکل همچنان پا برجاست و نه تنها مشکلی حل نمی شود بلکه هر روز گره ای بر آن افزوده می شود بی آنکه راه حلی یافته شود!

منبع : روزنامه ابتکار