توسعه تلفن همراه در آفریقا

سازمان اطلا‌ع‌رسانی ارتباطات سیار آفریقا، اطلا‌عات مورد نیاز خود را از طریق گزارش‌های واصله از سوی ۳۵ درصد اپراتورها جمع‌آوری می‌كند كه این تعداد شامل ۶۰ درصد كل ارتباطات منطقه می‌شود. در مورد سایر اپراتورهایی كه نتایج كار را گزارش نمی‌كنند، اطلا‌عات مربوط به برقراری ارتباطات به صورت تخمینی محاسبه می‌شود.در سه ماهه نخست سال ۲۰۰۷ در آفریقا، برقراری ارتباط از طریق تلفن‌های همراه ارزشی بیش از ۲۰۰ میلیون مارك به همراه داشته كه این مقدار نشان‌دهنده افزایش ۶۰ میلیونی ارتباطات در مقایسه با سال گذشته است.
در سال ۲۰۰۶، رشد ۴۵ درصدی ارتباطات در منطقه، آن را به عنوان منطقه‌ای با پیشرفت چشمگیر، در جایگاهی بالا‌تر از خاورمیانه با رشد معادل ۳۰ درصد و كشورهای حاشیه اقیانوس آرام با رشد ۲۸ درصدی، قرار داده است.
دلیل عمده توسعه و رونق بازار، گسترش شبكه‌های ‌GSM و نیز تغییراتی در پویایی بازار برحسب تنظیم آیین نامه‌ها و سیاستگذاری‌های جدید در این بخش بوده است و تا پایان سال ۲۰۰۷، انتظار می‌رود كه رشد و توسعه بازار كمتر از ۳۰ درصد نسبت به مقدار مشابه در سال گذشته باشد.
● آفریقای شمالی: ۴۰ درصد رشد در ۲۰۰۶
آفریقای شمالی، ۳۵ درصد از كل ارتباطات منطقه را، با ضریب نفوذ تقریبی ۵۰ درصد در بازارتشكیل می‌دهد. در دو كشور الجزایر و تونس انتظار می‌رود كه میزان ضریب نفوذ در بازار تا پایان امسال به ۸۰ درصد برسد. سودان و لیبی به سوی افزایش ۱۵ درصدی نفوذ در بازار سوق حركت می‌كنند.
شركت ‌Orascom Telecom تحت عنوان‌های تجاری مختلف از جمله برند ‌Mobini در شهر مصر، ‌Diezzy در الجزیره و ‌Tunisiana در تونس، مشغول فعالیت و ارائه خدمات است.
در مصر، برقراری ارتباط از طریق تلفن‌های همراه ۴۰ درصد افزایش یافته است و شركت ‌Mobinil در چند ماهه نخست امسال سرویس دهنده ۱۰ میلیون تلفن همراه برای برقراری ارتباط بین این خطوط بوده است كه این رقم بسیار بیشتر از آمار و ارقام به دست آمده از شركت ‌Vodafone Egypt است.
الجزیره نیز با سرویس‌دهی به ۲۰ میلیون تلفن همراه به منظور برقراری ارتباط بین خطوط تا پایان سال ۲۰۰۶، بخش اعظم بازار ارتباطات سیار ناحیه را به خود اختصاص داد.
از طرفی شركت ‌Diezzy با سهم بازاری بیش از ۵۰ درصد در سه ماه پایانی سال ۲۰۰۶ در بازار ارتباطات سیار به رقابت پرداخت.
این رقم به معنای آن است كه سرویس‌دهی این شركت ۹۳ درصد جمعیت كاربران را پوشش می‌دهد و نیز با عرضه تكنولوژی جدید ‌EGDE در سال ۲۰۰۷، اطلا‌عات مربوط به سرویس‌دهی شركت با سرعت بسیار بالا‌ به گوشی مشتریان ارسال می‌شود.
در تونس، شركت ‌Orascom Telecom در نیمی از سهام شركت ‌Tunisiana سهیم است و فعالیت‌هایش در این زمینه ۹۹ درصد جمعیت كاربران را پوشش می‌دهد و از این نظر رقیب سرسختی برای اپراتور اول كشور تونس است.
انتظار می‌رود كه تا پایان سال ۲۰۰۷، آفریقای شمالی در این زمینه تقریبا از رشدی ۳۰ درصدی نسبت به سال قبل برخوردار باشد. همچنین انتظار می‌رود كه سودان، مصر و مراكش با نرخ رشد سالا‌نه‌ای بالغ بر ۳۵ درصد، سریع‌ترین توسعه را در بازار این ناحیه از قاره آفریقا به خود اختصاص دهند.
در سودان شركت ‌ ( Areebaكه بخشی از گروه‌MTN است) در پی معرفی شبكه فراگیر‌GSM خود در دسامبر ۲۰۰۶ بیش از یك میلیون مشترك را جذب كرد.
● آفریقای غربی: ۷۵ درصد رشد در سال ۲۰۰۰
شبكه ارتباطات سیار آفریقای غربی به سرعت در حال ترقی و توسعه است و در مقایسه با ۲۰ درصد ارتباطات دو سال گذشته، در حدود ۳۰ درصد از كل ارتباطات سیار منطقه را تحت پوشش قرار می‌دهد.
در اوایل سال ۲۰۰۶، آفریقای غربی بر حسب تعداد ارتباطات برقرار شده بین خطوط، از آفریقای جنوبی پیشی گرفت؛ این درحالیست كه بازار ارتباطات سیار در منطقه جنوبی با رقم ۷۳ درصدی، نرخ نفوذ در بازار بیشتری دارد.
در مقابل، متوسط ضریب نفوذ در بازار آفریقای غربی در حدود ۲۵ درصد است و تا پایان سال به ۳۰ درصد خواهد رسید.
در سال ۲۰۰۶، نرخ رشد در آفریقای غربی در مقایسه با سال گذشته به ۷۵ درصد رسید كه به واسطه توسعه سریع در نیجریه ۸۳۳ درصد)، مالی۹۰۰ درصد)، سنگال۷۲۲ درصد)، غنا۶۴۴ درصد)، گامبیا۶۹۹ درصد) و ساحل عاج۶۶۶ درصد) صورت گرفت.
امسال، برقراری ارتباطات سیار بین خطوط ارزشی معادل ۷۰ میلیون مارك به همراه خواهد داشت و بازارهایی كه در بالا‌ نام برده شد، می‌توانند همچنان منبعی برای تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به این بازار قرار گیرند. تا پایان امسال نیز پیش‌بینی می‌شود كه نرخ رشد متوسط در آفریقای غربی در حدود ۳۲ درصد باشد. تعداد مشتركان گروه ‌MTN در دسامبر ۲۰۰۶ در آفریقای غربی نیز به ۵/۱۷ میلیون نفر رسید.
در بازار ارتباطات سیار غنا، ‌MTN خدمات جدیدی را ارائه داد از جمله تخفیف در ارتباطاتی كه مكالمه‌ای در آن صورت نمی‌گیرد، ارائه ‌SMS های حجیم و ارائه سرویس‌های‌.EDGE
همچنین شركت ‌MILLIcom در سال ۲۰۰۶ پایگاه‌های ثابت خود را در غنا تا ۱۷۰ درصد افزایش داد. پایگاه‌های ثابت ‌MTN در آفریقای غربی تنها ۴۴ درصد از كل پایگاه‌هایش در این منطقه است.
نیجریه یكی از رقابتی‌ترین بازارهای ارتباطات سیار را در منطقه با ضریب نفوذ معادل ۲۷ درصد در اختیار دارد؛ بطوریكه میزان ارتباطات در این بازار متجاوز از ۳۴ میلیون تماس در اوایل سال ۲۰۰۷ بود.
‌MTN در این كشور با شركت ‌GLOBAcom در رقابت است و درحال حاضر مشغول توسعه پوشش‌دهی شبكه خود در كشور است كه در دسامبر سال ۲۰۰۶، این پوشش دهی ۷۳ درصد از جمعیت مشتركان را شامل می‌شد.
● آفریقای مركزی: ۶۰ درصد رشد در ۲۰۰۷
آفریقای مركزی تا پایان سال به میزان نفوذ در بازاری معادل ۲۰ درصد می‌رسد كه دقیقا دوبرابر این میزان در دو سال گذشته است.
ارتباطات سیار این ناحیه به سرعت درحال رشد و شكوفایی است و بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ رشد آن در حدود ۶۰ درصد بوده است.
آفریقای مركزی تنها ۷ درصد از ارتباطات كل منطقه را تشكیل می‌دهد كه انتظار می‌رود این رقم تا پایان امسال به ۳۲ درصد برسد.
اپراتورها عرصه رقابتی تنگاتنگی را در این ناحیه به نمایش گذاشته‌اند: ‌MILLIcom درحال راه‌اندازی برنامه‌های ‌TIGO در جمهوری دموكرات كنگو است و ‌MTN پایگاه پذیرش مشتركانش را تا ۴۳ درصد در كامرون در سال ۲۰۰۶ افزایش داده است.
با وجود رقابت و فعالیت مداوم شركت‌های مختلف، اگر میزان نفوذ در بازار در آفریقای مركزی كاهش یابد، فرصت‌های بیشتری برای رشد و فعالیت دراین زمینه فراهم خواهد شد.
● آفریقای شرقی: ۵۰ درصد رشد در ۲۰۰۶ ‌
آفریقای شرقی ۱۲ درصد از كل ارتباطات منطقه را در ناحیه تشكیل می‌دهد و انتظار می‌رود كه میانگین نفوذ در بازار آن تا پایان سال ۲۰۰۷ به ۲۰ درصد افزایش یابد.
شركت ‌CELtel پایگاه‌های ثابت خود در آفریقای شرقی را در سال ۲۰۰۶ تا ۷۸ درصد توسعه بخشیده است كه این امر باعث جذب نزدیك به چهار میلیون مشترك شده است. این ارقام نشان دهنده حدود ۲۰ درصد از كل پایگاه‌های ثابت این شركت در آفریقا است.
از میان بازارهایی كه در سال ۲۰۰۷ در این ناحیه می‌توان مورد بررسی قرار داد، اوگاندا، كنیا، تانزانیا، موزامبیك و زامبیا قابل توجه هستند.
بازار كشورهای فوق ۷۸ درصد از كل ارتباطات سیار در آفریقای شرقی را تشكیل می‌دهند و تا حدود ۳۱ درصد بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ ظرفیت رشد و توسعه دارند كه از این طریق موجب برقراری در مجموع ۲۴ میلیون ارتباط بین خطوط می‌گردند.
چون پیش‌بینی شده است كه میانگین ضریب نفوذ در بازار تا پایان سال ۲۰۰۷ در حدود ۲۰ درصد باشد، انتظار می‌رود كه زمینه‌های باروری بسیاری برای توسعه در این بازارها به وجود بیاید.
رقابت بین شركت‌های ‌Milicom Celtel ، ‌MTN و ‌Vodacom در آفریقای شرقی در حال افزایش است. ‌Vodacom و ‌Millicom به سرعت در حال توسعه فعالیت‌هایشان در تانزانیا هستند. رقابت بین دو شركت ‌MTN و ‌Celtel نیز در اوگاندا و زامبیا به شدت رو به افزونی است.
● آفریقای جنوبی:۲۲ درصد رشد در ۲۰۰۶
آفریقای جنوبی ۲۰ درصد از كل ارتباطات منطقه را برعهده دارد و درحالی‌كه نشانه‌هایی از تكامل در بازار این ناحیه به چشم می‌خورد، انتظار می‌رود كه ضریب نفوذ در این بازار تا پایان سال جاری به ۸۰ درصد برسد.
رشد بازار به دلیل كاهش در رشد ارتباطات نسبت به سال گذشته افت كرده و از ۲۲ درصد در ۲۰۰۶ به ۱۱ درصد در ۲۰۰۷ كاهش یافته است و تنها ۴۰ میلیون مارك از طریق برقراری ارتباط بین خطوط عاید بازار كرده است.
آفریقای جنوبی ۹۴ درصد از پایگاه‌های ثابت را با میزان نفوذ در بازاری در حدود ۷۵ درصد در این ناحیه از آفریقا تشكیل می‌دهد. سال گذشته، اگرچه شركت ‌MTN تعداد پایگاه‌های مشتركانش را تقریبا به نسبتی برابر با شركت ‌Vodacom افزایش داد۲۴۴ درصد)، اما با این حال ‌Vodacom حدود ۵۸ درصد بازار و بیش از ۲۰ میلیون مشترك دارد. سهم ‌MTN از این بازار ۳۳ درصد است. بازار ارتباطات سیار آفریقای جنوبی به عرصه رقابتی شدیدی تبدیل شده است كه هنوز اثری از تغییرات سازمان یافته در آن به چشم نمی‌خورد. هر‌سه اپراتور نیز سرویس‌های ‌WCDMA خود را راه‌اندازی كرده‌اند. ‌

ترجمه: پریسا بابایی

منبع : روزنامه اعتماد ملی