تایوان، گرفتاری بزرگ چین

یکی از هدفهای عمده حزب کمونیست چین از بدو به قدرت رسیدن در سال ۱۹۴۹ تاکنون باز پس گرفتن و الحاق جزیره بزرگ تایوان در ساحل جنوب شرق این کشور بوده است.تقریبا تمام سیاستهایی که از آن زمان تا کنون در این زمینه انخاذ گردیده به بن بست برخورد کرده است و خطر توسل به زور برای باز پس گرفتن تایوان همچنان به قوت خود باقی است. اما حمله به تایوان که دارای نظام دمکراتیک با ۲۳ میلیون سکنه است مغایر با طرح حزب کمونیست در دستیابی به شئون یک قدرت بزرگ از طرق مسالمت آمیز است. در واقع به اعتقاد ناظران سیاسی چنین اقدامی بر تمام دستاوردهای سالهای اخیر چین در زمینه توسعه ملی و پذیرش این کشور از سوی جامعه جهانی خدشه وارد می آورد. با وجود این اگر از چینی ها سئوال شود که آیا تایوان ارزش چنین از خودگذشتگی را دارد اکثرا مانند لیان یان یک کارمند دولت می گویند: "پس از تمام تحقیرهایی که چین در گذشته متحمل شده اکنون وقت آن فرارسیده که بار دیگر در عرصه جهانی استوار بایستد و به رویای دیرینه پیوست تایوان تحقق بخشد."بسیاری در تایوان بویژه کسانی که از سرزمین اصلی چین به این جزیره آمده اند نیز رویای مشابهی دارند، گرچه مایل به زندگی تحت رژیم کمونیستی نیستند. دولت تایوان هنور این کشور را جمهوری چین می نامد. در سالهای اخیر مردم تایوان رهبرانی را برگزیده اند که متعهد به ایجاد تغییر در قانون ساسی به منظور تثبیت هویت متفاوت این جزیره هستند.چین شوی بیان، رئیس جمهور تایوان، خواستار قانون اساسی تازه ای برای کشورش تا سال ۲۰۰۸است.طرحهای اصلاحی پرزیدنت چن عبارتند از: تصویب قانون اساسی تازه تا سال ۲۰۰۸، مدرنیزه کردن نهادهای سیاسی، افزایش کارایی، حرمت گذاشتن به حقوق بشر، و بازنگری نقش مجلس ملی.چین این طرحها را بزرگترین خطر برای ثبات و امنیت تمام منطقه تنگه تایوان توصیف کرده است اما آقای چن تاکید می کند که تغییرات مورد نظر او به هیچوجه مسائل مربوط به حاکمیت را در بر نمی گیرد و چین می گوید که در صورت به زیر سوال برده شدن مسئله حاکمیت تایوان ناچار به استفاده از زور خواهد شد. تونی چانگ یک بازرگان ساکن تایوان که کارخانجات شرکت او در چین است می گوید: "حدود پنجاه در صد از مردم تایوان بویژه جوانان به امید آنکه روزی به آزادی دست یابند خواهان استقلال اند." اما تونی معتقد است که وابستگی اقتصادی روز افزون تایوان به چین مانع از تغییر در قانون اساسی این کشور خواهد شد.او می گوید: "ما چینی ها همواره اول فکر سیر کردن شکم خود هستیم."گفتگوهای رسمی سیاسی بین تایوان و چین ممکن است راکد مانده باشد اما تماسهای دیگر افزایش چشمگیری یافته است.بیش از یک میلیون نفر از اهالی تایوان اکنون در چین سکنی گزیده اند و تایوان بزرگترین سرمایه گذار واحد در چین است. پروازهای جهانگردی مستقیم بین تایوان و چین از سال جاری آغاز شده و باعث امیدواری به برقراری ارتباط هوایی دائم بین دو کشور شده است.به گفته جیمز لیلی فرستاده پیشین آمریکا به تایوان و چین، مقامات بلند پایه امور بازرگانی تایوان منظما با رهبران عالی مقام چینی دیدار می کنند زیرا بازرگانان خواهان تضمین امنیت قرارداد های خود هستند و احتمالا موفق به دریافت آن می شوند.سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، سیا، هشدار داده است که موازنه قدرت نظامی تایوان و چین بر هم خورده است. به گفته آمریکا اگر اتحادیه اروپا تحریم فروش اسلحه به چین را لغو کند روند افزایش توانایی نظامی این کشور کماکان ادامه خواهد داشت.
آمریکا تعهد سپرده است که در صورت هرگونه حمله ای به تایوان، به این کشورکمک کند اما عمدا میزان کمکهای خود را درهاله ای از ابهام باقی می گذارد.چین نیز عمدا این موضوع را که درچه صورتی از توسل به زور علیه تایوان استفاده خواهد کردروشن نمی سازد. به گفته جین کانرونگ از دانشگاه خلق چین، "سیاست کنونی چین در قبال تایوان بر پایه سه محور دور می زند یکی تکیه به آمریکا و دیگری کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای تحت فشار قراردادن تایوان و دیگری تلاش برای جلب آراء و بدست آوردن دل مردم تایوان با ایجاد خطوط پرواز، تعرفه های مناسب و طرق دیگر است. گرچه تنها از راه ادغام اقتصادی نمی توان مشکل تایوان را حل کرد."آقای جین همچنین معتقد است که مهمترین عامل در استراتژی چین همان تهدید به استفاده از زور است و چین مدرنیزه کردن ارتش خود را تسریع خواهد کرد تا اعتبارخود را در زمینه توانایی نظامی بالا ببرد.به گفته ناظران خارجی ارتش و دیگر جناحهای تندرو چین می توانند بآسانی درمورد مسئله مهمی چون تایوان رهبران میانه رو را از میدان خارج کنند. مایکل یهودا کارشناس امور چین که ساکن آمریکاست می گوید ارتش منفعت زیادی با مطرح نگاهداشتن مسئله تایوان کسب می کند زیرا می تواند بودجه بیشتری به خود اختصاص دهد.به اعتقاد مایکل یهودا دستگاه رهبری حزت کمونیست با بالا بردن انتظارات و امید مردم به پیوست تایوان که واقع بینانه نیست باعث برانگیختن احساسات ملی گرایی می شود و اگر در این زمینه موفق نشود ممکن است مردم علیه آن به مخالفت بر خیزند.ژان پیر کابستان از مرکز تحقیقاتی مطالعات چین معاصر در فرانسه معتقد است که قانون تازه تاثیری بجز افزایش تنش بجای نمی گذارد و باعث نخواهد شد که رهبران دو کشور آمادگی بیشتری برای مذاکره پیدا کنند.
فشار بازیهای المپیک
روز سه شنبه ۸ مارس چین قانون تازه ضد جدایی طلبی را اعلام کرد که هدف از آن ممانعت بعمل آوردن از اعلام استقلال رسمی تایوان است. ژان پیر کابستان از مرکز تحقیقاتی مطالعات چین معاصر در فرانسه معتقد است که قانون تازه تاثیری بجز افزایش تنش بجای نمی گذارد و باعث نخواهد شد که رهبران دو کشور آمادگی بیشتری برای مذاکره پیدا کنند. از دیرباز رهبران چین در قبال تایوان موضع سختی داشته اند. اما برخی از تحلیلگران چنین پیش بینی می کنند که آقای هو رئیس جمهور چین حال با تحکیم قدرت خود ممکن است انعطاف پذیری بیشتری در مورد تایوان نشان دهد ازجمله دادن امکانات بیشتر به تایوان برای دارا بودن هویتی از آن خود در صحنه بین المللی.با توجه به اینکه چین قبل از برگزاری بازیهای المپیک دوران حساسی را از نقطه نظر دیپلماتیک پشت سر می گذارد، مایل به زور آزمایی در مقابل تایوان نیست. اما اندریو یانگ یکی از استراتژیستهای برجسته تایوان که مرتبا به چین سفر می کند در این مورد خوشبین نیست.به اعتقاد او تایوان از راهی که برای کسب استقلال در آن قدم نهاده باز نخواهد گشت و چین هم هرگز در عزم به دفاع از آنچه که تمامیت ارضی خود به شمار می آورد تغییر نخواهد داد.اندریو یانگ می گوید: "با توجه به اینکه هیچیک ازطرفین حاضر به دست برداشتن از موضع خود نیستند من هیچ راه حلی نمی یابم و اگر تایوان کماکان بر استقلال خود اصرار ورزد رهبران چین بجز در نظر گرفتن روشهای سخت تر و راه حل نهایی که همان توسل به زور باشد چاره دیگری نخواهند داشت."

منبع : خبرگزاری موج