پیروی از امامان از ادعای زبانی تا تبعیت عملی

« شیعه » بودن مسئولیتی است بسیار سخت و دشوار و در عین حال دارای امکان تحقق کامل . این سختی و دشواری هرگونه سطح اندیشی و ظاهرگرایی را نفی می کند و دقت و مراقبت و تلاش را جایگزین بی توجهی و سهل انگاری و سکون می نماید.
به تعبیری دیگر این سختی و دشواری در دل خود پیامی دارد و همه کسانی که خود را شیعه ائمه اطهار(ع ) می دانند مخاطب قرار می دهد و به آنان اعلام می کند هرگز مپندارید که شیعه بودن امری سطحی و سهل است و می توان هرگاه و هرگونه که خواست چنین ادعایی کرد و خویشتن را شیعه واقعی پنداشت و دل به این تصور خوش داشت و خود را به هر کاری واداشت که شیعه بودن امری است عمقی و نه سطحی واقعی و نه تخیلی باطنی و نه ظاهری .
« شیعه » یعنی « پیرو » . و این پیروی امری کوچک نیست که بزرگ و عظیم است و در یک جلوه و جنبه و موضوع محدود و محصور نمی شود که دارای جلوه ها و جنبه ها و موضوعات گوناگون می باشد. برمبنای بزرگی و عظمت مسئولیت پیروی و تبعیت است که هر مدعی شیعه بودن باید هم در فکر و اندیشه هم در رفتار و سلوک هم در اخلاق و معنویت هم در عبادت و پرستش هم در ایثار و فداکاری هم در جهاد و مبارزه هم در سیره و روش و حضور در صحنه های فعالیت های اجتماعی سیاسی علمی فرهنگی و اقتصادی و نظامی شیعه و پیرو باشد و در مسیر پاک امامان (ع ) حرکت نماید.
همچنین براساس مسئولیت شیعه بودن و وظایف و تعهدات ناشی از آن باید از هر کژی و ناراستی و معصیت و گناه و هر صفت و خصلت و روحیه زشت و ناهنجار پرهیز نمود و همواره به راستی و صداقت و خلوص و پاکی و تقوا گرایش عملی داشت .
بخشی از رهنمودها و راهنمایی های ائمه دین (ع ) به تبیین وظایف خاص شیعه بودن اختصاص یافته است . امامان معصوم (ع ) تلاش وافر داشتند تا شیعیان را به بالاترین مراتب معرفت و شناخت نسبت به آنچه باید در ذهن و عین به صورت پیروی و تبعیت فکری و عملی از پیشوایان خود به تجلی درآورند نائل گردانند. در میان این رهنمودهای آگاهی بخش کلامی از حضرت امام حسین (ع ) را مورد توجه و تعمق قرار می دهیم :
شخصی در محضر حضرت اباعبدالله الحسین (ع ) حاضر شد و به آن حضرت چنین عرض نمود :
« من از شیعیان شما هستم . »
حضرت امام حسین (ع ) خطاب به او فرمود :
« اتق الله و لا تدعین شیئا یقول الله لک کذبت و فجرت فی دعواک ان شیعتنا من سلمت قلوبهم من کل غش و غل و دغل و لکن قل انا من موالیکم و من محبیکم »
« از خدا بترس و چیزی ادعا نکن زیرا خداوند به تو خواهد فرمود دروغ گفتی و در ادعای خود گناه کردی .
همانا شیعه ما کسی است که قلبش از هرگونه آلودگی و ناپاکی و فریبکاری و خیانت پاک باشد. لکن تو ادعا کن که من از دوستداران و محبان شما هستم . » (۱ )
حضرت امام حسین (ع ) در این رهنمود صریح مفهوم واقعی شیعه بودن را تبیین می فرماید و به مخاطب هشدار می دهد که امری عظیم و بزرگ را مدعی شدی که دارای مشخصه ها و ویژگی ها و شرایط خاصی می باشد و نمی توان بدون تقید و پایبندی عملی خود را شیعه و پیرو دانست .
امام حسین (ع ) برخی از مشخصه های شیعه بودن را معرفی می نمایند و آشکار و نمایان اعلام می کنند شیعه ما کسی است که اولا از هرگونه آلودگی و ناپاکی ناشی از به هم آمیختن حق و باطل و تزویر و ظاهرسازی به دور باشد. ثانیا از فریب کاری و نیرنگ افکنی فاصله بگیرد و بر گرد تقلب و دگرگون سازی حقایق و واقعیت ها نچرخد. ثالثا از هر نوع خیانت نسبت به دوستان و همکاران و برادران دینی و سایر افراد و گروه ها و اقشار مردم اجتناب ورزد.
اگر به زندگی جمعی و حیات اجتماعی نظر گستریم و نسبت به تلاش ها و فعالیت های سیاسی و علمی و فرهنگی و اقتصادی در سطح مختلف دقت کافی روا داریم درخواهیم یافت که بسیاری از مشکلات و تنش ها و درگیری ها و آفات و آسیب ها و زیان های گوناگون از سه فعل و عمل ناصواب و معاصی یاد شده در رهنمود حضرت امام حسین (ع ) سرچشمه می گیرند و جامعه و کشور در ابعاد مختلف و به ویژه در سطوح کلان از این سه عارضه و گناه و معصیت رنج می برد.
این سخن هرگز به این مفهوم نیست که معاصی و خلافکاری های مزبور در سطوح پائین تر و در محدوده زندگی فردی و خانوادگی و در آمد و شدها و پیوند و ارتباط های متداول بین آشنایان و دوستان و نزدیکان تجلی عینی ندارد و تعامل ها و مواجهات یاد شده منزه از این معاصی و رنج ها و زیان ها می باشند بلکه مقصود این است که هر چه دایره حضور و نقش آفرینی صفات و خصال و عملکردهای مزبور وسعت یابد ضرر و زیان ها و خطرات و آسیب های آن نیز بیشتر و گسترده تر می گردد.
زیرا به میزان بزرگ و عظیم بودن صحنه ها و عرصه های فعالیت های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ـ به ویژه در سطح مدیریت های کلان و وسیع ـ قدرت تخریب رفتار و عملکردهای سه گانه مزبور نیز بیشتر می شود و عناصری که سعی دارند حق و باطل را به هم بیامیزند و به ظاهر سازی و تزویر بپردازند و با فریب و نیرنگ های مختلف به دین و ملت و کشور جفا و خیانت روا دارند بیشتر نفوذ می کنند و افزون تر ضربه می زنند و با منزوی کردن عناصر صالح و شایسته و فکور و خدوم ـ که شیعیان خالص و راستین ائمه (ع ) می باشند خود را بر امور مسلط می نمایند و با آراستن ظاهر خود به دیانت و با ادعاهای دروغین شیعه بودن و تبعیت از امامان (ع ) جای پای خویش را برای تحقق مطامع سیاسی و فرهنگی و اقتصادی محکم می کنند.
مشاهده می کنیم که « شیعه بودن » مسئولیتی است بسیار بزرگ که وظایف مهم و گوناگون و تعهدات و تقیدات فراوان ایجاد می کند و آن کس که خود را شیعه ائمه اطهار(ع ) می داند باید در محدوده زندگی فردی و کانون خانواده در فضای پیوند و معاشرت با دوستان و برادران دینی در ارتباط و پیوستگی با افراد فامیل و آشنایان در محیط های کار و تلاش و تعامل با همکاران هم در مواجهه با مردم مراجعه کننده از اقشار مختلف هم در سطح مدیریت های گوناگون و کوچک و بزرگ و در نقش رئیس و معاون و مشاور و برنامه ریز دل و جان و رفتار و عمل خویش را از هرگونه تزویر و ظاهرآرایی و بهم آمیختگی حق و باطل فریب کاری و نیرنگ بازی و تقلب و جفا و خیانت ورزی های گوناگون مصون و محفوظ دارد و به درستی و با صداقت و اخلاص و رعایت « تقوا » ـ به مفهوم صیانت از نفس و به دست آوردن صفت و ملکه ثابت خویشتن داری از انجام هرگونه گناه و معصیت و نفاق و فتنه گری و دروغ و اختلاف انگیزی و هر صفت و فعل و عمل حرام و نامشروع دیگر ـ در مسیر پاک ائمه اطهار(ع ) حرکت نماید تا « شیعه راستین » لقب گیرد.
حضرت امام حسین (ع ) با توجه به شرایط و مشخصه های گوناگونی که باید در اندیشه و عمل و اخلاق و رفتار افراد مختلف متجلی گردد تا به درستی بتوانند خود را شیعه امامان معرفی کنند به شخص مدعی هشدار می دهد که اگر چنین ادعایی از تو سر بزند و در عمل نسبت به آن تقید و پایبندی نورزی خداوند متعال تو را « دروغگو » می داند زیرا در ادعای خود خالص نیستی و چنین ادعای کذبی در درگاه حضرت پروردگار « گناه » محسوب می شود.
امام (ع ) به مخاطب می آموزد تا زمانی که نتوانسته ای مشخصه های مختلف شیعه بودن را در وجود خویش بارورسازی خود را از دوستداران و محبان ما معرفی کن نه شیعه که پیروی و تبعیت همه جانبه و خالصانه و صادقانه را می طلبد و با ادعاهای مبتنی بر « حرف » و « شعار » و « ظاهرگرایی » و « سطحی نگری » در تضاد و تعارض قرار دارد.

پاورقی :
۱ ـ فرهنگ سخنان امام حسین (ع ) ترجمه و تنظیم به کوشش محمد دشتی انتشارات مشهور ص ۴۷۶
نباید چنین پنداشت که « شیعه بودن » امری سطحی و سهل است و می توان هرگاه و هرگونه که خواست چنین ادعایی کرد و خویشتن را شیعه واقعی پنداست و دل به این تصور خوش داشت و خود را به هر کاری واداشت که شیعه بودن امری است عمقی و نه سطحی واقعی و نه تخیلی باطنی و نه ظاهری
به میزان بزرگ و عظیم بودن عرصه های فعالیت های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ـ به ویژه در سطح مدیریت های کلان و وسیع ـ عناصری که سعی دارند حق و باطل را به هم بیامیزند و به ظاهرسازی و تزویر بپردازند و با نیرنگ های مختلف به دین و ملت و کشور جفا و خیانت روا دارند بیشتر نفوذ می کنند و افزون تر ضربه می زنند

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی