ایزنیک

ایزنیک شهری است که هر مشت خاک آن سرشار از آثار هزاران ساله فرهنگی بوده و از صدها سال پیش تا کنون سه فصل صفحات تاریخ منطقه است .این شهر یکی از نادر شهرهایی که پایتخت های امپراتوری شده است ، میباشد.
● چینی کاری :
تاریخ چینی کاری در ایزنیک را می توان از آثار چینی کاری که تاریخ آنها مشخص است را بوضوح دریافت . قدیمی ترین چینی های عثمانی که مناره مسجد یشیل (سبز) را که در سالهای ۹۱-۱۳۷۸ ساخته شده را تزیین نموده از نظر تکنیک و دکور ، علاوه بر اینکه فرهنگ سلجوقی را تداوم بخشید ، از نظر رنگ غنی تر از آنها می باشد . این چینی ها که نام خود را به این مسجد داده است از نظر تنوع و غنای رنگهای سبز و فیروزه ای بسیار جالب است. طبق اسناد تاریخی ، چینی های استفاده شده در بنا های استانبول در ایزنیک ساخته شده است.
مرکز سرامیکهایی که به نامهای Rodos و گروه شام - میلت مشهور است ، شهر ایزنیک است . سیاح اولیا چلبی که در قرن ۱۷ به ایزنیک آمده بود وجود بیش از ۳۰۰ کوره چینی پزی را تثبیت کرده است . در چینی های ایزنیک نقش گلهایی مانند لاله ، سنبل ، انار و وش مورد استفاده قرار گرفته است . همچنین علاوه بر نقش انسان تصویر حیواناتی از قبیل پرنده ، ماهی ، خرگوش و سگ و نیز کشتی نیز دیده میشود . رنگهای آبی ، فیروزه ای ، سبز و قرمز بیشترین رنگهای مورد استفاده است .
● تاریخ :
در تپه های واقع در نزدیکی شهر ، آثار تمدن متعلق به ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد دیده میشود. در قرن هفتم پیش از میلاد و پیش از مهاجرت اقوام تراک ، مرکز سکونتی که در این محل ساخته شده بود (هلیکاره)Helikare نام داشت . در سکه های ضرب شده نام Khrysea Polis (شهر زرین) خوانده میشود. این شهر که در سال ۳۱۶ پیش از میلاد از سوی ژنرال آنتیگونوس Ant&#۳۰۵;gonos فرمانده امپراتور مقدونیه اسکندر بازسازی شده و نام Antigonela را بخود گرفته است . در جنگی که پس از مرگ اسکندر بین Antigonos و ژنرال Lysimakhos در گرفت و منجر به پیروزی Lysimakhos گردید به نام Anti Patros و همسرش N&#۳۰۵;kaia نامگذاری شده است. این شهر که در سال ۲۹۳ پیش از میلاد تحت حاکمیت پادشاهی Bithynia قرار گرفته بود با نامهای معماری مهمی تزیین یافته است . Nikaia که برای مدتی پایتخت Bithynia شده بود پس از مدتی بعنوان یکی از مراکز سکونت روم در آمد .
Nikaia با تلاش یکی از حواریون Biyhynia به نام پتروس با مسیحیت آشنا میشود . در دوران امپراتوری Constantinus اول ممنوعیت های مربوط به مسیحیت برداشته می شود. در آغاز فصل تابستان سال ۳۲۵ ، Nikaia شاهد واقعه ای که برای مسیحیت بسیار مهم بود می شود و Konsul اول در کاخ Senatus تشکیل می گردد . در این جلسه که امپراتور Constantinus نیز در آن حضور داشت ۲ موضوع مهم مورد بحث و بررسی قرار میگیرد . طبق نظریه Arius که از دانشمندان دینی اسکندریه بود " حضرت عیسی فقط یک انسان بود و از خداوند زاده نشده است ". این نظریه که در مدت کوتاهی طرفداران بسیاری پیدا کرد موجب مخالفت اسقف ها قرار گرفت . نظریه " حضرت عیسی پسر خدا است " که امروز نیز در دنیای مسیحیت از آن دفاع میکنند پس از بخشهای فراوان مورد قبول واقع شده است . متنی۲۰ماده ای که پس از این جلسه قبول گردید بنام اعیاد مسیحیت و قوانین Nikaia مشهور شده است. Konsul هفتم در سال ۷۸۷ در ایا صوفیه ایزنیک تشکیل گردید . در این جلسه که به ریاست ملکه &#۳۰۴;rene برگزار گردید ممنوعیت های مربوط به عکس و مجسمه برداشته شد.
ایزنیک همچنین پایتخت سلجوقیان و بیزانس نیز شده است . ایزنیک که در سال ۱۳۳۱ از سوی ارتشهای عثمانی به تصرف در آمده بود همراه با دوره عثمانی جان تازه ای گرفت . ایزنیک تحت حاکمیت عثمانی مرکز هنر ، تجارت و فرهنگ شد. افراد مشهور بسیاری در مدرسه اورهان قاضی تدریس کردند . صوفیان مشهور همچون داوود قبصری ، ابوفاضل موسی ، عبدالله رومی اشرف اوغلو در این شهر زندگی کردند و آثار بسیاری از خود بر جای گذاشتند . اولین مسجد ، مدرسه و عمارت دوره عثمانی در ایزنیک ساخته شده است. در قرون ۱۴ ، ۱۵ و ۱۶ ایزنیک مرکز هنر گردید و چینی و سرامیک های مشهور جهان در این شهر تولید و ساخته شده است . ایزنیک با نقشه مسکونی شهری مدل توری باقیمانده از عصر Hellenisti ، و با آثار تاریخی باقیمانده از دوران روم ، بیزانس و عثمانی ، هنوز هم بافت تاریخی خود را حفظ کرده است. آب و هوا : ایزنیک دارای آب و هوای یک شهر بندری است . زمستانهای ایزنیک معمولا" بسیار بارانی و تابستانها نیز بدون اینکه سبب خشکسالی شود بارانی است.
● اماکن دیدنی
▪ گور سنگ و بنا های تاریخی تومولوس (Tumulus ) :
▪ تخته سنگ بربر :
در دامنه یک تپه واقع در شرق ایزنیک می باشد و از یک تخته سنگ بسیار بزرگ تشکیل و به شکل یک اتاق است . در زمینه آن نیز گورهایی دیده میشود. این اثر متعلق به قرن دوم پیش از میلاد بوده و یکی از آثار بسیار مهم دوره Hellenisti در ایزنیک میباشد بنظر می رسد که این تخته سنگ غول پیکر به Prusias دوم پادشاه Bithynia است.
▪ بشتاش (Obelisk ) :
این گور که در بین باغات شمال شهر واقع گردیده بروی جاده روم قدیم قرار دارد . نام دیگر بشتاش ، نیشانتاشی و دیکیلی تاش می باشد. از کتیبه ای که به زبان یونانی نوشته شده مشخص می گردد که به قرن یکم و C.Cassius Philiscus تعلق دارد . در روی سنگ ششم بالای این اثر مجسمه ای شبیه مجسمه یک عقاب و یا Nike خدای پیروزی قرار دارد . در یک سمت این اثر نیز مجسمه Philisius از آثار باقیمانده شناسایی شده است . ارتفاع این اثر ۱۲ متر است .
▪ Hypoge :
یک گور زیرزمینی بی نظیر که در منطقه هسپکلی شهرستان البیلی واقع شده و بنظر می رسد که در قرون ۵-۴ ساخته شده است . سقف و دیوارهای آن با چینی های رنگ مخصوص دوران اولیه مسیحیت پوشیده شده است . در این اتاق ۳ گور وجود دارد.
▪ چهار تپه :
در داخل گورستان شهرداری البیلی قرار دارد. وجود ۲ گور در Tumulus تثبیت شده است . گور اول در کنار جاده و دارای اتاق گور مربعی Dromosiu و ۲ کلیسا در دو طرف آن است . اتاق گور دیگر از مرمر سفید ساخته شده و با سنگهای نخراشیده و درختان پوشانیده شده است .
● سایر آثار تاریخی :
▪ کاخ بیزانس (Senatus ) :
این کاخ که در قرن چهارم ساخته شده بود اکنون در زیر آبهای دریاچه قرار دارد. موزائیک های کف آن هنوز هم در زیر خاک بوده تقدیمی مسیحیان ، الوهیت عیسی و اولین جلسه ۳۱۸ کشیش در مورد انسان بودن حضرت عیسی در سال ۳۲۵ در این مکان منعقد گردیده است .در سال ۷۸۷ نیز بحث و بررسی اختلافات ارتوکسها در رابطه با تصویر کشیشان نیز در جلسه هفتم در این مکان برگزار شده است.
▪ حصارها :
طول حصارهای چند ضلعی و پنج پر که اطراف ایزنیک را احاطه کرده اند ۴۹۷۰ متر است . چنانچه از تقاطع دو جاده اصلی ایزنیک نگاه شود ۴ درب اصلی دیده می شود .این حصارها که ساخت آنها در دوره Hellenisti آغاز شده بود در دوران روم و بیزانس با اضافاتی شکل امروزی خود را گرفته است . از چهار درب اصلی شهر فقط درب Lefke و درب استانبول بصورت سالم باقی مانده است . بخشی از درب ینی شهیر و تمامی درب دریاچه تخریب شده است . در درب استانبول ماسک های آورده شده از تئاتر پیدا شده است . در دربهای Lefke و استانبول از قطعات Friz مرمر برجسته استفاده شده است.
▪ تئاتر :
تئاتر باستانی ایزینک در محوطه وسیعی که بین ساحل دریاچه و درب ینی شهیر قرار دارد ساخته شده است . این تئاتر در دوره امپراتوری Traianus با تلاش والی Bithynia Prokonsu بنام Plin&#۳۰۵;us و در بین سالهای ۱۱۲-۱۱۱ ساخته شده است . این تئاتر در قرن ۱۳ به گورستان عمومی تبدیل شده است . در سالهای بعد از آن نیز کلیسا ، کاخ و در دوران عثمانی کارگاههای سرامیک و کوره های چینی پزی در داخل آن ساخته شده است.
▪ چشمه حشره (Bocek ayazma ) :
در نزدیکی کلیسای Koimesis قرار دارد . روی آن با گنبدی پوشیده شده و یک بنای مدور است . بنظر می رسد که بخشی از عبادتگاه Hyakinthos بوده است . این یکی از آثاری است که از قرون ششم تا کنون بصورت سالم باقی مانده است .
● مساجد و کلیسا ها :
▪ کلیسای Koimesis :
از سوی اسقف اعظم Hyakinthos در قرن هشتم ساخته شده است . بنظر می رسد که این کلیسا بخشی از عبادتگاه Hyakinthos بوده است . این اثر بر اثر زلزله ۱۰۶۵ فرو ریخته و آثار باقیمانده کلیسای Koimesis با اضافاتی تعمیر شده است . موزائیک های کلیسا در سال ۱۸۰۷ بدرخواست دانیل که Metropolit ایزنیک بود تجدید شده است .
▪ کلیسای ایا صوفیه :
در تقاطع دو جاده اصلی و دقیقا" در مرکز شهر قرار دارد . یکی از آثار دوره بیزانس بوده و احتمالا" پس از زلزله قرن یازدهم تجدید بنا شده است. در سال ۱۳۳۱ بنام مسجد اورهان قاضی نامگذاری شده است . این بنا بر اثر زلزله و آتش سوزیها تخریب شده است . در قرن ۱۶ تغییرات بسیاری از سوی معمار سینان در آن داده شده و بازسازی گردیده است . در دیوار یک اتاق گور تصویر حضرت عیسی بروی چینی دیده میشود . این بنا محل تشکیل Konsul هفتم بوده است . به همین دلیل یکی از مراکز مهم توریزم اعتقادی است. کلیسای Hagios Tryphonos : در سمت چپ جاده منتهی به درب استانبول قرار دارد . چند قطعه از دیوار موزائیکهای کف آن بدست آمده است . تکنیک دیوار آن نشانگر آن است که این اثر در دوران بیزانس و در قرن ۱۰ و ۱۱ ساخته شده است .
▪ کلیسای Ayatrifon :
در سمت راست جاده منتهی به درب نوشهیر قرار دارد . از نظر نقشه ، مشابه مسجد کاریه استانبول است . بنظر میرسد که با گنبد بزرگ پوشیده شده و کف آن نیز با موزائیک تزیین یافته بود . این کلیسا احتمالا" در قرن ۱۳ از سوی Teodoros Laskaris و به نام Aya Trifon ساخته شده است.
▪ مسجد حاجی ازبک :
اولین مسجد ساخته شده عثمانی در ایزنیک می باشد. سقف آن با یک گنبد سرامیکی به قطر ۸ متر پوشیده شده است . این مسجد در سال ۱۳۳۳ ساخته شده است .
▪ مسجد سبز ( یشیل ) :
این مسجد که به صورت سمبل ایزنیک در آمده است نام خود را از مناره آجری و چینی سبز خود گرفته است . ساخت این مسجد در سال ۱۳۷۸ از سوی خیرالدین پاشا آغاز شد ولی به واسطه فوت وی ، از سوی پسرش علی پاشا در سال ۱۳۹۱ به پایان رسید . این مسجد در بین مساجد یک گنبدی دوره عثمانی ، یکی از باشکوهترین آنهاست . مناره بی همتای آن در گوشه سمت راست قرار دارد . بدنه این مسجد با چینی های ابی و سبز رنگ و با تکنیک موزائیک زیگزاگی تزیین شده است . این مناره نمونه مهمی از انعکاس معماری سنتی سلجوقی به هنر عثمانی است.
▪ مسجد محمود چلبی :
این مسجد از سوی محمود چلبی از نوادگان خیرالدین پاشا در سال ۱۴۴۲ ساخته شده است.
▪ مسجد و حمام اورهان بی :
این مسجد در خارج از درب ینی شهیر در سمت چپ و در بین مزارع قرار داشته و بصورت خرابه باقی مانده است .حمام نیز در بین مسجد و حصارها واقع شده است.
● آرامگاهها :
مسجد و آرامگاه شیخ قطب الدین ، مسجد و آرامگاه اشرفی رومی ، آرامگاه یعقوب چلبی ، آرامگاه قرقیزها ، آرامگاه ساری سالتوک ، آرامگاه خیرالدین پاشا ، عمارت و آرامگاه ابراهیم پاشا ، آرامگاه خلیل پاشا ، آرامگاه هویسوزها ، آرامگاه سلطان آهی وین و آرامگاه عبدالوهاب از مهمترین آرامگاههای ایزنیک میباشد.
● سرای و حمام ها :
▪ سرای رستم پاشا :
امروزه بصورت دیوارهای تخریب شده در بین خانه ها قرار دارد. فقط بخشی از دیوارهای عثمانی و غربی آن پابرجاست . این بنا در قرن ۱۶ از طرف معمار سینان و بنام رستم پاشا صدراعظم سلطان سلیمان قانونی ساخته شده است.
▪ حمام اسماعیل بی :
متعل به اواخر قرن ۱۴ و اوایل قرن ۱۵ بوده و با معماری داخلی خود یک اثر منتخب است.
▪ حمام حاجی حمزه :
در کنار مسجد محمود چلبی قرار داشته و نام دیگر آن حمام محمود دوم است. در قرن ۱۵ ساخته شده است .
▪ حمام میدان :
این حمام که به نام حمام مراد اول نیز شناخته می شود در اواخر قرن ۱۴ بصورت دو حمامی ساخته شده است.
● موزه ها :
▪ موزه ایزنیک :
عمارت (نیلوفر خاتون ) از سوی سلطان عثمانی مراد اول و به یاد بود مادرش نیلوفر خاتون ساخته شده است . این بنا که بعنوان عمارت مورد استفاده قرار می گرفت در واقع مرکز ی برای اطعام روزانه فقیران بود . این ساختمان که در دوره جمهوریت و برای اهداف مختلف بعنوان انبار استفاده میگردید در سال ۱۹۶۰ بصورت موزه در آمد. این عمارت که یکی از بناهای تاریخی است یکی از بهترین نمونه های معماری دوره عثمانی در قرن ۱۴ میباشد. در این موزه آثار جمع آوری شده از ایزینک و نواحی اطراف ، تئاتر و آثار کشف شده از حفاری کوه پزی ایزنیک به نمایش در آمده است . در حیاط موزه آثاری از یونان ، روم ، بیزانس و عثمانی قرار دارد.
● خوردنی ها :
خوراک میگو ، سوپ ماهی سازان ، ماهی یایین ، کباب و یا آب پز، سالاد کرفس ازجمله خوراکیهایی است که میتوان در رستورانهای اطراف دریاچه ایزنیک خورد و لذت برد .
● خریدنی ها :
یکی از بهترین خریدنی های ایزنیک ، چینی های مشهور ایزنیک است. همچنین می توان یکی از انواع زیتون را که به طور فراوانی در منطقه به دست می آید تهیه نمود.
▪ بدون دیدن برنگرد
ـ بدون دیدن موزه ایزنیک
ـ بدون دیدن گورهای باستانی تیمولوس
ـ بدون گردش در حصارهای ایزنیک
ـ بدون زیارت کلیسای ایا صوفیه محل تجمع Konsil هفتم
ـ بدون دیدن مساجد با چینی کاریهای مشهور
ـ بدون خریدن چینی های ایزنیک برنگردید.

منبع : سایت سفارت ترکیه