چهره جدید حزب الله

اکنون بیش از یک دهه است که سید حسن نصرالله پرچم رهبری حزب الله را در دست گرفته است.پرچمی به رنگ زرد و سبز با نقش یک سلاح و مشتی گره کرده که نشان از تفکر مبارزه با اسرائیل دارد.
در جشن پیروزی حزب الله بر اسرائیل، برای نخستین بار سید حسن نصرالله مردم لبنان را همانند رهبری که ملت خود را مورد خطاب قرار داد، مورد خطاب قرار داد.
حال این سؤال در ذهن بسیاری از کارشناسان مسائل بین المللی مطرح است که آیا دبیر کل ۴۵ ساله حزب الله لبنان، نقش سیاسی خود را در آینده بیش از این گسترش خواهد داد ؟
سید حسن نصرالله با آن شخصیت کاریزماتیک خود از آن دست چهره های بیروت نیست که دیدارش به دلایل امنیتی آسان باشد.مردی که رهبری حزب الله را در ۳۲ سالگی و پس از شهادت سید عباس موسوی، دبیر کل سابق این جنبش بر عهده گرفت، هم اکنون به بازیگری فعال و برجسته در صحنه سیاسی لبنان و خاورمیانه تبدیل شده است.
باری روبین، مدیر تحقیقات امور بین المللی بر این عقیده است که آینده لبنان بیش از هر عامل دیگر به تصمیمات سید حسن نصرالله بستگی دارد.
علی رغم این که اسرائیلی ها نصرالله را که برای دفاع از خاک میهن و اعتقاداتش مبارزه می کند یک بنیاد گرا معرفی می کنند اما ناظران و مسئولان رسمی اسرائیل و لبنان بر این واقعیت اذعان دارند که وی رهبری بسیار باهوش و کاریزماتیک است که از شم سیاسی بسیار بالایی برخوردار است.چنانچه روبین در این باره می گوید : واقعیت این است که نصرالله به خوبی توانست به عنوان دبیر کل قدرتمند ترین سازمان لبنان، شایستگی های خود را به اثبات برساند.همچنین یکی دیگر از مقام های دولت لبنان در گفت وگو با روزنامه «القدس العربی» اظهار داشته است: سید حسن نصرالله یک بنیادگرا به مفهوم غربی نیست.او در سخنان خود با مردم بیش از آن که از موضوعات صرفاً دینی صحبت کند از سیاست صحبت می کند یا این که وقتی از دین حرف می زند همه جوانب آن را می نگرد.
پروفسور مگنوس رانستورپ، مدیر مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه «سن اندریوس» اسکاتلند که یکی از برجسته ترین کارشناسان مسائل حزب الله است چنین اعتقاد دارد که نصرالله شخصیتی است با هوش سیاسی بسیار بالا که قادر است تفکرات و توطئه های دشمنانش را حتی بسیار زودتر از خود آنها پیش بینی کند؛ حال این دشمن اسرائیل باشد یا آمریکا.
به لطف این توانایی ها و همچنین انسجام جنبش حزب الله که به ندرت این حد از انسجام در لبنان دیده شده ، سید حسن نصرالله حتی تحسین دشمنان خود را نیز برانگیخته است؛ طوری که برخی از منابع اطلاعاتی اسرائیل در گفت و گوهای متعدد با روزنامه ها اعتراف کرده اند که علاقه زیادی برای تماشای سخنرانی های پرشور دبیر کل حزب الله از تلویزیون دارند.حتی نشریات اسرائیل سخن یکی از افسران ذخیره ارتش اسرائیل را چاپ کردند که گفته است علاقه مند به شنیدن سخنرانی های سید حسن نصرالله است.
از نظر کارشناسان، نصرالله از سایر رهبران عرب بسیار بهتر است و پدیده ای نادر در میان آنان به حساب می آید.علت آن نیز تنها این نیست که توانست اسرائیل را شکست دهد.درحالی که بسیاری از افراد هم سطح وی همانند پادشاهان در رأس مردم فقیر و مظلوم زندگی می کنند، سید حسن نصرالله به همراه همسر و سه فرزندش در یکی از مناطق فقیر نشین جنوب بیروت ساکن است.در حالی که سایر رهبران عرب فرزندان خود را برای تحصیل به آمریکا یا انگلیس و مردم را به میادین جنگ می فرستند، هادی نصرالله، پسر ارشد سید حسن نصرالله که از مبارزان جنبش حزب الله بود در سال ۱۹۹۷ در درگیری با سربازان اسرائیلی به شهادت رسید.
همچنین در حالی که سایر رهبران معنوی تنها به مکتوبات مذهبی مشغول هستند نصرالله در زمینه های گوناگون مطالعه می کند و حتی در کتابخانه شخصی خود کتابهایی درباره مسائل مختلف و تحولات اسرائیل دارد. به نوشته یک پایگاه اینترنتی لبنانی، سید حسن نصرالله خاطرات آریل شارون، نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی و همچنین کتاب بنیامین نتانیاهو با عنوان « جایی زیر خورشید» را برای آشنایی بیشتر با دشمنانش مطالعه کرده است.
دوران کودکی دبیر کل حزب الله لبنان نیز همچون همرزمان وفادارش بسیار ساده و معمولی بود. وی در سال ۱۹۶۰ در جنوب بیروت متولد شد.پدرش یک مغازه دار فقیر با ۹ فرزند بود که مجبور شد در جریان جنگ های داخلی سال ۱۹۷۵ روستای خود را به همراه خانواده اش به مقصد جنوب لبنان ترک کند.
خانواده نصرالله علاقه زیادی به سیاست نداشت اما سید حسن در چهارده سالگی وارد جریانات سیاسی و مذهبی شد و بسیاری از اوقات خود را به خواندن قرآن و مطالعه و حضور فعال در مساجد سپری می کرد.
در پانزده سالگی وی برای تحصیل به حوزه نجف در عراق رفت و در آنجا بود که با سید عباس موسوی، دبیر کل سابق حزب الله، آشنا شد.اما در سال ۱۹۸۷ دولت عراق تصمیم گرفت تمامی طلبه های خارجی را از حوزه نجف اخراج کند.بدین ترتیب سید حسن نصرالله به زودی مجبور شد راهی کشور خود شود که بازگشتش به لبنان با آغاز فعالیتهای سیاسی وی همزمان شد.
نصرالله به سرعت پله های ترقی را در جنبش شیعه حزب امل پیمود و در سال ۱۹۸۲ به عنوان نماینده سیاسی منطقه بکا انتخاب شد و همان زمان به تحصیل و تدریس علوم دینی در مدرسه ای پرداخت که سید عباس موسوی در بکا پایه گذاری کرده بود.
چند ماه بعد از این جریانات، تهاجم نظامی اسرائیل به لبنان نقطه عطفی در زندگی نصرالله به شمار می رود.
زمانی که برخی رهبران جنبش امل ،خط مشی سیاسی خویش را تغییر دادند.نصرالله و سایر اعضای مذهبی امل از این جنبش جدا شدند.این افراد در ادامه حزب الله را تشکیل دادند که سید عباس موسوی به عنوان رهبر این جنبش انتخاب شد.
در سالهای ۱۹۸۰ زمانی که جنگ داخلی در لبنان به اوج خود رسیده بود، جنبش حزب الله فعالیت های سیاسی خود را از فعالیت های نظامی جدا کرد و در پی آن نصرالله وارد شاخه سیاسی این جنبش شد.
شاخه نظامی حزب الله در سال ۱۹۸۳ موفق شد نیروی دریایی آمریکا را مورد هدف قرار داده و ۲۴۱ نظامی آن را به کام مرگ بفرستد.بنابر اذعان کارشناسان، حزب الله تشکیلاتی بسیار پیچیده تر از حماس دارد زیرا می تواند با ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ مبارز و چندین اردوگاه آموزشی، چنین ضربات مهلکی را به اسرائیل و آمریکا وارد کند.
در سال ۱۹۸۹ حزب الله این اجازه را به نصرالله داد تا تحصیلات خود را در قم ادامه دهد اما قبل از این که تحصیلاتش در این شهر به اتمام برسد، به علت درگیری حزب الله با جنبش امل مجبور شد به لبنان بازگردد.
در فوریه سال ۱۹۹۲ به هنگام شهادت سید عباس موسوی و همسر و فرزندش در حمله هوایی رژیم صهیونیستی با تصمیم شورای یازده نفره حزب الله، سید حسن نصرالله در حالی که تنها ۳۲ سال سن داشت به عنوان دبیر کل این جنبش انتخاب شد.
نصرالله ترجیح داد تا بیشترین تلاش خود را به ایجاد یک شبکه گسترده اجتماعی برای کمک به شیعیان فقیر جنوب لبنان و اخراج نیروهای اسرائیلی از آنجا متمرکز کند که در سال ۲۰۰۰ موفق به تحقق این امر شد.
در پی عقب نشینی اسرائیل از جنوب لبنان، حزب الله و دبیر کل آن سید حسن نصرالله برای خلع سلاح و کنار گذاشتن مقاومت ، تحت فشار فراوانی قرار گرفتند اما نصرالله اعلام کرد تا آزادی کامل سرزمین های اشغالی سلاح خود را بر زمین نخواهد گذاشت.
تحت رهبری نصرالله، حزب الله در زمینه های رسانه ای نیز در جهت مثبت پیش رفت و اکنون این جنبش دارای یک شبکه ماهواره ای به نام المنار است که پیام ها و بیانیه های این حزب را برای میلیون ها تماشاگر این شبکه پخش می کند.در ادامه اتحادیه اروپا در اقدامی که کاملاً با آزادی بیان ادعا شده در این قاره منافات دارد، پخش برنامه های این شبکه را در اتحادیه اروپا ممنوع کرد.
از زمان قتل رفیق حریری، نخست وزیر سابق لبنان، این کشور به دو گروه تقسیم شده است : گروه اول خواهان دوستی با سوریه وایران است اما گروه دیگر با این امر مخالف بوده و به آمریکا و غرب گرایش دارد.نصرالله روابط بسیار نزدیکی با همه کشورها و طرفهای اسلامی دارد. او به عنوان یکی از بازیگران مهم عرصه سیاسی لبنان مطرح است که این امر باعث شده تا هر دوگروه موجود در لبنان به دنبال کسب حمایت وی باشند.
بسیاری از صاحبنظران امور لبنان بر این واقعیت اعتراف دارند که هر چند حزب الله در جریان جنگ لبنان بی مهری های فراوانی از جناح های مختلف دیده است اما نصرالله هرگز این گروه ها و حتی مسیحیان را فراموش نکرده و همواره برای کمک به آنان آماده است.در زمان مرگ پاپ ژان پل دوم نیز شبکه المنار با قطع برنامه های عادی خود به پوشش مراسم آن پرداخت.این اقدام های نصرالله باعث شده است تا بسیاری از مسیحیان خواستار گفت وگو و رابطه تازه با وی شوند.
نصرالله بر این باور است که وظیفه جنبش حزب الله دفاع از کشور در برابر تهاجمات اسرائیل است و به همین علت خلع سلاح شدن این جنبش را غیر ممکن اعلام کرده است.
رانستورپ، مدیر مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه سن اندریوس اسکاتلند می افزاید : تاکتیک ها و استراتژی های نصرالله بی سابقه است و او می داند چگونه از میدان مین سیاست خاورمیانه عبور کند.

اورلی هالپرن
ترجمه: حسین قنبری گرمی

منبع : روزنامه ایران