استراتژیهای معکوس در بغداد

در ابتدای سال ۲۰۰۳ میلادی ،هنگامی که اولین موشک ایالات متحده آمریکا خاک عراق را در نوردید شاهد تبیین استراتژی هایی کلان و بلندمدت در بغداد بودیم.اکنون با گذشت بیش از چهار سال از اشغال عراق این استراتژیها و پازلهای مجازی جملگی بر هم ریخته اند و تنها مسئله ای که خودنمایی می کندا ستیصال واشنگتن در بغداد است.
شورای دوازده نفره نومحافظه کاران متشکل از افرادی مانند ریچاردپرل،پل ولفویتس ،جان بولتون،ایوینگ کریستل و... جنگ عراق را با هدف دگردیسی خاورمیانه مطابق استانداردهای نومحافظه کارانه طراحی و اجرا نمودند.بوش‌پسر‌،دیک چنی ،دونالد رامسلفد و کاندولیزا رایس مجریان اصلی استراتژیهای نومحافظه کاران محسوب می شدند.ماهیت این استراتژیها کلان و بلند مدت بود.از این رو جنگ عراق آغاز پروسه ای بود که در یک کلام می توان آن را بازتعریف خاورمیانه از دیدگاه نومحافظه کاران آمریکا نامید.هم اکنون با گذشت چهار سال از اشغال عراق این استراتژیها به طور کامل رنگ باخته اند.
اخیرا روزنامه آمریکایی “نیویورک تایمز”، در گزارشی با بررسی شرایط کنونی سیاسی در عراق، نوشته است که شرایط جاری در عراق، دولت بوش را مجبور کرده از توقعات و اهداف خویش در این کشور جنگ‌زده کم کند.
نیویورک تایمزدر این خصوص مدعی شده است که موفقیتهای‌ارتش آمریکا از دستاوردهای سیاسی در عراق پیش افتاده و دولت بوش انتظاراتش را از دستیابی سریع به اتحاد این کشور از جمله تصویب طرحی که درآمدهای نفتی بر اساس آن تقسیم می‌شود، کم کرده است. این در حالی است که مطابق اظهارات افرادی مانند ریکاردو سانچز و جرج کیسی ارتش آمریکا در عراق بسیار ناتوان شده است و جهت ترمیم این مجموعه سالها زمان لازم است.وضعیت نابه سامان نیروهای آمریکایی در عراق و افزایش بیماریهای جسمی و روحی اپیدمیک در میان آنها سبب شده است تا بسیاری از این نیروها تنها به بازگشت فکر کنند.به عبارت دیگر،می توان گفت که اهداف کلان خاورمیانه‌ای آمریکا با وضعیت فعلی ارتش این کشور و واقعیات سیاست خارجی آمریکا به هیچ عنوان همخوانی ندارد.کاخ سفید در مارس سال ۲۰۰۳ میلادی به فکر تسخیر میانه بود اما هم اکنون این تصور خام جای خود را به دغدغه فرار از باتلاق عراق داده است.در این میان اظهارات جان بولتون به عنوان یکی از اصلی ترین اعضای شورای دوازده نفره نومحافظه کاران جالب توجه است.
در این راستا نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل تلویحا به شکست برنامه های آمریکا در عراق اعتراف کرده است. به اعتقاد جان بولتون حمله آمریکا به عراق برای سرنگونی صدام موفقیت آمیز بود، اما برنامه ها و سیاست های آمریکا بر طبق پیش بینی های صورت گرفته، انجام نشد.جان بولتون از جمله افرادی است که همواره سعی داشته منسبات سیاست خارجی آمریکا را به گونه ای معکوس تفسیر نماید.اما در خصوص جنگ عراق وی نتوانسته به این هدف خود دست یابد .هم اکنون بر همگان مسجل است که ارائه تفاسیر نومحافظه کارانه و غیر واقع بینانه از اوضاع عراق غیر ممکن است.از این رو شاهد بودیم که در زمان قرائت گزارش اخیر رایان کراکر و دیوید پترائوس در خصوص اوضاع عراق خشم نمایندگان کنگره آمریکا بر انگیخته است.پترائوس در این گزارش ،مطابق سفارش بوش و چنی عمل کرد و نسبت به لزوم اتخاذ استراتژیهای بلند‌مدت در عراق تاکید نمود. بوش و معاون وی سعی کردند از گزارش پترئوس در جهت جلب افکارعمومی آمریکا نسبت به خود استفاده نمایند،اما در پایان ارائه این گزارش نگاه بدبینانه مردم آمریکا نسبت به نومحافظه کاران افزایش یافت.نتایج یک نظرسنجی معتبر در آمریکا نشان داد که گزارش پترائوس و سخنرانی بوش نیز نتوانسته نگرانی آمریکایی‌ها را نسبت به عراق کاهش دهد.
به رغم سخنرانی اخیر جرج بوش، رئیس جمهور آمریکا در خصوص عراق و گزارش دیوید پترائوس، فرمانده نیروهای آمریکایی دراین کشور نگرانی مردم آمریکا نسبت به جنگ عراق کاهش نیافت و آنها هم چنان خواهان عقب نشینی نیروهایشان از این کشور هستند.
بر این اساس۵۴ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی عقب نشینی نیروهای آمریکایی از عراق را در نزدیک‌ترین زمان ممکن خواستار شدند.
۴۷ درصد از آمریکایی‌ها نیز معتقدند که دولت آمریکا در عراق شکست خواهد خورد. هم چنین بر اساس این نظرسنجی ۵۰ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند که بوش باید سربازان بیشتری را از آنچه که در سخنرانی‌اش اعلام کرده از عراق خارج سازد.
این نظرسنجی همچنان نشان می‌دهد که از هر سه آمریکایی شرکت کننده در طرح نظرسنجی ۲ تن نظر خوشبینانه‌ای نسبت به جنگ عراق ندارند و معتقدند که به رغم اظهارات مقامات کاخ سفید وضعیت این جنگ بهبود نیافته است.
دو سوم شرکت کنندگان در این طرح نظرسنجی نیز بر این باورند که اعزام نیروهای بیشتر آمریکایی به عراق که با هدف بهبود اوضاع این کشور انجام شد هیچ تاثیری در وضعیت بحرانی این کشور نداشته است.
این در حالی است که مطابق نظر بسیاری از کارشناسان و استراتژیستهای مطرح آمریکایی زمان تدوین استراتژیهای بلندمدت در بغداد به پایان رسیده است و دولت آمریکا باید خود را برای خروج هرچه سریع تر از عراق آماده نماید.
نیروهای چندملیتی در مارس سال ۲۰۰۳ میلادی به سرکردگی آمریکا به خاک عراق حمله کرده و رژیم بعث عراق را سرنگون کردند و به گفته منابع رسمی، در این جنگ تاکنون حدود چهار هزار سرباز آمریکایی و بیش از ۶۰۰ هزار عراقی نیز کشته شده اند. نکته ای که در این میان باید نسبت به آن توجه شود تفاوت اوضاع داخل ایالات متحده آمریکا در مقایسه با زمان حمله به عراق است.پس از وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی،دستگاههای تبلیغاتی وابسته به نومحافظه کاران آمریکا با ترسیم چهره ای کاذب از عراق و سوء استفاده از شوک ناشی از وقوع حادثه مجازی و خودساخته ۱۱ سپتامبر مردند .حمله خود به بغداد را توجیه نمایند.اما هم اکنون ورق به سود مخالفان جنگ عراق برگشته است و بوش پسر به هیچ عنوان توان ادامه مانور در بغداد را ندارد.نتایج یک نظرسنجی جدید نشان می دهد که میزان محبوبیت رئیس جمهوری آمریکا کاهش داشته و اکثر آمریکایی ها خواستار بازگشت نظامیان خود از عراق هستند.
تازه ترین نظرسنجی مرکز”پیو” نشان داده است که ۵۴ درصد از آمریکایی ها از پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) می خواهند تا نظامیان آنها را به وطن خود بازگرداند؛ این رقم در ماه فوریه ۵۳ درصد برآورد شده بود.
این نظرسنجی همچنین نشان داد که نظر مردم آمریکا درباره پیشرفت نظامی درعراق از زمان افزایش شمار نظامیان آمریکایی در این کشور در ماه فوریه بهبود یافته است. در حدود ۴۸ درصد از آمریکایی ها هم اکنون بر این باورند که تلاش کشورشان درعراق در جهت درستی است و این رقم در ماه فوریه ۳۰ درصد برآورد شد.
اما نتایج نظرسنجی نشان داد که بهبود درعراق تمایل مردم آمریکا را برای جنگ افزایش نداده،زیرا تعداد کسانی که گفتند آمریکا در این جنگ پیروز خواهد شد تنها ۴۸ درصد برآورد شد‌.همچنین این تصور بهبود یافته از وضعیت عراق به معنای افزایش حمایت از “جرج بوش” رئیس جمهوری آمریکا نبوده، چرا که میزان محبوبیت وی با ۳ درصد کاهش نسبت به ماه فوریه ۳۰ درصد برآورد شد.لازم به ذکر است که هنوز رسانه های وابسته به کاخ سفید و لابی صهیونیسم سعی دارند آمریکا را به عنوان پیروز میدان عراق معرفی نمایند.پیش از این نیز نتایج نظرسنجی روزنامه “واشنگتن پست” و شبکه خبری “ای بی سی” نشان داده بود که آمریکایی ها به شدت به سیاستهای بوش بدبین و خواستار تغییر سیاستهای کشورشان هستند.
در هر صورت ادامه حضور ایالات متحده آمریکا در عراق به هیچ عنوان امکانپذیر نیست.از این نظر،هرگونه لجاجت بوش و چنی آینده سیاسی دموکراتها و جمهوریخواهان واشنگتن را با خطر مواجه خواهد ساخت.هم اکنون مخالفت جمهوریخواهان سنتی با ادامه حضور نظامی آمریکا در عراق افزایش یافته است.همین مسئله زنگ خطر بلندی را برای بوش به صدا در آورده است.یکی از افرادی که به منتقد سیاستهای بوش در عراق تبدیل شده است کالین پاول وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده آمریکاست.پاول پس از گذشت چهارماه از اشغال عراق نسبت به خطای فاحش نومحافظه‌کاران در اشغال بغداد آگاه شد و از این پس اختلافات وی و رامسفلد و چنی وارد فاز تازه ای شد.اختلافاتی که در نهایت منجر به برکناری کالین پاول از قدرت شد.

سعید سبحانی

منبع : روزنامه رسالت