از کلنگ کرباسچی تا قیچی قالیباف

با گذشت ۱۲ سال از شروع عملیات ساخت برج میلاد و پشت سر گذاشتن ۶ شهردار، فاز اول این برج قرار است پنج شنبه ۱۱ مهر افتتاح شود.گفتنی است عملیات ساخت این پروژه از سال ۱۳۷۶ آغاز شد و در هر دوره بنا به دلایل مختلفی ساخت این برج متوقف شده و سال ها این پروژه نیمه کاره به حال خود رها شد تا اینکه بالاخره به دست دکتر قالیباف افتتاح می شود.دو هزار پله بالاتر از تهران، پایتختی که خیلی ها آن را شهری کوتوله می خوانند!
حدود ۱۷ سال از زمانی که کرباسچی - شهردار سابق تهران - اقدام به تهیه مطالعات برج میلاد کرد و خواست تهران را صاحب برجی بلند و زیبا کند، گذشته; اما بالاخره چهارمین برج دنیا نصیب تهرانی ها شد و به قولی این پروژه با همه دیر و زود و سوخت و سوزی که داشت نتایج دیرهنگامی را هم دارد. برج میلاد ۱۲ سال پس از کلنگش و به بیانی حدود دو برابر زمان معمول برای ساخت چنین برج هایی آماده شده است، بدون شک نه کرباسچی و نه شهرداران بعدی کلانشهر تهران به دنبال معطل نگهداشتن ساخت این برج مهم نبودند، اما مسائل زیادی از جمله کمبود اعتبارات، اختلاف نظرها و در این سالهای آخر تحریم ها موجب طولانی شدن زمان اجرای آن شد.
محمد حسن نظرپور- مدیرعامل سابق شرکت یادمان سازه - در اواخر دوره مسوولیتش در مورد کمبود اعتبارات مربوط به ساخت برج میلاد گفته بود: اعتبار پیشنهادی سال ۸۴ برای برج میلاد ۱۰ میلیارد تومان بود که تنها یک میلیارد تومان آن محقق شد. به این ترتیب کاملا گویاست که اگر شهردار فعلی تهران اعتبار بیش از ۵۰ تا ۸۰ میلیارد تومانی را ظرف یکسال به پای ساخت این برج می ریزد، حتما باید ۲۵ ماهه کامل شود. قالیباف - در آذر سال ۸۴ و در روزهای اول ورودش به شهرداری تهران در اولین بازدیدش از برج میلاد اعلام می کند که برج میلاد با اختصاص و ابلاغ ۵۰ میلیارد تومان تا پایان ۸۵ به بهره برداری می رسد، البته هنوز میرصادقی - مدیرعامل فعلی شرکت یادمان سازه ث رقم نهایی خرج شده در این سه سال را اعلام نکرده است; اما محمدرضا واعظ مهدوی، معاون هماهنگی و برنامه ریزی شهردار تهران اخیرا اعلام کرده است که برای برج میلاد از سال ۷۴ تا ۸۴ بیش از ۵۲ میلیارد تومان هزینه صرف شده است و از سال ۸۴ تا کنون که اوج پیشرفت فیزیکی پروژه بوده است بیش از ۱۴۲ میلیارد تومان هزینه اختصاص یافته است.
● روزهای افتتاح میلاد
برج ۴۳۵ متری میلاد پس از برج (CN) کانادا با ۵۵۳ متر، برج مسکو روسیه با ۵۳۵ متر و برج شانگهای چین با ۴۸۰ متر ارتفاع، چهارمین برج بلند جهان است که در فضای ۱۷ هکتاری از مجموع فضای ۷۰ هکتاری مجموعه یادمان سازه قرار گرفته است.پس از چندین سال از شروع به ساخت این پروژه تقریبا تا سال ۸۴ متوقف مانده بوده اما پس از اهتمام شهردار فعلی تهران برای تکمیل پروژه های بلاتکلیف شهر او هم به جمع شهردارانی که دستی بر کار برج میلاد داشته اند می پیوندد و زمان بهره برداری نهایی از این برج میلاد پایان ۸۵ اعلام می شود. پس از این تاریخ اتفاقاتی در حوزه تامین تجهیزات سفارش داده شده و در حال سفارش برج به دلیل شروع دور جدید تحریم ها علیه ایران پیش می آید. چنانکه شرکت سازنده شیشه های راس سازه برج در تحویل این مجموعه از تجهیزات خلل وارد می کند و قرارداد کنسل می شوند. قالیباف شهریور۸۶ و پس از گزارش مبسوط مدیرعامل شرکت یادمان سازه در مورد تاخیر زمان بهره برداری از این برج، گزارشی را خطاب به مردم تهران ارائه می کند. وی یکی از مهمترین استراتژی های خود را اتمام پروژه های معوقه عمرانی تهران که بعضا بیش از یک دهه از شروع به کار آنها گذشته است عنوان می کند، چرا که معتقد است یکی از اصلی ترین محل های هرز رفتن اموال عمومی و تحمیل هزینه های اضافی و گزاف بر مدیریت، به تاخیر افتادن پروژه هاست.
قالیباف ضمن این که از مردم تهران به دلیل تاخیر به وجود آمده در زمان قول داده شده عذرخواهی می کند، می گوید: مجری طرح علت تاخیر در اتمام پروژه را اختلال های برخی از شرکت های طرف قرارداد خارجی با دلایلی غیرموجه و غیراقتصادی بوجود آورده اند، اعلام کرده است و این پیشامدها در تعیین زمان انجام پروژه قابل پیش بینی و محاسبه نیست. وی سپس زمان بهره برداری برج را از مهر ۸۶ به بهمن ۸۶ تغییر می دهد. از این تاریخ به بعد و پس از انعقاد قرارداد جدید ساخت شیشه های راس سازه برج، تقریبا قسمت های مختلف برج یکی پس از دیگری تکمیل می شود، به این ترتیب همه چیز برای افتتاح آماده است; اما باز هم مشکلی جدید به نام سرمای بی سابقه تهران که گفته شده تا دمای منفی ۳۷ درجه نیز در بالای برج به ثبت رسیده کار را اندکی متوقف می کند و این گونه بود که به دلیل سرمای زیاد برخی شیشه های نصب شده راس سازه ترک برداشت و عملیات نصب شیشه ها با تاخیر مواجه شد. با این وجود میرصادقی - مدیرعامل یادمان سازه - زمان افتتاح برج بدون مجموعه های دیگرش را فروردین ۸۷ اعلام کرد اما این زمان افتتاح باز هم به تاخیر افتاد و در حالی که روز شمار منفی ساخت برج همچنان زیاد می شد زمان افتتاح به ۱۰ مهر ماه، همزمان با عید سعید فطر موکول شد.
● برج چند منظوره از پول مردم تهران به کام همه!
هرچند که استفاده از پول تهرانی ها برای غیر از خودشان عادتی باسابقه در بین مسوولان است، اما در جریان ساخت برج میلاد که هزینه آن تمام و کمال از جیب مردم تهران رفت، آنها جز اعتباری ملی و شاید بازدیدی نیم روزه با هزینه حدود ۲۰ هزار تومان نصیبشان نخواهد شد. به گزارش ایسنا، قرار بود عمده کار برج میلاد که گفته می شود از ابتدا به عنوان یادمانی از بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شده است، مخابراتی، تجاری و گردشگری باشد. در مورد کاربرد مخابراتی برج بسیاری از کارشناسان بر این باورند که به دلیل طولانی شدن زمان ساخت و وارد شدن سیستم های جدید ماهواره ای در سالهای اخیر به بازار از کاربرد مخابراتی برج کاسته شده است اما صدا و سیما و شرکت مخابرات هنوز مشتری های اصلی این برج هستند. بر اساس این گزارش، به نظر می رسد قیمت واحدهای تجاری در این برج و کالاهای عرضه شده و رستوران های آن به دلیل اصرار بر بازگشت سرمایه اولیه آنقدر گران خواهد بود که قطعا عامه مردم شهر تهران امکان خرید و استفاده از این فضاهای تجاری و تفریحی را نخواهند داشت و گروه های اندکی و شاید گردشگران خارجی مشتری آن می شوند! اما در مورد کاربرد گردشگری این برج باید گفت که شاید تنها وجه برج میلاد که بدون پول و حتی از کیلومترها دورتر هم امکان تحقق دارد، خاصیت گردشگری آن است. این که برج میلاد چهارمین برج بلند جهان و یکی از زیباترین آنها در نمای داخلی و خارجی خواهد بود، قابل دید بودن آن از همه نقاط شهر و نیز قابل دید بودن همه شهر در زمان حضور روی سازه برج، امکانات استفاده شده در سازه راس برج نظیر گنبد آسمان، رستوران گردان، سالن دید سربسته و سکوی دید باز از جمله مواردی است که برج را برای گردشگران داخلی و خارجی دیدنی و جذاب می کند. در هر صورت مدیر عامل شرکت یادمان سازه در گفت و گویی اعلام کرد که گنبد آسمان و رستوران VIP روز عید فطر آماده می شود ولی رستوران گردان آن هم در دهم مهرماه آماده می شود اما طبخ غذا در آن از ۲۰ آبان ماه صورت می گیرد.
● بازدید از «میلاد» گران برای همه، ارزان برای برخی
شورای شهر تهران در یکصد و بیست و ششمین جلسه خود پس از اختلاف نظر های متعدد و متنوع در مورد بهای بازدید از برج میلاد در مورد منوی بازدید از این برج و سایر تصمیم گرفت. بر این اساس، بالاترین قیمت بلیت بازدید از برج ۱۰ هزار تومان است که مربوط به بازدید از گنبد آسمان خواهد بود. همچنین مبلغ دریافتی از بازدیدکنندگان از فضاهای عمومی اعم از گردشگران داخلی و خارجی از ساعت ۸ صبح تا ۲۳ در روزهای پنجشنبه ها، جمعه ها و سایر ایام تعطیل و از ساعت ۱۴ تا ۲۳ در سایر ایام هفته برای ورود به مجموعه برج برای هر نفر هزار تومان است. همچنین بازدیدکنندگان در صورت استفاده از سالن دید، ۶ هزار تومان باید پرداخت کنند. ورودی پارکینگ نیز به ازای ساعت اول، ۳ هزار تومان و به ازای هر ساعت اضافه در پارکینگ یکهزار و۵۰۰ تومان و هزینه پارکینگ بیش از سه ساعت، ۳ هزار تومان در نظر گرفته شد. برخی از اعضای شورای شهر تهران تاکید داشتند که بودجه ساخت این برج سال های سال از جیب مردم تهران بیرون رفته، چرا باید حالا که کامل شده برای بازدید از آن چنین رقم های زیادی را بپردازند.درنهایت اعضای شورای شهر تهران به دلیل آنکه دربسیاری از موارد اختلافی از جمله قیمت قیمت واقعی بلیت برای بازدید برای عموم مردم تهران و قیمت بلیت گردشگران خارجی با هم به توافق نرسیدند توافق کردند که این قیمت ها به دلیل شروع به کار برج تا ۶ ماه اعمال شود و پس از این زمان برای آن مجددا تصمیم گیری می شود.
● شهردار در حال جمع بندی نهایی سرمایه گذار فاز دوم برج میلاد
میرصادقی در مورد فاز دوم این پروژه شامل هتل میلاد، گفت: سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های مردمی شهرداری این موضوع را دنبال می کند، اما با توجه به این که تاییدیه و کنترل فنی این پروژه را شرکت یادمان سازه به آنها می دهد در جریان امور مربوط به این بخش هم هستیم و طبق اطلاع من در حال حاضر با سه سرمایه گذار در حال مذاکره نهایی هستند و طی چند روز گذشته شهردار تهران برای جمع بندی نهایی اقدام کرده اند، چرا که باید دقت بیشتری در انتخاب داشته باشند.
● آنچه در مورد میلاد باقی مانده!
اگر چه که برج میلاد با تاخیر آماده شد و امروز این برج از حالت ستونی خالی و بی مصرف در گوشه ای از شهر به برجی زیبا و کاربردی درآمده اما هنوز نکات قابل توجهی در موردش باقی مانده که در بلندمدت باید به آن توجه شود. یکی از مهمترین این مسائل رعایت معماری ایرانی و اسلامی در آن است. طراحان برج مالزی برای آنکه زیبایی و اصالت برج را بالا ببرند هنرمندان اصفهانی را برای کاشی کاری نمای زیرین برج دعوت کردند و از هنر آنها بهره بردند! گفته شده که نمادهایی از هنر و معماری ایرانی و اسلامی در برج میلاد بکار گرفته شده اما به نظر نمی رسد در این فرصت کوتاه که همه امکانات و توانایی ها صرف ساخت نمای کلی برج شده است توجه لازم به این ضرورت صورت گرفته باشد. از سوی دیگر موضوع مهم بازدیدکنندگان از برج و نحوه حضور و بازدید و قیمت بلیت آنها هنوز در برخی موارد نکات ابهام برانگیز دارد. این نگرانی به طور جدی احساس می شود که به دلیل بالا بودن قیمت بلیت برای مردم عادی و نوع فضای حاکم بر مجموعه تجاری و تفریحی برج این مجموعه که با پول مردم ساخته شده تبدیل به فضایی لوکس برای شهر تهران شود که مردم کماکان فقط آن را از روی زمین ببینند و عده ای قلیل و خاص و البته نمایندگان سازمان های دولتی توان بازدید یکبار و یا بیشتر از برج میلاد تهران را داشته باشند!
نکته دیگر اینکه فضای پارکینگ میلاد محدودیت دارد و هنوز فضاهای جدید ساخته نشده، در عین حال شبکه مترو برای بازدید از این برج هنوز کامل نشده است در نتیجه وجود سیستم حمل و نقل منسجم و هماهنگ برای آن بسیار ضروری است.
● میلاد عیدی فطر ۸۷ شد
به هر روی کار ساخت برج میلاد که پس از این در کنار برج آزادی خواه نا خواه به عنوان یکی از نمادهای تهران خواهد بود، حالا دیگر تمام شده و برجی که حدود ۱۲ سال پیش و پس از دستگیری و اتهامات وارده به شهردار وقتش تا ۱۰ سال بلا تکلیف باقی ماند، با همه بی مهری ها، بی توجهی ها و محدودیت ها به عنوان تجربه ای جدید و منحصر به فرد تا چند روز دیگر رسما «مهر تهرانی» می خورد و متولد می شود و برای شروع میزبان شهرداران کلانشهر ها و پایتخت های کشور های آسیایی خواهد بود.

منبع : روزنامه ابتکار