تاثیرات فرامنطقه‌ای انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی ایران باعث دگرگونی عظیمی در زمینه های سیاسی , فرهنگی , اجتماعی و اقتصادی ایران شد و تاثیری شگرف در سطح جهانی به وجود آورد. با وجودی که انقلابهای بسیاری در جهان روی داده ولی انقلاب اسلامی ایران به دلیل روح دینی و ظلم ستیزی و حمایت از محرومان جامعه و به خصوص مبارزه با قدرت های شیطانی منحصر به فرد است.
این انقلاب مورد توجه و تجزیه و تحلیل و حمایت و استقبال اندیشمندان و انقلابیون جهان قرار گرفت و تجلیل از آن در اندیشه های کلامی و شعری بسیاری بروز و ظهور نمود و باعث شناخت مجدد اسلام در جهان معاصر گردید. این انقلاب در ابعاد پنج گانه :
۱) احیای هویت دینی
۲) طرح اندیشه حکومت اسلامی
۳) دفاع از آرمان مقدس فلسطین در جهان
۴) ایجاد وحدت و همبستگی اسلامی
۵) طرح گفتمان در سطح جهانی , بی بدیل است .
این مقاله سعی دارد تاثیرات عمیق فرهنگی انقلاب اسلامی را در سطوح مختلف فرامنطقه ای و بویژه از پنج بعد مورد نظر بررسی نماید و نشان دهد ابراز عشق و علاقه قلبی میلیونها تن انسان آزاده و حق طلب جهان نسبت به امام راحل (ره ) و انقلاب اسلامی ایران تا چه اندازه است .
انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری امام خمینی (ره ) به عنوان یک رویداد بزرگ نیمه دوم قرن بیستم در صحنه منطقه ای و بین المللی در بیست و دوم بهمن ماه ۱۳۵۷ ه . ش به پیروزی رسید و توجه همه جهانیان را به خود جلب کرد.
این انقلاب نه تنها اوضاع سیاسی , فرهنگی , اجتماعی و اقتصادی داخل کشور را دگرگون ساخت , بلکه تحولی عظیم و تاثیری شگرف در سطح جهانی به وجود آورد.
تاریخ گذشته نیز شاهد انقلاب هایی چون انقلاب روسیه ۱۹۱۷ , انقلاب فرانسه ۱۷۸۹ , انقلاب الجزایر ۱۹۵۴ و غیره بوده است لیکن انقلاب اسلامی ایران به لحاظ ویژگی های خاص و منحصر به فردش , قابل قیاس با سایر انقلاب های جهان نیست . شخصیت والای امام خمینی (ره ) و قدرت نافذ ایشان در رهبری و هدایت نهضت بزرگ مردم مسلمان ایران , قدرشناسی و تبعیت مردم از رهبر و مقتدای خویش , ایمان و اعتقاد عمیق به دین مبین اسلام و وحدت و انسجام همه مردم باعث شد تا یکی از قدرتمندترین و مهمترین رژیم های وابسته به آمریکا در منطقه سرنگون گردد.
جاذبه و اقتدار این انقلاب , آنچنان بود که از همان آغاز حامیان و شیفتگان زیادی از شرق تا غرب عالم را به خود جلب کرد. در نتیجه مردم آزاده و عدالت خواه و ظلم ستیز جهان همبستگی خویش را به انقلاب اسلامی ایران و رهبری آن اعلام نمودند.
این انقلاب نشان داد که در داخل جغرافیای کشور ایران محدود و خلاصه نمی شود بلکه تاثیرگذاری و دستآوردهای آن , از مرزها فراتر رفته و به طور مستقیم کران تا کران جهان اسلام و بشریت را در نور دیده است .
نفوذ معنوی و تاثیر عظیمی که انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و حتی گروه ها و جوامع غیرمسلمان داشته است بر هیچکس مخفی و پوشیده نیست و برای اینجانب با این قلم ناتوان که در بسیاری از کشورهای اسلامی و غیرمسلمان از نزدیک ناظر عشق و علاقه آنان به امام و انقلاب بوده ام , شمه ای از تاثیرات فرهنگی انقلاب اسلامیمان در عرصه های بین المللی اشاره می کنیم :
۱) احیای هویت دینی
یکی از مهم ترین آثار فرهنگی انقلاب اسلامی , احیای اندیشه و هویت دینی در جهان است . در آن موقعیت و شرایط سخت و دشواری که به تدریج اصول و مبانی دینی با تلاش حکومت های طاغوت و سردمداران لائیک فراموش می شد و مکتب های مادی و الحادی , مذهب را به عنوان « افیون توده ها » و فاقد توان لازم برای به حرکت درآوردن توده ها و در نتیجه انقلاب می دانستند و هر روز هویت دینی و دین مداری کم رنگ تر می گردید , تا آنجا که در برخی از جوامع به خاطر حفظ باورهای دینی خجالت می کشیدند و پرده پوشی می کردند و تعهد و التزام به مبانی دینی و مذهبی جرم بود و یا مسخره می شد , در چنان شرایطی , نهضت امام خمینی (ره ) تحول عظیمی در سطح جهانی ایجاد کرد و با تکیه بر قدرت الهی , ایمان به خدا و ایدئولوژی اسلامی , ماهیت لائیکی را به ماهیت اسلامی و دینی مبدل ساخت .
محمد العاصی , امام جمعه مسجد واشنگتن معتقد است که انقلاب اسلامی , علاوه بر اینکه دگرگونی های متعددی در داخل ایران بوجود آورد , در سطح بین المللی نیز در جهت احیای تفکر دینی تاثیر گذاشت . ایشان در اظهارات خویش می گویند :
« امام عزیز ما , جهان لامذهبی و دنیاگرایی را متلاشی ساخت و هم اکنون برخلاف سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی , نه تنها مسلمانان « بنیادگرا » بلکه مسیحیان « بنیادگرا » و « بنیادگرایان » سایر ادیان در جهان فراوان شده اند و هر روز در عرصه مطبوعات و رسانه های جمعی مطرح هستند. »
به برکت این انقلاب بزرگ , مردم مسلمان ایران و سایر کشورهای اسلامی دریافتند که راه حل همه مشکلات مسلمین در سایه بازگشت به اسلام و تمسک به قرآن است .
شیخ عبدالعزیز عوده , رهبر معنوی جهاد اسلامی فسلطین , بر این باور است که مهم ترین اثر فرهنگی این انقلاب بیداری مسلمانان در بسیاری از کشورهای دنیا است . ایشان با تاکید به اینکه انقلاب اسلامی به رهبری امام راحل (ره ) , روحیه ایمان را در دلهای جوانان رسوخ داد و با تعالیم حیات بخش اسلام آشنا کرد , چنین می گوید :
« انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل و حضرت آیه الله خامنه ای , امید از بین رفته را در دل مسلمانان احیا کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران , دیگر , مسلمانان جهان یتیم نیستند و نیروی عظیمی پدیدار شد که از آنها حمایت کرده و پیوسته پشتیبان و حامی حقیقی آنها بوده است . انقلاب اسلامی ایران این امید را در دل ها زنده ساخت که مسلمین می توانند بار دیگر پیروز شوند و عظمت و مجد دیرینه خود را باز یابند و دشمنانشان را شکست دهند. » در حقیقت انقلاب با آسیب رساندن به بنیادهای اجتماعی , اقتصادی و فرهنگی غرب توانست ابهت سلطه جهانی فرهنگی امپریالیستی غرب را که پایمال کننده ارزش های متعالی مستضعفان بود , در هم بشکند و به مردم دنیا ثابت کرد که می توانند از سلطه و نفوذ شرق و غرب نجات یابند و مستقل و آزاد زندگی کنند. امام توانست همه آنچه را که در میان امت اسلامی رخت بربسته بود و به بوته فراموشی سپرده شده بود , احیا و بازسازی کند و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران , اسلام عزیز را , که متروک مانده بود , دوباره به صحنه عمل بیاورد.
در طول یک ربع قرن از عمر پربرکت انقلاب اسلامی , استعمارگران , سلطه جویان , منافقان , دشمنان داخلی و خارجی از هیچ گونه تلاش و توطئه ای علیه آن فروگذار نکردند و در جهت منزوی کردن و ممانعت از گسترش آن انواع و اقسام جنگهای نظامی , تبلیغاتی و روانی به راه انداختند; اما به خواست خداوند علی رغم همه آن دشمنی ها , انقلاب اسلامی همچنان از حمایت و پشتیبانی مردمی برخوردار بوده و به حرکت خویش ادامه می دهد.
تمام ناکامی های دشمنان در قبال آنهمه کارشکنی ها و مخالفت ها و دسیسه ها بهترین گواه برای نفوذ معنوی و تاثیر مثبت انقلاب اسلامی ایران در سطح جهانی است .
۲) طرح اندیشه حکومت اسلامی
بسیاری از اسلام شناسان و کارشناسان جهان اسلام و اندیشمندان غیرمسلمان با وقوع انقلاب اسلامی در نظرات و دیدگاههای خویش تجدیدنظر نمودند چرا که تشکیل حکومت اسلامی را امری ناممکن و به تعبیری شبه محال می دانستند. نیز برخی از آنان مبارزه با طاغوت و حکومتهای جور و سلطه جویان را به مثابه بازی کردن با دم شیر و به نوعی مقابله مشت در برابر سندان یاد می کردند.
از این رو با پیروزی انقلاب معادلات سیاسی منطقه ای و بین المللی را درهم ریخت و راه برقراری حکومت اسلامی را برای سایر ملت ها هموار ساخت . امام راحل با این حرکت عظیم ثابت کرد که اسلام می تواند با تکیه بر اصول و مبانی برگرفته از قرآن و با اتکا به ارزش های اسلامی در تاسیس یک حکومت مستقل از لحاظ سیاسی , اقتصادی و اجتماعی نقش داشته باشد.
در عرصه جهانی نیز به سایر مسلمانان و مردم مظلوم دنیا جرات و جسارت استکبارستیزی و رویارویی با ظالمان و استبدادگران را یاد داد. در نتیجه در دو دهه اخیر گروه ها , انجمن ها و جنبش های اسلامی و مردمی در سطح بین المللی , الگوهای مبارزاتی خویش را به صورت های مختلف از تظاهرات و راه پیمایی ها گرفته تا مقاومت علیه اشغالگری ها و نیز ایجاد انسجام و وحدت اسلامی تا اعتماد به نفس و قیام در برابر رژیم های وابسته برای اجرای قوانین اسلام به شکل های گوناگون از انقلاب اسلامی ایران تاثیر گرفته اند.
آقای احمد ورسی سردبیر مجله مسلم نیوز لندن , با تاکید بر جهان شمول بودن اهداف انقلاب اسلامی می گوید : « موفقیت انقلاب اسلامی با یک انقلاب بدون خون ریزی افکار مسلمانان را تغییر داد و مشخص ساخت که یک چنین عملی (انقلاب ) در جهان اسلام امکان پذیر است و امت اسلام قادر است حکومت را اداره کند. زمان نشستن عالم در مسجد و تنها به جنبه روحانی اسلام اندیشیدن به سرآمده و رهبر امت اسلامی هم به دنیا می اندیشد و هم به آخرت توجه می کند. دیدگاه ایشان در مورد « نه شرقی , نه غربی » حکومت اسلامی ایران را از ابرقدرت ها مستقل ساخت .
امام خمینی تفکر کلیشه ای از حکومت اسلامی به عنوان بازگشت به سال های سیاه را نابود ساخت و برعکس , ثابت نمود که اسلام همچنان نیرویی پویاست که قادر به راهبری امت در اجتماع به اصطلاح مدرن و فوق مدرن کنونی است . »
۳) دفاع از آرمان مقدس فلسطین
انقلاب اسلامی ایران در زمانی به پیروزی رسید که پیمان ننگین کمپ دیوید با تلاش آمریکا بین رژیم اشغالگر قدس و سران خائن فلسطین به امضا رسید و استعمارگران غربی تصور می کردند به زودی سایر کشورهای اسلامی را نیز تحت نفوذ خویش در می آورند و آنان را نیز در اختیار می گیرند. وقوع انقلاب اسلامی همه معادلات آنان را بر هم زد و با هدایت , روشنگری و موضع گیری قاطعانه امام (ره) شیوه مبارزه با اسرائیل شکل دیگری به خود گرفت . به فرمان امام خمینی (ره ) آخرین جمعه ماه مبارک رمضان , « روز جهانی قدس » اعلام شد و سفارتخانه اسرائیل در تهران تعطیل و به سفارت فلسطین تبدیل گردید و بیت المقدس به عنوان مکان مقدس مسلمانان و سایر ادیان آسمانی مورد توجه جهان اسلام قرار گرفت . جمهوری اسلامی ایران به مبارزان و مردم فلسطین اعتماد به نفس بخشید و پشتیبانی و حمایت از انتفاضه و آرمان مقدس فلسطین را در سرلوحه برنامه های خویش قرار داد و جهانیان را به یاری و کمک های سیاسی , مادی و معنوی مردم مظلوم و ستمدیده فلسطین دعوت کرد. همچنین رهبران مبارز فلسطینی را در رویارویی با اسرائیل اشغالگر دلگرمی و روحیه تازه ای بخشید.
شهید دکتر فتحی شقاقی , رهبر پیشین سازمان جهاد اسلامی فلسطین , در خصوص تاثیر انقلاب اسلامی بر مبارزات مردم فلسطین می گوید : « این انقلاب به ما فهماند که پیروزی مادر گرو پیروی از راه امام خمینی (ره ) است ; از همین رو , ناگهان در و دیوار مساجد سرزمین های اشغالی به ویژه مسجدالاقصی با تصاویر حضرت امام تزیین شد. امروز نیز شاهد آن هستیم که آیت الله خامنه ای همان مشی امام (ره ) را ادامه می دهند و مساله فلسطین را در شمار مسائل اصلی مسلمانان قرار داده اند. »
ایشان در جای دیگری انتفاضه , قیام سراسری مردم فلسطین را از برکات مهم انقلاب اسلامی ایران می داند و می گوید : « انتفاضه یکی از ثمرات بیداری اسلامی است که امام خمینی (ره ) در منطقه و به ویژه در فلسطین به وجود آورد. بنابراین , انتفاضه اسلامی , در سطوح مردمی به سوی افق اسلامی و شعارهای اسلامی پیش می رود , پس بر ماست که در مبارزه برای رهایی از تسلط و اشغالگری صهیونیست ها از تمام راه حل های دیگر پرهیز کرده و با توجه به اصولی که امام در مبارزه با اسرائیل ارائه کرده اند با دشمنان اسلام و مسلمانان مبارزه کنیم . »
انقلاب اسلامی ایران این حقیقت را برای امت اسلامی به طور خاص و برای جهان بشریت به طور عام روشن و ثابت نمود که این تنها اسلام و ایدئولوژی اسلام ناب است که می تواند مسلمانان و ستم دیدگان جهان را برای مبارزه با ابرقدرتها و سلطه گران مجهز نماید و حقوق از دست رفته آنان را بازگرداند. مردم ستم دیده فلسطین پس از سالها مبارزه , مهاجرت و آوارگی با الهام از انقلاب اسلامی , امروز راه مبارزه با اشغالگران صهیونیست را یافته اند.
آنان به پیروی از راه و موضع گیری های امام تنها راه رهایی و نجات خویش را تبعیت از تعالیم قرآن و ایمان به خداوند می دانند و در راه پیمایی ها و تظاهرات و مبارزات خود همان شعارهای ملت بزرگ ایران را علیه اسرائیل غاصب فریاد می کنند و امروز به برکت انقلاب اسلامی , حمایت جهان اسلام و مردم آزاده جهان را در کنار خود دارند.
نایف حواتمه دبیرکل جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین , در مورد تاثیر فوق العاده ای که انقلاب اسلامی در پیشبرد مبارزات مردم فلسطین داشته است , چنین می گوید :
« عمق و اصالت موضع گیری انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی درباره قضیه فلسطین و مبارزه با دولت صهیونیستی , باعث تحکیم و گسترش پایه های رویارویی با تجاوزات اسرائیل گردید و موجبات گسترش و تعمیق مبارزه را فراهم آورد , به گونه ای که آن را از قالب مبارزه اعراب و اسرائیل به مبارزه « کشورهای اسلامی غیرعربی » که مردم آن با مبارزات فلسطینی و عربی همدردی می کردند , مبدل ساخت . هر چند برخی از رژیم های این کشورها , هم پیمان با امپریالیسم آمریکا و هم دست با اسرائیل بودند. »
ابراز عشق و علاقه قلبی میلیونها نفر از انسان های آزاده و حق طلب جهان نسبت به امام و انقلاب اسلامی , که نظیر آن در تاریخ هیچ انقلابی دیده نشده است , نشان از تاثیر عمیق افکار و اندیشه انقلاب در عمق جان و روح مردم جهان دارد.
در طول یک ربع قرن از عمر پربرکت انقلاب اسلامی , استعمارگران , سلطه جویان , منافقان , دشمنان داخلی و خارجی از هیچ گونه تلاش و توطئه ای علیه آن فروگذار نکردند و در جهت منزوی کردن و ممانعت از گسترش آن انواع و اقسام جنگهای نظامی , تبلیغاتی و روانی به راه انداختند; اما به خواست خداوند علی رغم همه آن دشمنی ها , انقلاب اسلامی همچنان از حمایت و پشتیبانی مردمی برخوردار بوده و به حرکت خویش ادامه می دهد.
تمام ناکامی های دشمنان در قبال آنهمه کارشکنی ها و مخالفت ها و دسیسه ها بهترین گواه برای نفوذ معنوی و تاثیر مثبت انقلاب اسلامی ایران در سطح جهانی است.

محمد سالار

منبع : سایت بصیرت