چگونه غم فقدان عزیزان را تاب بیاوریم

روبه رو شدن با واقعه مرگ عزیزان بسیار سخت است اما مرگ حق است و پس از مرگ عزیزان زندگی همچنان جریان دارد. داغدیده های فوت عزیز باید دیر یا زود این اتفاق را بپذیرند و تلاش کنند با آن کنار بیایند. اگر خدای نکرده تازگی یکی از عزیزانتان فوت کرده شاید پس از آن از خود پرسیده باشید چرا این قدر احساس تهی بودن دارید و زندگی تان بدون هدف شده است یا شاید بخواهید بدانید چطور می توانید از رنج و دردی که با از دست دادن عزیزی در زندگی تان لانه کرده بکاهید. کجا باید بروید؟ چه کار باید بکنید؟
این سوال ها در مقاطع مختلف زندگی پیش می آیند و در مواقع بحرانی پررنگ تر می شوند و بالاخره باید پاسخی برای آنها یافت.تاثیرگذاری پاسخ به این پرسش ها بستگی به درجه خواست شما برای رها کردن خود از این ناآرامی عاطفی و نیز وابستگی تان به عزیز تازه گذشته دارد. منظور اصلاً این نیست که باید او را فراموش کنید بلکه در چنین موقعیتی شما باید رابطه جدیدی با او برقرار کنید. این کار طبیعتاً با تمرکز بر مراسم عزاداری محقق می شود و نیازی نیست فرد مستقیماً برای ایجاد رابطه جدید تلاش کند.
غصه و اندوه و تعهد به این راه پیش بینی ناپذیر برای سازگار شدن با شرایط جدید در نهایت به آرامشی منجر می شود که داغ دیدگان می توانند با آن به زندگی خود ادامه بدهند. داغدیده در ابتدا نمی داند که این نتایج به نفع اوست اما وقتی که به این فقدان بزرگ خو گرفت نتیجه شکل می گیرد و بعد می تواند آن را بپذیرد. ۷ مرحله زیر برای عادت به شرایط جدید و ایجاد نوع رابطه ای تازه با درگذشته به داغ دیدگان پیشنهاد می شود.
۱) موقعیت جدید را شناسایی و سعی کنید با آن خو بگیرید. مهارت ها، عادات روزمره، نقش ها، مسوولیت ها، اتکا به نفس، پیش فرض ها و تغییراتی که تحت تاثیر فقدان عزیز از دست رفته ایجاد شده همه این تجربه های جدید را با روی باز بپذیرید و به راه های متعددی فکر کنید که می توانید از این چالش موفق بیرون بیایید. از راهکارهای تک بعدی بپرهیزید.
با هنر استفاده از امکانات همیشه می توانید انواع انتخاب ها را از تجربه های جدید بیرون بکشید و همه نقطه نظرها و روش های ممکن را بررسی کنید و بعد روش جدیدی را برگزینید. همیشه از خودتان بپرسید؛ در این ماجرا تمام امکانات ممکن کدام ها هستند؟
۲) از رفتار کسانی که در موقعیت مشابه شما قرار گرفته بودند و توانستند خودشان را خوب حفظ کنند الگوبرداری کنید. کاری را بکنید که احتمال موفقیتتان در آن بیشتر است. ببینید آیا می توانید رفتارهایی را به آنچه از آنها یاد گرفته اید اضافه کنید یا تغییراتی در آن به وجود آورید تا بتوانید با این ماتم بزرگ کنار بیایید و خود را با شرایط جدید وفق بدهید.
الگوبرداری از رفتار افراد موفق در خیلی از جنبه های زندگی کمک بزرگی است و حتی در این زمینه هم می توان از این روش بهره جست. مشتاق به کار گرفتن آموخته های خود باشید و آنها را با روش و سلیقه خود هماهنگ کنید. هیچ وقت فراموش نکنید که رفتار طرز فکر را تغییر می دهد. خسته نشوید و دوره تلاش خود را طولانی تر کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
۳) واقع بین باشید. آنچه می دانید و فکر می کنید می توانید انجام بدهید را ارزیابی کنید و مطمئن شوید چه کارهایی را نمی توانید به پایان برسانید. اول وارد مهمترین چالش های زندگی جدیدتان بشوید. لزومی ندارد مسوولیت همه چیز و همه کس را یک تنه بر عهده بگیرید. این باور نادرست و قدیمی را کنار بگذارید. با هنر استفاده از امکانات با تلاش پیوسته به نتیجه می رسید نه تغییرات سریع. تغییرات سریع هیچ وقت در خو گرفتن به فقدان عزیزان امکان پذیر نیست.
۴) فعال و پویا باشید. به آینده نگاه کنید. به یک گروه خیریه بپیوندید. معمولاً کسانی که همسرشان را از دست داده اند همگی بر اهمیت روابط غیرشخصی با نیازمندان برای خو گرفتن به شرایط جدید تاکید دارند. به اطراف خود نگاه کنید و همه امکانات موجود برای تحکیم روابط دوستانه فعلی یا ایجاد روابط جدید را در نظر بیاورید. خودتان آغازکننده باشید و سلام آشنایی را بگویید. اگر هم توانستید شبکه حمایتی از کسانی که با شرایطی مانند شما مواجهند تشکیل بدهید.
۵) کاری بکنید. بی حرکت نمانید. به کار واداشتن خود در چنین شرایطی عامل اساسی استفاده از امکانات است. ایجاد عادت روزمره یا رفتارهای جدید زمان می برد. حتی اگر برایتان خوشایند نباشد شعارهای جدیدی داشته باشید و رفتارهای جدیدی آغاز کنید تا به آنها عادت کنید.
۶) روحیه تان را تغییر بدهید. هر روز کارهای مشخصی انجام بدهید. به جاهایی بروید یا کارهایی را انجام بدهید که قبلاً از آنها لذت می بردید. کاری را که در بچگی انجام می دادید و دوست داشتید دوباره از سر بگیرید. با یکی از دوستانتان قرار بگذارید و دو سه بار در هفته با هم به پیاده روی بروید یا در فروشگاه های بزرگ قدم بزنید. شعر یا داستان هایی در مورد از دست دادن عزیزان بخوانید.
۷) درددل کنید. هیچ رازی را برای خود نگه ندارید. محرم رازی برای خود پیدا کنید و همه احساساتتان را برای او بگویید. به این ترتیب خودتان هم بیشتر با احساس واقعی تان آشنا می شوید. ممکن است یک هفته بعد از خاکسپاری نیاز به درددل کردن پیدا کنید و این نیاز تا دو سه ماه بعد همچنان در شما باقی بماند. آن را نادیده نگیرید. به دنبال کسی باشید که در هر شرایطی بتواند بی قید و شرط در کنارتان بماند. شاید پیش از این با کسی چنین رابطه ای نداشته باشید بنابراین لازم است چنین رابطه ای را ایجاد کنید و به او بفهمانید که این رابطه در شرایط کنونی چه اهمیتی برای شما دارد.
● درگذشت فرزند
وقتی پدری یا مادری فوت می کند به نوعی پیوند با گذشته قطع می شود، وقتی همسری از دنیا می رود پیوند با حال قطع می شود اما وقتی فرزندی از دست می رود پیوند با آینده مخدوش می شود، بخش ناگزیری از زندگی حذف می شود و اندوه و غصه تنها روش طبیعی برای رسیدن به شفاست.
رابطه والدین با فرزند هم از نظر جسمی و هم از نظر اجتماعی یا روانی کاملاً در مقایسه با سایر روابط انسانی منحصر به فرد است. پدر و مادر به سختی می توانند زندگی خود را بدون فرزند دلبندشان از سر بگیرند. مردها معمولاً سخت مانند سنگ به نظر می رسند که دیگران می توانند به آنها تکیه کنند و از آنها حمایت بجویند. این باور معمولاً باعث می شود مرد ها اندوه خود را پنهان نگه دارند اما زن ها معمولاً احساسات خود را بی پرده بروز می دهند. درک تفاوت غصه خوردن در زن ها و مرد ها باعث می شود فکر نکنیم یکی از والدین کمتر یا بیشتر از دیگری رنج می کشد و غصه می خورد.
روزهای پس از مرگ فرزند احساسات، عواطف و رفتارها به غلیان درمی آیند اما زمانی می رسد که والدین از دستاوردها و نقش فرزند از دست رفته شان در خانواده و دنیا شاد می شوند. با خودتان آرام و مهربان باشید. با گذر زمان شدت و تکرار احساسات و عواطفتان کاهش خواهد یافت. شاید لازم باشد پدر و مادرها با هم درباره موقع و چگونگی حرف زدن از اندوهشان راهنمایی بشوند.
انتظار نداشته باشید همسرتان به خصوص در چنین شرایطی فکر شما را بخواند، او نمی داند شما به چه چیز احتیاج دارید مگر اینکه خودتان به او بگویید. هرکدامتان باید احساسات آن دیگری را بپذیرید و این احساسات را معقول و موجه بدانید حتی اگر آنها را به تمامی درک نکنید.اگر خدای ناکرده در چنین موقعیتی قرار گرفته اید نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
۱) ممکن است مردم در حضور شما نامی از فرزندتان نبرند و نخواهند درباره او حرف بزنند مبادا داغتان تازه شود. سخت است اما احساستان را برای آنها تشریح کنید تا بدانند چگونه رفتار کنند تا شما راحت تر باشید.
۲) دفتر یادداشتی تهیه کنید و درباره احساساتتان در آن بنویسید و عواطف خود را تشریح کنید. پس از چند ماه خودتان متوجه می شوید چقدر تغییر کرده اید و یادداشت کردن احساسات چقدر به شما کمک کرده است.
۳) بعضی افراد به خصوص آقایان زیاد مشغول بودن را راه مناسبی برای مقابله با اندوه می یابند. ممکن است مشغولیتی را که انتخاب می کنید به علایق فرزند درگذشته نزدیک باشد یا به هر صورتی یاد او را زنده نگه دارد.
۴) خاطراتی را که از فرزندتان دارید درست همان طور که روی داده اند بنویسید. یادبود یا آداب خاصی ایجاد کنید که خاطره او همچنان در زندگی تان زنده نگه داشته شود.
۵) آگاه باشید که در سال اول همه مراسم و گردهمایی های اول خانواده مانند اعیاد، جشن ها، تولد ها و غیره بدون او برگزار می شود که بسیار ناراحت کننده است. ممکن است بخواهید رسم و رسوم جدیدی برای این روز ها ایجاد کنید. اگر امکانش هست از سر کارتان مرخصی بگیرید و با بقیه اعضای خانواده دسته جمعی کاری بکنید. درباره فرزند درگذشته با دیگر فرزندان و دیگر دوستان و آشنایان صحبت کنید.
طول زندگی با زمان اندازه گیری نمی شود بلکه با اتفاقاتی که در آن می افتد سنجیده می شود. صبر و تحمل کمک می کند این فرآیند آسان تر بگذرد و اجازه بروز احساسات بدون قضاوت کردن درباره آنها کلید رهایی از اندوه است. هیچ وقت کسی نمی تواند انتخاب کند در طول زندگی چه اتفاقی برایش پیش بیاید اما می توانیم رفتار خودمان را پس از چنین وقایعی مهار کنیم.

نوشین دیانتی

منبع : روزنامه شرق