جهانی همانند جهان ما

آیا ما انسان ها در عالم تنها هستیم؟ آیا خورشید ما تنها نمونه ای از میلیاردها ستاره در سراسر گیتی است كه سیاره ای به دور آن می چرخد كه موجودات زنده در آن به وجود آمده اند؟ آیا تنها به صورت اتفاقی بود كه حیات بر روی زمین تكامل بیولوژیكی یافته و پس از ۴ میلیارد سال سرانجام موجوداتی را به وجود آورد كه شاید قادر باشند حتی به چنین پرسش هایی پاسخ گویند؟ یكی از نخستین كسانی كه جرأت كرد چنین سئوالاتی را در حضور دیگران مطرح كند با زندگی خود بهای آن را پرداخت. او یك راهب ایتالیایی به نام گیوردانا برونو (G.Bruno) بود كه به خاطر این ادعای خود مبنی بر اینكه جهان های دیگری نیز همانند جهان ما وجود دارند در ماه فوریه سال ۱۶۰۰ در شهر رم بر روی تلی از هیزم در آتش سوزانده شد.خوشبختانه آن زمان ها گذشته اند اما پرسش ها باقی مانده اند و برای آنها هنوز هم پاسخی یافت نشده است. زیرا دانشمندان تاكنون در هیچ جا خارج از كره زمین قادر نبوده اند وجود حیات را ثابت كنند چه برسد به این كه سیاره ای را خارج از منظومه شمسی بیابند كه از این نظر به زمین ما شباهت داشته باشد. اما پژوهشگران روی این حساب می كنند كه كشف یك زمین دیگر تنها به زمان نیاز دارد. این اطمینان خاطر دلایل خود را دارد. نخست اینكه طی سال های گذشته كارشناسان علم ستاره شناسی موفق شده اند به اثبات رسانند كه اصولاً سیاراتی خارج از منظومه شمسی ماوجود دارند. نه از طریق مشاهده مستقیم چرا كه نور انعكاسی این سیارات بسیار ضعیفند، بلكه با محاسبه های بسیار دقیقی كه در مورد ستاره مركزی این سیارات انجام گرفته اند. این محاسبات تاثیر قوه جاذبه این سیارات را به صورت مكرر و ادواری بر ستاره مركزی مشخص می سازند. از این طریق تا كنون ۱۱۹ سیاره خارج از منظومه شمسی ما كشف شده اند. البته باید گفت كه اینها همه سیارات غول آسایی هستند همچون سیاره مشتری مملو از گازهای مختلف هستند كه به وجود آمدن حیات در آنها ناممكن است. اما این امر امكان وجود سیاراتی چون زمین را نقض نمی كند. از آنجایی كه چنین سیاراتی بسیار كوچكند و قوه جاذبه اندكی دارند كه بر ستاره مركزی خود كمتر اثر می كند محاسبه احتمال وجود آنها دشوارتر است. دلیل دوم برای خوشبینی بیشتر مدل های كامپیوتری كارشناس ستاره شناسی بریتانیا باری جونز (B.Jones) است. او می خواست بداند كه اصولاً مناطقی در اطراف ستارگان دور وجود دارند كه سیاراتی همچون زمین بتوانند بر روی مدارهای ثابت به دور آنها بگردند؟ او به این نتیجه رسید كه تنها در كهكشان راه شیری صد میلیارد منظومه وجود دارد كه می توانند سیاره ای همانند زمین را در خود جای داده باشند. بر حسب محاسبات جونز یكی از آنها احتمالاً در فاصله۴۶ سال نوری به دور ستاره ای می چرخد كه در تصویر فلكی دب اكبر جای گرفته است.اما چگونه می توان رد این سیاره بسیار كوچك را گرفت؟ تلسكوپ های زمینی كه قادر باشند این سیاره را در اصطلاح «بینند» وجود ندارند. اما در عوض به زودی «Corot» به میدان خواهد آمد. كوروت یك ماهواره اروپایی است كه از مدار خود به دور زمین بدون مزاحمت اتمسفر، ستارگان مشكوك را تحت نظر می گیرد. بدین ترتیب كه زمانی كه یك سیاره از جلوی قرص روشن یك ستاره عبور می كند نوسانات كوچك نوری ایجاد می كند كه ماهواره «Corot» قادر است آنها را ثبت كند. سپس بر اساس این نوسانات نوری، بزرگی، جرم حجمی و اطلاعات مربوط به مدار چرخش این سیارات می توانند محاسبه شوند.اگر این ماهواره دیده بان یك همزاد كره زمین را بیابد هنوز هم این پرسش باقی خواهد بود كه آیا بر روی این سیاره حیات وجود دارد یا نه. در اینجا هم باید محتاط بود. زیرا مولكول های مواد آلی واحدهای سازنده حیات را می توان در سراسر كیهان یافت و قوانین طبیعت در همه جای كائنات صدق می كنند. به عقیده تقریباً تمامی دانشمندان تحت شرایطی همچون بر روی كره زمین اجباراً حیات به وجود می آید. اما اینكه آیا این حیات تا جایی تكامل یافته است كه موجوداتی را خلق كند كه درگیر این تفكر شوند كه آیا در جهان هستی تنها هستند یا نه پرسشی است كه شاید ما هرگز پاسخی برای آن نیابیم.

DW-WORLD.DE
منبع : www.sharghnewspaper.com