عراق؛ بازگشت به نقطه صفر

‌هنگامی كه جورج بوش در زمستان سال گذشته خبر از طرح امنیتی مهم و كارساز خود برای عراق می‌داد، نوری مالكی نخست‌وزیر كشور جنگ‌زده و اشغالی در منطقه سبز بغداد در برابر خبرنگاران قرار گرفت و از طرح امنیتی پایتخت گفت كه در آن شهر تاریخی به ۹ منطقه تقسیم شده بود.
اگر رئیس‌جمهور آمریكا برای تمام عراق طرح داشت، نخست‌وزیر عراق می‌خواست پایتخت را آرام كند تا شاید از این رهگذر كشورش بتواند میزبان كنفرانس‌هایی در حد كارشناسان و سفرای كشورهای همسایه باشد، اما به نظر می‌رسد نه بوش توانست در پیش بردن طرح خود كامروا باشد و نه مالكی از طرح تقسیم پایتخت طرفی بست. ‌
گسیل هزاران نیروی نظامی تازه‌نفس برای سركوبی مقتدا صدر و ارتش مهدی مقدمه‌ای بود تا مالكی را با شرایط سخت سیاسی رو‌به‌رو كند، حمله به شهرك صدر و سپس دیوانیه كه از پایگاه‌های مهم مقتدا صدر و جریان تحت امرش به شمار می‌رود، باعث شد تا وی شش وزیر جریان خود را از كابینه مالكی فرا بخواند و نخست‌وزیری را كه خود جهت به قدرت رسیدنش حمایت كرده بود در این شرایط سخت تنها بگذارد. ‌
فارغ از تمام مسائل فوق آنچه قابل پیش‌‌بینی بود عدم موفقیت طرح امنیتی جدید در عراق بود. از یك طرف دولت آمریكا به جای عمل به توصیه كمیته بیكر - همیلتون راه عكس را انتخاب كرد و از جانب دیگر نخست‌وزیر عراق نتوانست آنگونه كه از وی انتظار می‌رفت در كارهایش استقلا‌ل عمل از خود نشان دهد. انفجارهای روز چهارشنبه در بازار صوریه و منطقه تجاری الكراده تنها یك روز پس از اعلا‌م جدایی وزیران وابسته به جریان صدر روی داد. صدر می‌خواهد اشغالگران هرچه سریع‌تر خاك عراق را ترك كنند و عراقی‌‌ها خود امور كشور را به دست گیرند. او در واكنش به انفجار خونین چهارشنبه در مهم‌ترین پایگاهشان یعنی شهرك صدر گفته است حساب را به دامان دولت عراق خواهند گذاشت و یا آنكه دست آمریكایی‌ها را در آن خواهند دید كه سخنی گزافه نیست. هنگامی كه نوری مالكی دستور بازداشت افسر بلندپایه مامور تامین امنیت محله صدریه را صادر می‌كند به خوبی بوی تبانی در این انفجار از آن می‌آید.
به غیر از این دو مورد باید گفت تروریست‌ها هم در عراق كاملا‌ آزادانه عمل می‌كنند. هزینه ۵/۱ میلیارد دلا‌ری القاعده در عراق كه معلوم نیست از كجا تامین می‌شود نشان از بنیه مالی تروریست‌ها می‌دهد، آنها در حالی موفق شده‌اند این مقدار پول را در عراق هزینه كنند كه دولت مالكی برای جذب افراد بیشتر به ارتش و گزینش آنها و سپس پرداخت حقوق آنها با دردسر جدی روبه‌رو است.
آزادی عمل تروریست‌ها در این كشور تا اندازه‌ای است كه آنها با اعلا‌م تشكیل حكومت اسلا‌می، برای دولت خود خوانده خود وزیر جنگ معرفی و برنامه‌ای منظم را برای هدف قرار دادن مردم بی‌گناه عراق اعلا‌م می‌كنند. حال سوال اینجاست كه آیا با خروج وزرای مقتدا صدر از كابینه، افزایش حجم حملا‌ت تروریستی و كشته شدن ده‌ها عراقی بی‌گناه طی این حملا‌ت، باز هم مالكی و بوش می‌توانند بر طرح‌های امنیتی خود پافشاری كنند؟ اینكه تروریست‌ها هر روز سلا‌ح‌های جدیدی را برای آدم‌كشی به كار می‌برند و مدعی ساخت موشك می‌شوند می‌تواند اشغالگران عراق را به عنوان مسوول اصلی امنیت در كشور تحت اشغال از تعهدات بین‌المللی و اخلا‌قی بری‌‌ كند؟
و اینكه آیا تداوم ۴ ساله جنگ شهری در بغداد كه از آن به عنوان بزرگ‌ترین جنگ شهری پس از پایان جنگ جهانی دوم یاد می‌كنند می‌تواند بوش و مقامات كاخ سفید را به این نتیجه برساند كه برای برقراری امنیت در عراق باید دیگران را هم ببینند؟به هرحال، داستان امروز عراق قصه تلخی است كه نه دلداری‌های رابرت گیتس وزیر دفاع آمریكا هنگام سفر به بغداد می‌تواند بر آن پایانی گذارد و نه خروج مقتدا صدر از كابینه. بحران امروز عراق و كشتار روزانه‌ای كه در آن كشور صورت می‌گیرد حاصل محاسبه اشتباهی است كه معادلا‌ت آن از پنتاگون و كاخ سفید به مقر فرمانده آمریكایی‌ها در قطر و سپس بغداد می‌رسد و نوری مالكی نیز ناچار است آن را به مرحله عمل در بیاورد. ‌

كریم جعفری

منبع : روزنامه اعتماد ملی