شبکه آموزشی رؤیا یا واقعیت

شبكه آموزش تلویزیون از مهرماه سال ۱۳۸۱ نخستین برنامه های خود را روی آنتن فرستاد تا به عنوان شبكه هفتم تلویزیون كشورمان شروع به كار كند. این شبكه همان طور كه از عنوان آن برمی آید، به منظور ارایه آموزش های مختلف در سطحی فراگیر و تصویری راه اندازی شد. این شبكه كار خود را با پخش حدود ۷ ساعت برنامه در شبانه روز آغاز كرد و در حال حاضر از ساعت ۳۰/۹ تا ۲۳ به پخش برنامه می پردازد. این برنامه غیر از تهران در ۳۰ مركز استان كشور از جمله شهرهای یزد، مشهد، اردبیل، تبریز و... پخش می شود و حدود یك سوم از زمان پخش این شبكه اختصاص به تكرار برنامه های مختلف آن دارد.
اختصاص یك شبكه تلویزیونی به یك موضوع خاص یا به عبارتی شبكه های موضوعی پدیده ای است كه سابقه ای طولانی در میان تلویزیون های جهانی دارد. این نوع شبكه به این دلیل یك موضوع خاص (برای نمونه مستند، آموزشی، خبر یا ورزشی) را به عنوان محور اصلی آثار خود انتخاب می كنند كه رویكردی تخصصی و ویژه نسبت به موضوع مورد نظر داشته باشند. البته هر كدام از این موضوع ها در شبكه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، اما رویكرد ویژه ای كه شبكه تخصصی انجام می دهد از نظر كمیت و كیفیت در شرایط بسیار متفاوت و بالاتری ارایه می شود.
شبكه آموزش تلویزیون ما نیز بر اساس احساس نیاز در ارایه آموزش های مختلف به صورت تخصصی بر روال پرداختن اختصاصی به موضوع های آموزشی راه اندازی شده است. هرچند شبكه های تلویزیون (به خصوص شبكه دو سیما) به تولید و پخش برنامه های آموزشی پرداخته اند، اما شبكه آموزش برای داشتن رویكردی ویژه نسبت به این موضوع تاسیس شد. این شبكه در طول سال تحصیلی به ارایه آموزش كتاب های درسی مقاطع مختلف تحصیلی در دوره های ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و برخی از رشته های دانشگاهی می پردازد. در تابستان نیز آموزش كامپیوتر و برخی از نرم افزار های گرافیكی همانند فرانت پیج ( Front Page ) و پابلیشر ( Publisher ) و آموزش ویژه زبان انگلیسی و برخی آموزش های تفریحی همانند ماهیگیری را در فهرست برنامه های خود قرار داد.
شبكه آموزش سیما از این ویژگی مثبت بهره مند است كه برنامه ها به وسیله كارشناسان و افرادی تهیه و تولید می شود كه در رشته مورد نظر از تخصص و مهارت برخوردارند. اما نخستین ایراد این شبكه، عدم دریافت خوب و كامل شبكه در همه نقاط تهران است. یعنی در حال حاضر بخشی از منطقه غرب تهران، بیشتر مناطق شرق (تهرانپارس و تهران نو) و بخشی هایی از منطقه جنوب كشور قادر به دریافت كامل و بدون مشكل این شبكه نیستند و در زمان های زیادی امواج شبكه آموزش را دریافت نمی كنند. این مشكل در سایر شهرهای كشور بسیار بدتر است و سطح دریافت امواج به صورت كامل و بدون مشكل در بیشتر مراكز استان ها امكان پذیر نیست.
دیگر مشكل شبكه آموزش تلویزیون ما به زمان پخش برمی گردد. زمان پخش این شبكه در طول سال تحصیلی در ساعت هایی پخش می شود كه دانش آموزان و دانشجویان در محل تحصیل خود به سر می برند. این مسئله باعث می شود كه شبكه طیف وسیعی از مخاطبین خود را از دست بدهد. شبها نیز پخش برنامه های این شبكه با نمایش سریال و فیلم های مختلف تلویزیونی همزمان می شود كه همین مسئله به رویگردانی بینندگان اصلی این شبكه منجر می شود.
به گزارش «مهر» ، در حال حاضر شبكه های آموزشی تلویزیونی بسیاری در سایر كشورهای جهان مشغول فعالیت هستند و حتی تعدادی از آنها برنامه های خود را به صورت شبانه روز و ماهواره ای پخش می كنند؛ اما زمان پخش برنامه های خود را با شرایط بینندگان هماهنگ می كنند؛ به گونه ای كه مخاطبین از طیف های مختلف را جلب كنند. ارایه آموزش های مختلف از جمله برخی از رشته های ورزشی، آشپزی، كارهای دستی، نقاشی، نویسندگی و ... بخشی از موضوع هایی است كه در برنامه های آموزشی تلویزیون های تخصصی آموزش دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. این مسئله باعث می شود، بینندگان این شبكه ها به گروه های خاصی محدود نشود و تعداد بیشتری از مخاطبین، این شبكه را مورد استفاده خود قرار دهند. در كنار این آموزش ها، به ارایه آموزش های درسی هم پرداخته می شود كه مخاطبین خود را دارد.
شبكه آموزش تلویزیون ما بیشترین حجم برنامه های خود را به ارایه آموزه های مدرسه ای و دانشگاهی اختصاص داده است كه همین مسئله عدم اقبال عمومی از این شبكه را به همراه داشته است؛ به این ترتیب كه اكنون كمتر از ۲۰ درصد زمان پخش این شبكه به آموزش های عمومی اختصاص دارد. همین مسئله از جذابیت شبكه كاسته است و آن گروه از مخاطبین كه حدود ۶۰ درصد را تشكیل می دهند، توجه چندانی به برنامه های آن ندارند.
نكته بسیار مهمی كه در ارایه برنامه های شبكه های آموزش وجود دارد، عدم استفاده از شیوه های نوین آموزش و تاكید بر استفاده از شیوه های مدرسه ای كهنه و غیر جذاب است. به این مفهوم كه شیوه های آموزش همانند سایر رشته های دیگر تغییرات بنیادی كرده و راههای زیادی برای جلب نظر افراد تحت آموزش در نظر گرفته شده است. برای نمونه می توان به برنامه «شهرك الفبا» ساخته فردوس حاجیان اشاره كرد. این برنامه برای آموزش الفبای فارسی به كودكان تهیه و تولید شده و شیوه ای كه برای آموزش كودكان در نظر گرفته شده، با حال و هوا و زبان كودكانه بسیار هماهنگ است. استفاده از شعر و موسیقی و طراحی صحنه و لباس مناسب در كنار استفاده بجا از عروسك این برنامه را در شرایط خوب اجرایی قرار داده است. اما متاسفانه از این نوع برنامه ها در شبكه آموزش دیده نمی شود.
شبكه آموزش سعی می كند تمامی آموزه هایی كه به بینندگان خود منتقل می كند، از عمق برخوردار باشد و اصول علمی به طور كامل در آنها رعایت شده باشد و در این زمینه از كارشناسان و آموزگاران با سابقه نیز استفاده می كند، اما در این زمینه كمتر به سراغ افرادی می رود كه میان آموزگاران، دبیران یا اساتید دانشگاه از شهرت چشمگیری برخوردار باشند.

منبع : روزنامه همشهری