آسیب‌پذیری کارگران زن در برابر بحران‌ها

براساس نتایج یك تحقیق، عدم تعادل بین شغل و زندگی خانوادگی افرادی چون رانندگان اتوبوس و تلفنچی‌ها در بیش‌ترین حد ممكن است و معمولا هم هیچ صحبتی از متعادل كردن شغل و زندگی آن‌ها به میان نمی‌آید.
برای مثال، كارمند یك شركت مخابراتی اخراج شد به این دلیل كه از تلفن شركت برای خبر گرفتن از فرزندانش در خانه كه یكی از آن‌ها هم مبتلا به آسم بود، استفاده كرد.
مسوول ارایهء خدمات به مشتریان نیز اخراج شد چون در زمان زایمان دختر جوانش، بدون اجازه، محل كارش را ترك كرد.
یك بسته‌بند اخراج شد چون بعد از شنیدن این كه دختر چهار ساله‌اش به خاطر ضربهء مغزی به اورژانس منتقل شده، بدون اجازه محل كارش را ترك كرد. یك رانندهء اتوبوس اخراج شد، چرا كه او به دلیل حمله‌ای كه به فرزند مبتلا به آسمش دست داده بود، سه دقیقه دیر به محل كار رسید.
تلفن كردن به خانه یا چند دقیقه دیر رسیدن به محل كار برای زنانی كه در مشاغل اداری‌ای چون مشاغل دانشگاهی، حقوقی و مشاوره‌ای هستند، مسالهء مهمی نیست، اما براساس تحقیقی كه انجام شده، چنین انعطاف‌پذیری‌ای برای زنان در مشاغلی با دستمزد ساعتی، غیرممكن است.
«یك بچهء بیمار می‌تواند باعث اخراج كارگر شود، وقتی كارگر اجازهء ترك محل كار را ندارد.» این نتیجهء تحقیق یك گروه تحقیقاتی در دانشگاه كالیفرنیاست كه با بررسی ۹۹ پروندهء حقوقی به دست آمده، پرونده‌های كارگرانی كه راننده، دستیار پرستار، تلفنچی و تایپیست بوده و در عین حال هم مجبور به مراقبت از فرزند، نوه، همسر و والدین سالخوردهء خود بوده‌اند.
جان ویلیامز، استاد حقوق و نویسندهء این گزارش می‌گوید: «من می‌خواهم بخش‌هایی از واقعیت را كه در رسانه‌ها منعكس نمی‌شوند، بیان كنم تا بتوانم توجه سیاستگذاران را به این واقعیت‌ها جلب كنم.»
او می‌گوید: «بیش‌تر رسانه‌های خبری، تعادل میان شغل و خانواده را به عنوان مسالهء زنانی كه در كارهای تخصصی هستند مطرح می‌كنند و این كه این زنان نمی‌توانند در هر دو یعنی امور شغلی و مدیریت خانواده موفق باشند. در حالی كه این تمام واقعیت نیست.»
ویلیامز می‌گوید: «افرادی كه كارهای تخصصی دارند از انعطاف‌پذیری لازم برخوردارند این طبقهء كارگر هستند كه نه تنها نمی‌توانند ساعتی مرخصی بگیرند تا به تماشای اجرای سرود فرزندشان در مدرسه بروند، بلكه اگر محل كارشان را به خاطر آوردن بچهء بیمارشان از مدرسه ترك كنند اخراج می‌شوند.»
● آسیب‌پذیری خانواده كارگران در برابر بحران‌ها
این گزارش همچنین نشان می‌دهد كه ساعات كاری انعطاف‌پذیر و نبود فرصت كافی برای مراقبت از فرزندان، خانواده‌های كارگران را به ویژه در زمانی كه بحرانی اتفاق می‌افتد، آسیب‌پذیر می‌كند. مدل سنتی مرد نان‌آور-زن خانه‌دار كه در آن شوهر یك كارگر دیپلمه و زن به ادارهء امور خانه مشغول است، تنها مربوط به ۱۶ درصد از خانواده‌های كارگران است، اما در بقیهء خانواده‌ها، والدین هر دو كار می‌كنند و خیلی از آن‌ها زمان‌بندی كارشان را طوری تنظیم می‌كنند كه همیشه یك بزرگسال در خانه با بچه‌ها باشد.
اگر كارگری به خاطر بیماری خودش یا نیامدن پرستار بچه‌ها مجبور به ماندن در خانه شود مسلما شغل او به خطر خواهد افتاد. هر چند كه براساس قانون مرخصی خانوادگی و پزشكی سال ۱۹۹۳ آمریكا به كارگران كه یكی از اعضای خانواده‌شان بیمار شده، بیش از ۱۲ هفته مرخصی سالانهء بدون حقوق داده می‌شود، اما این فقط برای كارگران شركتی است كه ۵۰ كارگر در بیش از ۱۲ ماه داشته باشد در حالی كه با این شرط، نیمی از كارگران در آمریكا تحت پوشش این قانون قرار نمی‌گیرند.
ویلیامز می‌گوید: «كارگران مورد بررسی در گزارش او حتی در بدترین شرایط اجازهء مرخصی ندارند.»
در حالی كه به عقیدهء ویلیامز این كارگران جزو خوش‌شانس‌ترین كارگران هستند زیرا عضو اتحادیه هستند و می‌توانند از آن طریق، اعتراض‌‌های خود را پیگیری كنند در حالی كه براساس گزارش وزارت كار‌آمریكا در سال ۲۰۰۵، ۵/۸۷ درصد از كارگران در آمریكا عضو اتحادیه نبودند. این كارگران در صورت اخراج‌های مغرضانه یا غیرمنصفانه، تحت حمایت اتحادیه قرار نمی‌گیرند و منابع قانونی دیگری هم نیست تا این كارگران در صورت اخراج به آن متوسل شوند.»
● نقص سیاست‌های حمایت از خانواده‌های كارگران در آمریكا
تحقیقی با عنوان مقایسهء سیاست‌های دولت در زمینهء خانواده‌های كارگران در ۱۶۸ كشور كه در سال ۲۰۰۴ توسط دانشگاه هاروارد منتشر شد، نشان می‌دهد كه آمریكا در رابطه با این گونه سیاست‌ها از بسیاری از كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه عقب‌تر است.
دست كم ۸۴ كشور، قوانینی دارند كه حداكثر ساعات كاری را در هفته مشخص می‌كند و با وجود این قانون می‌توان مطمئن بود كه والدین، زمانی را هم برای رسیدن به امور فرزندانشان خواهند داشت، اما در آمریكا چنین قانونی وجود ندارد و مقدار اضافه كاری‌ای هم كه كارفرما در هفته از كارمندش انتظار دارد، محدود نشده است. مورد دیگر این كه حداقل در ۳۷ كشور سیاست‌هایی وجود دارد كه در زمان بیماری فرزند كارگر، نوعی مرخصی با حقوق برای والدین در نظر گرفته می‌شود، در حالی كه در آمریكا چنین تسهیلاتی در نظر گرفته نشده است.
با این حال، ویلیامز می‌گوید: «كارفرماهای آمریكایی می‌توانند با بهره‌گیری از یكسری اقدامات ساده، شرایط كارگرانشان را بهبود دهند بدون این كه بهره‌وری آن‌ها محدود شود. یكی از این اقدامات، دادن مرخصی ساعتی مثلا به اندازهء دو ساعت در روز است.»
به گفتهء ویلیامز، با این كار والدین می‌توانند در جلسات اولیا و مربیان شركت كرده یا فرزند بیمار خود را به مطب دكتر ببرند.
● طراحی مجدد سیستم اضافه كاری
اقدامی دیگر هم می‌تواند طراحی دوبارهء سیستم اضافی‌كاری اجباری باشد. بیش‌تر كارفرمایان تصور می‌كنند كه كارگران برای این كه درآمد بیش‌تری داشته باشند اضافه كاری می‌گیرند. ویلیامز می‌گوید: «واقعیت این است كه بسیاری از والدین كه بدون همسرشان زندگی می‌كنند، به خاطر تعهدهایی كه در خانه دارند، توانایی گرفتن این اضافه كاری را ندارند.»
او هشدار می‌دهد: «اگر امكان مرخصی ساعتی برای كارگران فراهم نشود، غیبت‌‌های كاری افزایش می‌یابند.» در عوض، اضافه كاری باید تا حد امكان، اختیاری شود و كارفرمایان باید پیش از تحمیل اضافه كاری به كارگران با آن‌ها به توافق برسند تا والدین بتوانند برای رسیدگی به امور فرزندانشان برنامه‌ریزی كنند.
ویلیامز تاكید می‌كند كه «بیش‌تر كارفرماها آدم‌های خوش‌قلبی هستند» كه می‌خواهند به كارگران كمك كنند تا كار و زندگی خود را به تعادل برسانند، اما اگر كارفرمایان آدم‌های خوش‌قلبی هم نباشند، دلایل اقتصادی متقنی وجود دارد كه نشان می‌دهد ایجاد انعطاف‌پذیری در زمان كار كارگران به نفع كارفرماست.
مطالعه‌ای كه شركت وویس در واشنگتن در سال ۲۰۰۴ انجام داد نشان داده است كه با افزایش انعطاف‌پذیری در زمان كار كارگران، تعهد و پایبندی كارگران به شركت بیش‌تر می‌شود و نرخ اخراج و غیبت كارگران كاهش می‌یابد.
ویلیامز می‌گوید: «در حال حاضر شركت‌هایی كه افراد متخصص را استخدام می‌كنند، برای هر فرد انعطاف‌پذیری‌های ویژه‌ای خاص آن فرد در نظر می‌گیرند و اكنون زمان آن رسیده كه برای كارگران نیز چنین انعطاف‌پذیری‌هایی در نظر گرفته شود.»

آنجوماری پاول
ترجمه: مهرزاد غنی‌پور
منبع: www.women s enew.org

منبع : روزنامه سرمایه