کدام سایت مسدود شود

فناوری اطلاعات و IT در كشور ما یك فناوری نوپا محسوب می شود كه هنوز در بومی كردن آن، مشكلات خاصی وجود دارد تا آنجا كه برای وارد كردن فرهنگ استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، راه درازی در پیش داریم. از سوی دیگر، سابقه استفاده جدی از اینترنت میان كاربران ایرانی، شاید به كمتر از ۱۰ سال پیش برگردد و همین كم تجربگی در بهره گیری از اینترنت به عنوان یك شبكه جهانی و رسانه ای كه صوت، تصویر، متن و... را به همراه هم و با خود دارد باعث شده نگرانی ها و حساسیت ها در مورد نحوه فعالیت كاربران ایرانی میان دولتمردان و استادان ارتباطات كشورمان بیشتر از سایر كشورها باشد.
همین مسئله نیز باعث شده تا بحث فیلترینگ سایت های اینترنتی در كشورمان همانند كشوری با جمعیت یك میلیارد نفری چین، با جدیت بیشتری دنبال شود. هرچند كه قاعده مند نبودن این فیلترینگ در بدو امر باعث شده بود تا برای وبلاگ نویسان و صاحبان وب سایت های فارسی، نگرانی هایی به وجود بیاید چرا كه بسیاری از وبلاگ ها و وب سایت هایی كه واجد شرایط فیلترینگ نبودند، ناخواسته فیلتر می شدند و این مسئله نگرانی ها را بیشتر می كرد كه آیا روند فیلترینگ در كشورمان تا جایی پیش می رود كه حتی از دسترسی به سایت های خبری نیز محروم شویم.
اما بحث فیلترینگ، از چند جنبه قابل بررسی است. نخست اینكه آیا مسدود كردن سایت های غیراخلاقی یا سیاسی كه از لحاظ فكری با ما همخوان و هم سطح نیستند، نتیجه مستقیم در بر خواهد داشت و آیا مسدود كردن سایت ها و وبلاگ ها، سلب اعتماد از كاربر و مخاطب اینترنتی به شمار می رود یا نه. اصولا در رابطه با فیلترینگ، استفاده از تبلیغات مستقیم در مورد سایت های مخرب و مستهجن، نتیجه عكس دربرخواهد داشت.
بالطبع در كشورهای اروپایی و آمریكایی نیز فضا برای جوانان، نوجوانان و كلا تین ایجرها در جهت ورود به چنین سایت هایی، آزاد نیست و آن طور كه تصور همگان است، بی بندوباری و بی قانونی جریان ندارد. به هر حال بسیاری از نرم افزارهای parenting monitor كه در كشور ما اصلا وارد بازار نمی شوند، در همین كشورها عرضه می گردند و به والدین و خانواده ها، امكان كنترل نحوه استفاده از سایت ها را می دهند و در بسیاری از مواقع به طور خودجوش، اقدام به مسدود كردن دسترسی می شوند و سایت هایی كه در آنها خشونت و موارد غیراخلاقی به صورت بی پرده و explicit مطرح می شود كه آزاردهنده است، غیرقابل استفاده اعلام می شود.
در عین حال یك تراشه كامپیوتری جدید به نام V-Chips توسط برخی خانواده ها روی لامپ تصویر تلویزیون های ماهواره ای یا سیستم پردازشگر مركزی كامپیوتر نصب می شود كه از پخش تصاویر و محتوای غیراخلاقی و مستهجن جلوگیری می كند. در نتیجه جلوگیری از استفاده و مراجعه به سایت هایی كه در این حوزه از لحاظ روحی و روانی مخرب هستند، باید به هر خانواده سپرده شود و البته تجهیزات فنی آن نیز در بسیاری موارد توسط خود مرورگرهای اینترنت فراهم هستند، این قضیه هم توجه خانواده ها را به وضعیت روحی و جسمی فرزندانشان جلب می كند و هم باعث می شود تاثیرات غیرمستقیم منفی در نحوه رویكرد جوانان به اینترنت ایجاد نشود.
اما به نظر می رسد مسدود كردن سایت هایی كه تبادل افكار و آرا به صورت محترمانه و بر اساس اصول دموكراتیك را سرلوحه كار خود قرار می دهند و هر نوع عقیده ای اعم از موافق و مخالف را مطرح می كنند، برخلاف مصالح ملی باشد و چهره ای غیرواقعی از نحوه سیاستگزاری های كلان كشور در تعامل با نیروهای موافق و مخالف نشان دهد در نتیجه بهتر است حال كه سیاست اصلی دولت، مهرورزی و تعامل و تبادل افكار است تا در یك فضای دوستانه و باز، هیچ عقیده ای پنهان و سر به مهر باقی نماند، این رویكرد به شبكه جهانی اینترنت كشیده شود و خاصیت اصلی آن یعنی فضای فكری باز برای تضارب دیدگاه ها و نظرات، سلب نگردد تا ماهیت خود را از دست ندهد.
در عین حال كنترل اینترنت برای جلوگیری از استفاده های افراطی و انتشار دیدگاه های بر ضد مصالح ملی از جمله فرقه ها و قومیت های جدایی طلب یا گروه های فكری متحجری كه مباحثی كهنه همانند خلیج مجعول عربی را پس از سالیان دراز بار دیگر با استفاده از فضای آزاد رسانه ای روی اینترنت مطرح می كنند، ضروری به نظر می رسد.
همینطور وضعیت سایت هایی كه گردانندگان آنها گروهك های منحله، برانداز یا ضد اساس نظام هستند به طور كلی روشن است و این حق طبیعی هر دولت و حكومتی محسوب می شود تا در جهت مبارزه با سایت های مشوش اذهان عمومی كه به طور رادیكال و ریشه ای و اساسی، مباحثی همچون تغییر حكومت یا براندازی و مباحثی ریشه ای و تفرقه افكن از این دست مطرح می كنند یا مقدسات دینی، مذهبی و اعتقادات آیینی ملی مذهبی توده ای از مردم را زیر سئوال می برند، با نهایت امكانات بكوشد.
همینطور فراموش نكنیم كه همزمان با ورود هر تكنولوژی و فناوری جدیدی به فضای عمومی یك جامعه، لزوما فرهنگ استفاده از آن تكنولوژی و فناوری كه عمدتا وارداتی نیز هست، به درون كشیده نمی شود. چه بهتر كه قبل از اقدام برای فیلترینگ و حركاتی از این دست، با فرهنگسازی در مورد نحوه استفاده از اینترنت یا فناوری های مشابه، ضمن اینكه امكان دسترسی همگانی به آن را فراهم می كنیم، كیفیت بهره برداری از امكانات شبكه ای همانند اینترنت را در كنار كمیت، بالا ببریم و شاخصه های توسعه همه جانبه را همراه با هم به سمتی درست جلو ببریم.

ایمان ضیابری

منبع : روزنامه شرق