دوغو بیاضیت

دوغوبیاضیت که دروازه ترکیه به شرق است در طول تاریخ میزبان اقوام و تمدنهای بسیار بوده است. این شهر در طی این سالهای طولانی پس از آنکه تحت حاکمیت اوراتو ، آشور ، پرس ، روم و بیزانس قرار داشت در زمان خلافت عثمان با اسلام آشنا شد.
دوغوبیاضیت از یکسو فرهنگ و تمدن اقوام مختلف ساکن در آناطولی را همراه دارد و از سوی دیگر نیز با زیبایی های طبیعی و غنای آداب و رسوم ، اهمیت روز افزونی یافته است.
● تاریخ :
پیش از پیروزی مالازگیرت ، در سال ۱۰۶۴ با فتح قارس ، دوغوبیاضیت نیز ضمیمه سرزمین سلجوقیان شده لیکن پس از آن با استعلای قوم مغول سهم خود را از اشغال تیمور گرفته است .در دوران بعد ، حاکمیت این شهرستان بین آق قویونلو ها و قره قویونلوها دست به دست گردیده و نهایتا" در اواخر قرن ۱۵ بدست صفویان افتاد و سپس در سال ۱۵۱۴ پس از جنگ چالدران ضمیمه خاکم امپراتوری عثمانی گردید.
در دوران جمهوریت و بهنگامیکه تبدیل به یک منطقه تحت حاکمیت خود مختار قرار گرفت ، دوغوبیاضیت با همین نام مرکز استان شد. لیکن در سال ۱۹۲۷ با تغییر مرکز استان به شهر آغری ، دوغوبیاضیت از شهرستانهای تابعه آغری گردید.
● راه ارتباطی :
▪ جاده زمینی :
چون دوغوبیاضیت در کنار جاده ترانزیتی ایران و ترکیه قرار دارد ، از طریق جاده زمینی به سهولت می توان به این شهر سفر کرد . ۳ شرکت مسافربری فعال در این شهر سفرهای منظم و روزانه ای به آنکارا ، استانبول ، ازمیر ، ارضروم ، آغری ، وان ، ایغدیر و سایر مراکز مهم برگزار میکنند.
▪ مسیر هوایی :
چنانچه با یک پرواز به هر یک از شهرهای آغری ، وان و ارضروم سفر کنید می توانید در هر ساعتی از طریق جاده زمینی به دوغوبیاضیت بروید.
● اماکن دیدنی :
▪ کاخ اسحاق پاشا :
این کاخ که از سوی اسحاق پاشا پسر حسنپاشا که در سال ۱۷۸۹ وزیر بود بروی تپه ای در دوغوبیاضیت ساخته شده با دارا بودن ۳۶۰ اتاق و سالن مطابق کاخهای عثمانی است .
بنا به روایت ساخت این کاخ که بروی زمینی به وسعت ۷۶۰ متر مربع قرار گرفته ۹۹ سال بطول انجامیده است. در معماری ساختمانهایی که در اطراف ۲ محوطه تو در تو و بشکل U ساخته شده بخشهای مسجد - حرامسرا ، غذا خوری - حمام ، سالن مراسم و تفریحات ، آرامگاه و غیره با حجاریهای عالی سنگ و در کنده کاری و تزیین دیوارها نیز تاثیر آثار مشترک تمدن های فارس ، سلجوقی و عثمانی دیده میشود.
مسجد اسحاق پاشا در محوطه دوم کاخ و در بین حرامسرا و سالن تشریفات قرار دارد. بلندی دیوارهای بدنه به اندازه ۲ برابر کاخ است . مسجد با گنبد و مناره خود مشرف بر تمام کاخ است . معماری این بنا بیشتر به سبک معماری سلجوقی نزدیک است . تزیین گیاهان طبیعی بزرگ بروی سنگها با هنر ترک بیگانه بوده و تاثیر هنر قفقاز را نشان می دهد.
معماری چهار گوشه این مسجد که کاملا" به سبک معماری ترک ساخته شده به تنهایی منظره یک عبادتگاه را دارد . آرامگاه ۸ ضلعی که در کنار دیوارهای بیرونی سمت قبله مسجد ساخته شده متناسب با سبک معماری آرامگاه های سلجوقی ۲ طبقه است .
کنار آرامگاه و مسجد که حتی گنبد آن از سنگهای تراش خورده ساخته شده و نیز بعضی سطوح آن با تصویر گل و درخت به سبک Rokoko تزیین گردیده است .
▪ کوه آغری :
در شمال شرقی دشت دوغوبیاضیت قرار داشته و با ارتفاع ۵۱۶۵ متر نه تنها ترکیه بلکه بلندترین کوه اروپا نیز به شمار می رود . این کوه که یکی از مراکز توریزم کوهنوردی است یکی از کوههای آتشفشانی است.
کوه آغری همه ویژگی هایی را که کوهنوردان انتظار دارند را دارا می باشد. علاوه بر گذرگاههای آسانی که برای صعود کوهنوردان آماتور مناسب است ، گذرگاههای صعب العبوری که صعود از آن برای کوهنوردان حرفهای نیز مشکل است وجود دارد. ارتفاع زیاد صعود و طی مسیر بوسیله وسائط نقلیه تا نقطه شروع صعود نیز یکی از امتیازات مهم است.
کوه آغری که از چندین قرن پیش توجه سیاحان ، دانشمندان و اقوام خود را بخود جلب نموده موضوع افسانه ها، ترانه ها ،تحقیقات و میتولوژی های بسیاری در ترکیه و جهان شده است. بعنوان مثال گفته میشود که کشتی نوح و همراهان وی پیش ازتوفان و پس از آنکه آبها فروکش کردند در این کوه به گل نشسته است .
یکی دیگر از ویژگیهای کوه آغری این است که به هنگام تماشا از دشتی که قاعده کوه در آن قرار دارد ، سربلند کردن یکباره آن بصورت یک توده یک پارچه است. در کوههای بلندی مانند هیمالیا و آلپ ، این وضعیت بصورت مرحله به مرحله بوده و از این نظر فاقد عظمت کوه آغری می باشند.
برای رسیدن به این کوه اسرار آمیز و پرشکوه ، دوغوبیاضیت فقط یک پایگاه نیست بلکه بزرگترین مکان است . زیرا این شهر از چندین قرن پیش تا کنون مقصد سیاحان می باشد از نظر کوهنوردی نیز دارای تجهیزات و تجربیات فراوانی است .
▪ گودال مته اور (Meteor ) :
در فاصله ۳۵ کیلومتری شرق دوغوبیاضیت و نیز در فاصله ۲ کیلومتری مرز ایران قرار دارد . این گودال در نتیجه افتادن یک سنگ آسمانی در سال ۱۸۹۲ بوجود آمده است . این گودال از نظر بزرگی و عمق ، دومین گودال بزرگ پس از گودال آلاسکا می باشد. عرض این گودال ۳۵ متر و عمق آن ۶۰ متر است .
▪ کشتی نوح :
در منطقه ای حد فاصل بین روستاهای تل چکر و اوزون گیلی دوغوبیاضیت ،واقع شده و یک یادبود طبیعی است و در فاصله ۴ کیلومتری جاده ترانزیتی ایران و ترکیه قرار دارد و به شکل یک کشتی است . بواسطه این تشابه است که می گویند کشتی نوح پس از توفان در این مکان به گل نشسته و آثار موجود متعلق به کشتی نوح است . به واسطه این افسانه ، دانشمندان بسیاری جهت انجام تحقیقات به این منطقه آمده اند.
این منطقه که همه ساله مورد بازدید هزاران گردشگر قرار می گیرد بعنوان یک موزه روباز تحت حفاظت قرار گرفته است.
▪ دریاچه ماهی :
در ۶۰ کیلومتری شمال غربی دوغوبیاضیت واقع شده است . این دریاچه که در ارتفاع ۲۲۴۱ متری از سطح دریا قرار دارد یکی از مرتفع ترین دریاچه ترکیه می باشد. رودخانه های کوچکی که از کوههای اطراف سرچشمه می گیرند با نهرهای زمینی و آبهای زیرزمینی تقویت می شود.
در قسمت شمال دریاچه ، یک جزیره به وسعت ۴ هکتار وجود دارد که در آن آثار تاریخی نیز مشاهده می شود. در این دریاچه که محل تخم گذاری اردک مخملی است یکی از ۱۰۰ منطقه مهم پرندگان ترکیه به شمار می رود . لیکن شهرت اصلی این دریاچه از پرورش یک نوع ماهی قزل آلا با خالهای قرمز رنگ ناشی میشود. اما صید این ماهی که کاملا" در یک محیط طبیعی زندگی و رشد می کند نیز آسان نمی باشد. زیرا دریاچه در ماههای زمستانی با یخ هایی به ضخامت چندین متر پوشیده میشود. ماهیگیران با سوراخ کردن این لایه های یخی به صید ماهی می پردازند.
▪ سازخانه دوغوبیاضیت :
منطقه ای شامل ۲ دریاچه و مردابهای بین آنها است که در حد فاصل بین شهر دوغوبیاضیت و کوه آغری قرار دارد .این ساز خانه نیز در بین ۱۰۰ منطقه مهم پرندگان ترکیه قرار دارد . سازخانه ، بوسیله آبهای رودخانه هایی که از کوههای تندورک سرازیر میشوند و نیز از دریاچه ماهی آبیاری میشود. پرندگان موجود در این منطقه ، مرغ ماهی خوار ، ارغوانی ، اردک خاکستری درنا ، منقار سرخ و غیره می باشد.
▪ غار یخی :
در دامنه انتهایی کوه کوچک آغری واقع در شمال شرق دوغوبیاضیت قرار دارد و پیدا کردن مشابه آن بسیار مشکل است . این غار در عمق ۸-۷ متری سطح زیرین قرار دارد . در داخل این غار که ۱۰۰ متر طول و۵۰ متر عرض دارد استالاگتیت و استالاگمیت های یخی فراوانی در اندازه های مختلف وجود دارد.
این قطعات یخی که با نورپردازی همانند کریستال رنگ به رنگ میشوند بازدید کنندگان را به تعجب وا میدارد. یکی از مهمترین ویژگیهای این غار ، خنک بودن آن در تابستان و گرم بودن آن در زمستان است . در درب ورودی غار بادهای سرد و گرم دائمی جریان دارد.
▪ باغچه کشیش :
در زیر دوغوبیاضیت قدیم باغچه ای به شکل واها قرار دارد . این باغچه که در قرن ۱۶ کشف شده بنا بر روایت و داستانی که قرنها سینه به سینه در آناطولی نقل شده ، محل حکایات کرم و اصلی از عشاقان افسانه ای است. این داستان ، حکایت پایان غم انگیز عشق دو جوانی است که بواسطه اختلاف دین قادر به ازدواج با یکدیگر نمی باشند.
● قلعه ها :
▪ قلعه دوغوبیاضیت :
در ۷ کیلومتری مرکز دوغوبیاضیت و در نزدیکی کاخ اسحاق پاشا بروی اراضی سنگلاخی ساخته شده است . تاریخ ساخت این قلعه مشخص نیست لیکن یک گور حجاری شده موجود در آن نشانگر آن است که این گور یکی از آثار دوره اوراتو می باشد. این قلعه که در طول تاریخ بارها دست به دست گشته در زمان سلطان یاووز سلیم و در هنگام سفر چالدران بدست عثمانی ها افتاده است.
● مساجد و آرامگاهها :
▪ مسجد بایزید :
این مسجد که در دامنه جنوبی قلعه بیاضیت قرار دارد از سوی سلطان سلیم اول ساخته شده است . سطح زمینی که مسجد در آن واقع شده از طریق خاکبرداری مسطح شده و با کشیدن دیوار ساخت بنای این مسجد آغاز شده است . این مسجد تخریب نشده ولی بواسطه دوری از مناطق مسکونی ، مورد استفاده نیز قرار نمی گیرد.
▪ آرامگاه احمد هانی :
آرامگاه احمد هانی متولد ۱۶۵۱ ( تاریخ قطعی وفات وی معلوم نمی باشد) می باشد. در کنار آرامگاه در سالهای بعد یک مسجد ساخته شده است . احمد هانی نویسنده کتاب مشهور مموزین است . احمد هانی در این کتاب ، حکایت عشق خواهران بسیار زیبای امیر زین العابدین بنامهای زین وسیلی را با دو جوان بنامهای ممو و تاج الدین را بصورت شعر بیان می کند.این داستان به همین نام موضوع یک فیلم سینمایی نیز شده است.
● خوردنی ها :
مسافرینی که به دوغوبیاضیت می آیند نه تنها با ارزشهای طبیعی و تاریخی آن بلکه با سفره غنی و محلی آن نیز آشنا میشوند . بعنوان مثال میتوانید از خوردن کوفته ای با نام عبدی گور که در هیچ کجای ترکیه حتی مشابه آن نیز پیدا نمیشود و به اندازه یک پرتقال درشت است لذت ببرید . همچنین میتوانید از خوردن چای تهیه شده در سماور ذغالی نیز لذت ببرید.
▪ بدون دیدن برنگرد
- بدون دیدن کاخ اسحاق پاشا
- بدون صعود به کوه آغری
- بدون گردش در قلعه دوغوبیاضیت
- بدون خوردن کوفته عبدی گور و نوشیدن چای سماور
برنگردید.

منبع : سایت سفارت ترکیه