پروژه عبور از احمدی نژاد

در حالی که جامعه سیاسی کشور در حال گذراندن آخرین ماه های منتهی به انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری است قرائن و شواهد حاکی از آن است که ناکارآمدی سیاست های محمود احمدی نژاد به طور اعم و همچنین جریان حاکم بر قوه مجریه در قبال سایر جریان های اصولگرا به طور اخص بیش از آن بوده تا بتواند از ریزش بدنه جناح اصولگرایان جلوگیری کرده و افراد منتسب به آن را حول یک نقطه گردهم آورد به طوری که در ماه های اخیر این مساله که آیا وی یک بار دیگر خواهد توانست «رایحه خوش خدمت» را همانند انتخابات پیشین به مشام جامعه برساند از سوی ناظران سیاسی و حتی برخی فعالان اصولگرا مورد پرسش های جدی قرار گرفته است تا آنجا که برخی تحلیلگران سیاسی در خصوص تکرار سنت نانوشته انتخابات ریاست جمهوری مبنی بر تداوم دوره رئیس جمهوری به مدت هشت سال در انتخابات سال آینده ابراز تردید می کنند. به نظر می رسد تردیدهایی از این دست بیش از آنکه حاصل گمانه زنی ناظران باشد نشات گرفته از شرایط و تحولات صورت گرفته در جناح اصولگرایان و جناح حامیان دولت است. کما اینکه دبیرکل حزب موتلفه اسلامی نیز روز گذشته در گفت وگویی با ایسنا تصریح کرده است: «تا زمانی که اصولگرایان در زمینه معرفی یک نامزد واحد برای انتخابات به نتیجه نرسند این حزب نام فردی را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری اعلام نمی کند.» محمدنبی حبیبی همچنین حمایت حزب متبوع خود از احمدی نژاد را بی قید و شرط ندانسته و گفته است: «پشتیبانی اصولی و نه بی چون و چرا از این دولت براساس حمایت های رهبر انقلاب از آن، در دستور کار حزب موتلفه اسلامی قرار دارد.» حبیبی به عنوان دبیرکل یکی از تشکل های مهم جبهه اصولگرایان پیش از این نیز در جمع اعضای حزب موتلفه در استان فارس تعدد نامزدهای اصولگرا را در انتخابات آتی ریاست جمهوری رد نکرده و اعلام کرده بود ممکن است چند کاندیدا از اصولگرایان به همراه رئیس جمهوری فعلی در انتخابات آینده حضور داشته باشند.
وی در جمع مزبور در همین خصوص همچنین نامزدی حدادعادل در انتخابات سال آینده را تکذیب نکرده بود.
در تایید چنین رویکردی بود که قائم مقام وی (بادامچیان) نیز در گفت وگویی با روزنامه کارگزاران تاکید کرد حمایت این جمعیت از نامزدی احمدی نژاد برای دور دوم ریاست جمهوری وی قطعی نیست.
اظهاراتی از این دست نه تنها می تواند به عنوان تعمیق و گسترش شکاف های موجود در میان جناح راست تعبیر شود بلکه آینده سیاسی محمود احمدی نژاد را نیز به نوعی در هاله ای از ابهام فرو می برد چرا که به نظر می رسد رفتارهای سیاسی از این دست در قبال نامزدی احمدی نژاد فراتر از حزب موتلفه، سایر اصولگرایان ناراضی از دولت را نیز در بر گرفته است و همزمان با آغاز آخرین سال ریاست جمهوری احمدی نژاد «پروژه عبور از احمدی نژاد» در میان اصولگرایان کلید خورده است به طوری که در روزهای اخیر شاهد انتقاد برخی سران جریان اصولگرا از مدل ۶+۵ هستیم چرا که به باور آنها به علت تسلط حامیان دولت بر این الگوی انتخاباتی، مدل ۶+۵ پاسخگوی مطالبات تمام اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری نخواهد بود. شاید انتشار روزنامه «پنجره» را که قرار است در آستانه انتخابات ریاست جمهوری از سوی جمعیت ایثارگران صورت گیرد بتوان در همین چارچوب (عبور اصولگرایان از احمدی نژاد) تحلیل کرد.
در این میان محمدباقر قالیباف و محسن رضایی از نخستین افرادی بودند که در قبال سیطره طرفداران احمدی نژاد بر انتخابات در زمان انتخابات مجلس هشتم اعتراض کردند تا آنجا که آیت الله مهدوی کنی مجبور به دخالت و میانجیگری در این میان شد و با برگزاری جلسه ای در غیاب اصحاب رسانه در دفتر کارش اصولگرایان را دعوت به اتحاد و انسجام کرد. با این حال با نزدیک شدن هر چه بیشتر به زمان تعیین فهرست نهایی مشخص شد که ائتلاف اصولگرایان به آن سادگی که انتظارش می رفت (با توجه به یکدستی حکومت) نبوده است زیرا با آنکه گروه ۶+۵ پیشاپیش اعلام کرده بود در حوزه انتخابیه تهران فقط افرادی که قرار باشد در فهرست نهایی قرار بگیرند ثبت نام کنند، تعداد ثبت نام کنندگان نامزدهای اصولگرا در این حوزه انتخابیه حدود دوبرابر فهرست کامل نیروهای اصولگرا در انتخابات بود اما شکاف میان اصولگرایان با حضور علی لاریجانی از حوزه انتخابیه قم حالت پیچیده تری به خود گرفت چرا که وی به جریان مخالف حامیان دولت متمایل بود. جلسه مشترک لاریجانی، قالیباف و رضایی مهر تاییدی بود بر تعمیق اختلافات اصولگرایان در آن زمان. پس از آن بود که رسانه های نزدیک به این افراد از احتمال انتشار فهرست جداگانه ای از سوی مثلث اصولگرایی (لاریجانی، رضایی و قالیباف) خبر دادند که بارزترین تفاوت آن با فهرست ارائه شده از سوی گروه ۶+۵، حضور نداشتن حامیان دولت (گروه موسوم به رایحه خوش خدمت) بود.
در آن زمان همچنین اخباری مبنی بر انتقاد اصولگرایان تحول خواه و جمعیت ایثارگران از سیاست های انتخاباتی حامیان دولت منتشر شد. براساس این گزارش ها حسین فدایی از سوی جریان های منتقد دولت در جلسات گروه ۶+۵ حضور می یافت تا انتقادات جریان متبوع خود را به گوش حامیان دولت برساند. تکثر موجود در جناح راست با این حال در شرایط کنونی به نظر می رسد به نوعی تشدید شده است چرا که در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده علاوه بر قالیباف، رضایی و لاریجانی از ولایتی، ناطق نوری، حدادعادل و سیداحمد خاتمی نیز به عنوان نامزدهای جریان های اصولگرا نام برده می شود که معنایی جز عبور اصولگرایان از احمدی نژاد نمی تواند داشته باشد.
گر چه امیر محبیان شکل گیری تکثر در جناح راست را حاصل شرایط و تحولات جناح مقابل می داند و بر این باور است که جناح دوم خرداد و جناح اصولگرایان با همدیگر روابطی آیینه وار دارند اما تصریح می کند: «جناح راست در شرایط کنونی به کاندیدایی به جز احمدی نژاد فکر می کند.»
محبیان در گفت وگویی با «سرمایه» می گوید: «هر نوع حرکتی در هر یک از این جناح ها معمولاً به حرکتی مشابه در سوی مقابل منجر می شود بنابراین تکثر در میان اصلاح طلبان منجر به تکثر در میان اصولگرایان می شود از این رو احتمال اینکه کاندیداهای متعددی در عرصه انتخابات حاضر شوند، کم نیست.»
به گفته وی برخی فعالان اصولگرا به این تز معتقدند که در راه رسیدن به هدف موردنظر تعویض لاستیک ماشینی که همراه با آن در حرکت هستند اشکالی ندارد.
با این حال محبیان تاکید می کند قضاوت نهایی در این خصوص هنوز بسیار سخت است چرا که به نظر می رسد احمدی نژاد ظرفیت های قدرتمندی را در اختیار دارد.
محبیان همچنین می افزاید: «اصولگرایان باید برنامه ریزی های خود را براساس پیروزی در انتخابات پیش بینی کنند زیرا در مدت چهار سال دولت نهم فرصتی برای به نتیجه رسیدن عملکرد اصولگرایان ایجاد نشده است و در صورت شکست در انتخابات تنها هزینه های آن را به ارث خواهند برد.»همچنین کمال سجادی دبیرکل جامعه اسلامی کارمندان و سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری نیز در گفت وگویی با «سرمایه» در این خصوص می گوید: «معنی و مفهوم انتخابات اساساً همین است. باید ابتدا تعدادی افراد در عرصه انتخاب ظاهر شوند تا بتوان از میان آنها نامزد اصلی را به مردم معرفی کرد.»
سجادی ضمن عدم رد تکثر نامزدهای اصولگرایان می افزاید: «احتمالاً ممکن است تعدادی کاندیدای مختلف در انتخابات داشته باشیم اما در هر حال باید ساز و کاری از سوی اصولگرایان تعریف شود تا به کاندیدای واحدی برسیم.»
وی نیز معتقد است در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده باید مکانیسمی فراتر از الگوی ۶+۵ تعریف شود.
سجادی در عین حال می گوید: «هنوز بحثی در مورد مصادیق صورت نگرفته اما طبق رسمی که وجود دارد ممکن است احمدی نژاد نیز به عنوان کاندیدا مطرح شود.»
اما سید رضا اکرمی از اعضای ارشد جامعه روحانیت مبارز در گفت وگویی با «سرمایه» تنها به این جمله اکتفا می کند: «من خبری از اصولگرایان ندارم و جامعه در حال حاضر در تعطیلات تابستانی است بنابراین بحثی هم در این باره صورت نگرفته است.»

کامبیز سلطانین

منبع : روزنامه سرمایه