«تاصبح» رو به تاریکی!

مجموعه تلویزیونی «تاصبح» به مجموعه‌ای روتین تبدیل شده بود که هر شب از شبکه پنجم سیما پخش می‌شد. این سریال هم جز آن دسته از مجموعه‌های تلویزیونی بود که به جز اتلاف وقت بینندگان هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند.
هدف زیر سوال بردن یک جریان مقدس و یک مبارزه انقلابی است و نمایش دادن شخصیت‌های مبارزاتی به صورت آدم‌هایی که با شخصیت‌های متفاوت حتی آرمان‌های متمایز یک گروه مبارزاتی را تشکیل داده‌اند و در جریان حوادث و اتفاقات مختلف نتیجه تلاش‌های دیگران را به ناکجا می‌برند.
شخصیت‌هایی که با اعمال و کج‌روی‌های خود که بعضا دچار احساس و تردیدهای بی‌مورد نیز می‌شوند ناخودآگاه اهداف متعالی خویش را به دست فراموشی سپرده و راهی دیگر بر می‌گزینند.
شخصیت احمد با عدم مدیریت موثر که چهره‌ای از رهبر یک گروه مبارز به خود گرفته است چه آسان و بدون زحمت گرفتار نیروهای ساواک می‌شود و سر از زندان در می‌آورد.
«تا صبح» از شخصیت مستانه هم دختری مبارزاتی ساخته که پیکار با تشکیلات امنیتی ساواک را امری احساسی دیده و آن قدر دچار ناشی‌گری می‌گردد تا جایی که به خواستگاری علی- کسی که بارها مخالفت صریح خود را علیه طاغوت ابراز داشته است- پاسخ مثبت می‌دهد.
شهرزاد برای رسیدن به آرمان خود و تغییر چهره مبارزاتی‌اش دوست دارد تشکیل خانواده دهد و به نامزدی علی در می‌آید.
سیاوش هم که برای انجام ماموریتی بزرگ به ایران آمده از احساسات و هیجان شخصی خود کوتاه نمی‌آید و علاوه بر مبارزات آشکار در شرکت نفت بدون اینکه سیاستی در اعمال روش‌های خویش به کار گیرد نه تنها تدبیری برای نجات گروه به کار نمی‌گیرد بلکه خود نیز گرفتار تعصبات شده تا جایی که رهبریت آن را از دست می‌دهد و تنها حکم نگهبان شخصی مستانه را پیدا می‌کند و صحنه‌ها و سکانس‌های فیلم چنان شخصیت سیاوش را تحت تاثیر قرار می‌دهد که او را نیز از هدفش فرسنگ‌ها دور می‌کند.
دایی خانواده هم که سابقه مبارزاتی‌اش را به فراموشی می‌سپارد و به انتقام شخصی از قاتل مبادرت می‌ورزد تا جایی که نه تنها قادر به کشتن وی نمی‌شود بلکه خود نیز به اعدام محکوم می‌گردد.
آنچه از سریال تا صبح نصیب بینندگان می‌شود تنها این است که نیروهای ساواک برای رسیدن به امیال شخصی خود از انجام هیچ کاری مضایقه نمی‌کنند در حالی که نیروهای امنیتی در یک کشور از میان افرادی انتخاب می‌شوند که به دور از تمایلات شخصی فقط برای حفظ دستگاه حاکم تلاش کنند.
نیروهایی که توسط عوامل سلطنت انتخاب می‌شدند در سخت‌ترین شرایط و نزد نیروهای متخصص در اسرائیل مرموزانه‌ترین سیاست‌های ضدبشری و بدترین شکنجه‌ها را آموزش می‌دیدند تا بتوانند تاج و تخت سلطنتی را محفوظ نگه دارند.
در حالی که نیروهای امنیتی تا صبح مخصوصا شخصی که ریاست ساواک را بر عهده دارد حتی برای رسیدن به مستانه قصد دارد امنیت شهر را به هم بریزد تا جایی که شهربانی را فلج کرده و فقط به انتقام می‌اندیشد.
با توجه به آنچه اشاره شد تا صبح بدون هیچ‌گونه درونمایه غنی با نگارشی سطحی مجاهدت مبارزان انقلابی را که برای نجات کشور خود از زیر بار طاغوت هرگونه مشقتی را به جان می‌خریدند و جز دستیابی به آرمان و اهداف خود به چیز دیگری نمی‌اندیشیدند به سخره گرفته است.
مبارزان در این مجموعه تلویزیونی به افرادی تبدیل شده‌اند که خواسته‌های خود را به آرمان‌های گروه ترجیح می‌دهند.
جدای از فیلمنامه سطحی این مجموعه، طولانی شدن سکانس‌ها آن هم بدون دلیل و یا اتفاق بخصوصی نتیجه عدم موفقیت حضور دو کارگردان در یک مجموعه تلویزیونی است.
در حالی که محمدعلی آهنگر کارگردان این مجموعه معتقد است «تاصبح» در ذهن مخاطب به‌یادماندنی خواهد شد چرا که روابط آدمها و تقابل آنها با هم در یک بستر سیاسی و به دور از شعار روایت می‌شود.
تماشاگران و مخاطبان ایرانی آنقدر فهیم و نکته بین هستند که هرگاه حس کنند اثری سطح ذائقه و شعور آنان را در نظر گرفته و با صمیمیت و یکرنگی پیش رفته‌اند، مسلما با آن ارتباط برقرار می‌کنند. این امر که یک مجموعه تلویزیونی روتین به سریالی پربیننده تبدیل می‌شود همانند تجربه‌ای که تابستان گذشته بینندگان تلویزیون برای سریال نرگس تجربه کردند، نمی‌تواند علتی برای توجیه متن و محتوای ضعیف و حتی به دور از واقعیت آن باشد.
مجید جوانمرد کارگردان دیگر مجموعه تا صبح اعتقاد دارد: «تا صبح»‌این فاکتورها را از مرحله فیلمنامه تا تدوین و بازی و کارگردانی مدنظر داشته و به همین دلیل توانسته ارتباطی صمیمانه، سالم و ارزشمند با مخاطب برقرار کند.
نویسندگان و سازندگان این فیلم باید توجه داشته باشند که دین و آرمان‌های راستین مردم به رهبری روحانیونی آگاه و همچنین کوشش مردان و زنانی آگاه به نوع مبارزه و جهاد بود که مسبب پیروزی انقلاب‌اسلامی ایران شد و در مقابل این نیروهای عظیم مردمی، نظامی ایستاده بود که نه تنها مجامع جهانی به یاری او برخاسته بودند بلکه از نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ورزیده و ماهری برخوردار بود که نمایش چهره‌هایی ناتوان که حماقت‌هایی هم از آنها سر می‌زند، بی‌توجهی به تلاش‌هایی است که نیروهای انقلاب‌اسلامی به کار بسته‌اند.
بنابراین سازندگان مجموعه‌های تلویزیونی باید متوجه باشند که صیانت از ابهت انقلاب‌اسلامی و حفظ حرمت مبارزات حق طلبانه و خون‌هایی که عاشقانه و حق جویانه برای حفظ این مرز و بوم ریخته شده است، امری مهم است که نباید به دست فراموشی سپرده شود.

پریسا جلالی

منبع : روزنامه رسالت