حذف صفر از واحد پول باعث افزایش تورم می‌شود

جوانان نسل من و جوانان نسل ماقبل من دینار را به خوبی به یاد دارند. من از واحد پول کویت و از واحد پول عراق صحبت نمیکنم. من از واحد پول خودمان صحبت می‌کنم. هر ریال به صد دینار تقسیم میشود. اما جوانان امروز ایران دینار را ب خاطر نمی‌آورند.اینک سکۀ پنجاه دیناری زرد رنگ به تاریخ پیوسته است.
حذف سه صفر از واحد پول نه تنها راه حل مناسبی برای مهار تورم نیست بلکه باعث افزایش تورم نیز می‌شود. در صورت حذف سه صفر از واحد پول هر هزار تومان با یک تومان برابر خواهد شد. با یک بررسی اجمالی در صورت هزینۀ خانوار اقلام بسیاری را پیدا می‌کنیم که کمتر از هزار تومان مبادله می‌شوند. با حذف سه صفر از واحد پول قطعاً قیمت‌های جدیدی برای این دسته از کالاها تعیین خواهد شد که قطعاً به نفع مصرف‌کننده نخواهد بود. به عبارت دیگر رفتار فروشنده به سمت افزایش بهای کالا به سمت یک واحد از واحد جدید پول پیش خواهد رفت. فروشنده‌ای که کالای خود را تا قبل از حذف صفر از واحد پول دویست و پنجاه تومان می‌فروخته است، اینک کالای خود را باید دو ریال و نیم بفروشد. در بهترین حالت او برای رهائی از مشکل پول خرد و محاسبات نرخ کالای خود را به سه ریال افزایش خواهد داد. محاسبۀ بهای کالا در حال حاضر و با این تعداد صفر مشکل است و حذف صفر مشکل فعلی را حل میکند، اما مشکلی با عنوان محاسبۀ بهای جدید کالا را اضافه میکند.
در کشورهائی مانند ژاپن و ایران به دلیل بزرگی عدد بهای کالاها جزء واحد پول از رواج افتاده است و به فراموشی سپرده شده است. واحد پول رسمی ژاپن «ین» نام دارد که به صد «سن» تقسیم میشود. واحد پول ایران نیز «ریال» است که به صد «دینار» تقسیم میشود. عدم رواج دوبارۀ جزء واحد پول و حذف سه صفر از واحد پول باعث افزایش ارزش واقعی کالاها است.
در سال ۱۹۹۲تجربۀ دوازده کشور اروپائی در پول واحد اروپا منجر به افزایش تورم شد. برای مثال فرض کنید هر یک مارک و بیست و پنج فینیک آلمان یک یورو باشد. اگر بهای یک کالا نود فینیک یا ۹/۰ مارک آلمان باشد بهای آن بر حسب یورو هفتاد و دو سنت یا ۷۲/۰ یورو میشود. اگر تمام کالاها به همین شکل محاسبه شوند حجم بسیار بالائی از پول خرد مورد نیاز است تا بهای کالا اضافه نشود. اما رفتار بخش بازرگانی در اروپا نشان داد که ۷۲/۰ حداقل به به میزان سه سنت یا ۰۳/۰ یورو افزایش پیدا کرد تا عدد به سادگی قابل محاسبه باشد. این افزایش بها با رقمی معادل حدود چهار فینیک برابر بود. در مقیاس خرد کالاهای بسیاری وجود داشتند که در حوزۀ این افزایش قیمت قرار داشتند.
بدین ترتیب اقدامی که به نظر میرسد برای مهار تورم اتخاذ میشود، خود تورم‌زا است. حتی کمرنگ کردن سه صفر اثر روانی حذف آن را جبران نمی‌کند چون رفتار عرضه‌کننده و کمرنگ کردن سه صفر دو متغیر کاملاً مستقل هستند.
با کاهش نرخ بهرۀ بانکی و به طور همزمان کاهش موانع تولید، سرمایه از بانک به سمت بخش تولید روانه میشود و با افزایش تولید باید گرایش به بازرگانی خارجی افزایش پیدا کند که منتهی به تراز مثبت بازرگانی و کاهش تورم میشود. کاهش موانع تولید شاه‌کلید این فرآیند است. وجود منابع غنی داخلی بستر مناسبی را فراهم آورده است تا تولید به شکوفائی برسد. بدین ترتیب برای کاهش تورم بهترین گزینه ایجاد امکانات استفاده از منابع داخلی است. نکته‌ای که نباید از آن غافل شد حفظ حقوق مالکیت معنوی طرح‌ها است که محجورترین بخش این فرآیند است، مؤلفه‌ای که میتوان آن را به اخلاق صنعتی مرتبط دانست. حفظ حقوق مالکیت معنوی طرحها باعث رشد، بالندگی و تولید دانش و فنآوری میشود.
به راستی چه میشد اگر بازگشت به دوران گذشته_ به دوران ارزانی قیمتها_ برمی‌گشتیم. ای کاش نه تنها کاهش رشد تورم امکانپذیر میشد، بلکه تورم کاهش پیدا میکرد. ای کاش به حقوق مالکیت فکری و معنوی یکدیگر احترام میگذاشتیم

بهمن کبیری پرویزی