اندیشه‌های خلاق متاعی بی‌بها در کشور

ایده‌ها و نوآوری‌ها در ابتدا به‌صورت یک اندیشه مطرح استو طبیعتاً بالفعل شدن این اندیشه نیاز به سرمایه‌گذاری‌های مالی دارد که متأسفانه در کشور ما بهائی برای اندیشه‌ها پرداخت نمی‌شود و این حلقه مفقوده‌ای است که مرتبط با فرار مغزها به خارج از کشور می‌باشد. این سخنان مربوط به مخترعین است که اندیشه او پس از زحمات بسیار به‌عنوان سیصدوشصت وپنجمین اختراع جهانی در کانون مخترعین بین المللی در سوئیس به ثبت رسیده است. مهندس مجتبی زندی‌پور دوره مهندسی الکترونیک را در دانشگاه شیراز گذرانده است و هم‌چنین فارغ‌التحصیل مهندسی اتوماسیون صنعتی از کشور آلمان می‌باشد این مخترع طرح خط تولید احیاء الیاف پشم به روش الکترواستاتیک را با موفقیت اجرا نموده است که در نوع خود بی‌نظیر است مشروح مصاحبه با زندی‌پور ذیلاً به استحضارتان می‌رسد:
● چه‌طور شد که وارد دنیای الکترونیک شده و ارتباط شما با صنعت نساجی چگونه انجام شد؟
▪ بنده همواره به رشته الکترونیک به‌عنوان یک رشته و صنعت مادر نگاه می‌کنم امروزه اگر اراده کنید که در هر رشته‌ای از علوم تحصیل بکنید ممکن نیست که الکترونیک در آن‌جا حضور نداشته باشد مثلاً در علوم کامپیوتر بخش سخت‌افزار آن ارتباط مستقیم با الکترونیک دارد. رشته الکترونیک گرایش‌های مختلفی دارد که از جمله اتوماسیون صنعتی می‌باشد و حود این رشته در مقطعی که ما تحصیل می‌کردیم گرایش نساجی داشت که پس از صنعت مواد غذائی با اهمیت‌ترین رشته‌ها در صنایع می‌باشد بنده تخصص‌های مختلفی را در کشورهای اروپائی از جمله سوئد، آلمان و بلژیک گذرانده‌ام از این طریق با شرکت‌هائی چون زینسر ـ اشونبرگ و ... آشنا شدم در مقطعی که در بلژیک بودم این موضوع مطرح شد که از سیستم فرش ما چیزی باقی نمانده است و با وجود ماشین‌های بافندگی اتوماتیک، الیاف و رنگ‌های مصنوعی بایر تنها با کارگر ایرانی تولید فرش هدایت می‌شود برای بنده این سئوال پیش آمد که چرا ما نمی‌توانیم از الیاف پشم در انواع کف‌پوش‌ها استفاده کنیم. آمار می‌گوید که کشور ما در سال، ۷۰ هزار تن تولید پشم دارد در حالی‌که فراوری صحیحی از این میزان مواد وجود ندارد در این خصوص با یکی در دوستان که متخصص ریندگی در آلمان بودند مشورت نمودم و ایده خود را که جداسازی الیاف پشمی از ناخالصی‌های آن بود بیان کردم ایشان گفت که اگر این فراوری صورت بگیرد اقدام بزرگی خواهد بود و از آن‌جا بود که من تحقیقات را شروع نموده و با صنعت نساجی رابطه مستقیم پیدا کردم.
● در مورد طرح و ایده خود توضیح دهید.
▪ قبل از طرح بنده و تاکنون جداسازی الیاف موئی شکل و روده و افزایش خاصلی پشم گوسفندان به این شکل بود که در یک پروسه که چند دهه به‌طول می‌انجامید با انجام اصلاحات نژادی در دام‌ها و هم‌چنین توجه به نوع تغذیه نتیجه مورد نظر حاصل می‌شد در حالی‌که در طرح من احیای الیاف موئی شکل و مرده از الیاف پشمی به‌صورت الکترواستاتیک انجام می‌شود. در کشور خودمان برای خالص کردن الیاف پشم از روش سنتی استفاده می‌شود که با استفاده از آب انجام می‌گردد. به‌علت وجود فضولات حیوانی و مواد زائد گیاهی در این روش بوی بسیار نامطلوبی پدید می‌آید ضمن این‌که مصرف بالائی از آب را نیز در پی دارد چراکه فیلتراسیون نمودن این مواد بسیار هزینه‌بر می‌باشد در روشی که بنده اختراع کردم از طریق باردار کردن ذرات و مواد ضمن این‌که این عمل جداسازی بدون استفاده از آب و خشک انجام می‌گردد بوی نامطلوب نیز ندارد و این امکان را فراهم می‌سازد که مواد جداشده از الیاف قابل استفاده برای موارد دیگر نیز باشد از جمله الیاف مرده و موئی شکل می‌تواند به عایق‌های حرارتی صنعتیتبدیل شود که قابلیت جایگزینی برای عایق‌های فعلی که سرطان‌زا هستند را دارد.
هم‌چنین برخی ناخالصی‌ها به کود کشاورزی تبدیل شده و صرفه اقتصادی چربی حاصل از آن نیز وجود دارد. در مورد تفاوت الیاف صنعتی از الیاف موئی‌ شکل و مرده باید به ساختار آن اشاره کنم که الیاف حقیقی از نظر زبری، شکنندگی، میزان مجعد بودن و رنگ‌پذیری تفاوت‌هائی با الیاف ناخالص و موئی آن دارد. وقتی ۸۰ درصد از ناخالصی‌ها جدا می‌شود ۲۰ درصد چربی باقی می‌ماند که همان‌گونه که گفتم تاکنون به مرحله اقتصادی آن در کشورمان توجه نشده و امروزه می‌توان آن را مدنظر قرار داد. بنده بخش‌هائی از تحقیقات خود را در خارج به انجام رساندم و پس از مراجعت به ایران روی این موضوع فعالیت نمودم که مکانیزمی را پدید بیاورم تا عمل جداسازی ناخالصی‌ها از پشم انجام گردد در این روش مهم‌ترین ویژگی تفکیک الیاف مرده از الیاف صنعتی و در نتیجه آن تولید تاپس پشمی برای اولین بار از پشم گوسفندان بومی می‌باشد.
مدون کردن استاندارد تولید تاپس پشمی از گوسفندان بومی در اردیبهشت ماه ۸۵ توسط مؤسسه استاندارد ایران انجام شد و در واقع مجوز استاندارد این محصول صادر گردید. توجه داشته باشید که در الیاف پشم به‌خاطر وجود زبری ریسیدن آن فقط به‌صورت کلفت‌ریسی امکان‌پذیر می‌باشد که در قالی از آن استفاده می‌شود و این الیاف شکننده بوده و رنگ پذیر نیز نبودند که این کیفیت نخ خام قالی را پائین می‌آورد ولی در روشی که بنده ابداع نمودم با تهیه تاپس پشمی امکان تهیه نخ‌های ظریف نیمه فاستونی فراهم گردیده است که موجب می‌شود ارزش افزوده بسیار بیشتری وجود داشته باشد. برای این‌که میزان ارزش افزوده آن ملموس باشد توجه نمائید که می‌توان از نخ نمره ۸ متریک تا ۱۸ را تهیه نمود و در این روش نخ‌های ظریف خامه قالی تهیه می‌شود که قبلاً از خارج وارد می‌شد. با تولید ۱۵۰۰ تن خامه مرغوب مواد مصرفی تهیه می‌گردد که این مواد منجر به تولید ۳۰۰ هزار متر مربع فرش دستباف می‌گردد و زمینه اشتغال ۷۵ هزار نفر فراهم می‌شود. در کشور ما سالیانه ۷۰ هزار تن پشم تولید می‌شود که نشان‌دهنده پتانسیل بالای آن می‌باشد. در طرح بنده که به مرحله نهائی خود رسیده است کلیه اهداف و ویژگی‌های مورد نظر برای طرح‌های قرن ۲۱ از جمله اقتصاد آب، استفاده بهینه از انرژی، توجه به محیط زیست، بازیافت، ناخالصی‌ها و صرفه اقتصادی نانولین طی یک روند تولید صنعتی تأمین می‌شود.
● برای معرفی طرح خود و انجام سرمایه‌گذاری در این طرح چه فرایندی صورت گرفت و پیگیری‌های شما چه نتیجه‌ای داشت؟
▪ ایده‌ها در ابتدا به‌صورت یک اندیشه مطرح است و طبعاً نیاز دارد که با حمایت مالی به‌سوی بالفعل شدن حرکت نماید بنده طرح خود را به مؤسسه استاندارد، مرکز جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقات علوم دامی جهاد کشاورزی ارائه نمودم ضمن این‌که این طرح در جشنواره خوارزمی مطرح شد و بنده از آقای خاتمی رئیس جمهور وقت لوح تقدیر دریافت نمودم نهایتاً باید به‌ این نکته اشاره کنم اگر اگرچه در هر نهادی که این طرح مطرح شد تأئید گردیده و از آن استقبال می‌شد ولی همه این‌ها در حد شفاهی بود وقتی به بانک کشاورزی مراجعه می‌کردم وثیقه می‌خواستند و دیگر سرمایه‌گذاران نیز نتیجه آن‌را در همان لحظه می‌خواستند رؤیت کنند. در غیر این‌صورت ترجیح می‌دادند در بخشی چون برج‌سازی و ساختمان سرمایه‌گذاری نمایند. در کشور ما کسی حاضر نیست بر روی اندیشه سرمایه‌گذاری نماید بنده در مقطعی در بهترین کشورهای اروپائی به تحصیل و زندگی مشغول بودم که از جمله آلمان، بلژیک و سوئد است و با رها نمودن آنها به ایران آمدم ولی حمایت عملی را ندیدم.
بنده پیشنهاد می‌کنم صندوقی تحت عنوان حمایت از اندیشه و کارآفرینی تأسیس شود تا با حمایت از صاحبان ایده و اندیشه زمینه‌ای فراهم شود آنها بدون این‌که دغدغه تأمین هزینه‌های جاری زندگی را داشته باشند به تولید فکر بپردازند ما هم شاهدیم که از نخبگان دوران گذشته تحت عنوان چهره ماندگار قدردانی می‌شود حال آن‌که جوانانی که ایده‌های خلاق دارند به‌دنبال حمایت‌کنندگان هستند بنده طرح خود را در هر مرحله‌ای که عرضه می‌کردم تا برای رسیدن به مرحله بعدی پشتیبانی شود با این سئوال مواجه می‌شدم که مگر این طرح امکان‌پذیر است؟! تا این‌که در حال حاضر آن را نهائی نموده‌ام بنده ریسندگی را با پرداخت هزینه در یک واحد و بافندگی آن‌را نیز به همین منوال در واحدی دیگر به انجام رساندم تا نمونه نهائی دولتی و وابسته و بخش خصوصی عرضه کردم ولی حمایت عملی از آن نشد و شخصاً تمام زندگی خود را روی این طرح گذاشتم و ناچار شدم تعهدات بسیاری را برعهده بگیرم و حمایت خاصی از من صورت نگرفت.
● آیا در دنیا رقیبی که در این زمینه با شما رقابت کند دارید؟
▪ به‌‌طور کلی تهیه الیاف مرغوب در دنیا در کشورهائی چون استرالیا و نیوزلند انجام می‌شود که درآمدزائی بسیاری از طریق دام‌ها و به‌ تبع آن پشم گوسفندان دارند و این کار به‌صورت اصلاح نژزاد دام‌ها که ده‌ها سال به‌طول می‌انجامد هم‌چنین توجه به تغذیه دام‌ها صورت می‌گیرد ایده فراروی پشم در کشورمان با روش الکترواستاتیک امری بی‌سابقه در جهان بوده و به‌عنوان اختراع ۳۶۵ در کانون بین المللی مخترعین در ژئوسوئیس به ثبت رسیده است از این نظر این عمل در نوع خود بی‌نظیر بوده و چون به سرانجام نهائی رسیده اصولاً زمینه‌ای برای رقابت در آن وجود دارد یا خیر ـ با اندکی تفکر و بررسی در ساختار فیزیکی پشم مشخص می‌شود که از چه خلقت پیچیده‌ای برخوردار است به‌این شکل که در درون ساختمان ۱ تار آن به میزان ۲۲ میکرون تارهای دیگری وجود دارد که در داخل آنها حباب هوا وجود دارد و همین موجب می‌شود که مانع از عبور هوای سرد و گرم بشود نهایتاً با این شعر گفته خود را به پایان می‌رسانم که:
هرکس که ترا شناخت جان را چه کند
فرزند و عیال و خانمان را چه کند
دیوانه کنی هر دو جهانش بخشی
دیوانه تو هر دو جهان را چه کند

منبع : ماهنامه نساجی امروز