باز هم بازی‌

كیست كه بازی كردن را دوست نداشته باشد؟ بعضی‌ها دوست دارند درگیر <بازی> شوند، بعضی دیگر نیز دوست دارند درگیر <بازی‌سازی> شوند. امروزه هر دو طیف می‌توانند به خواسته خود برسند. قسمت اول <عصرجدید> به همین موضوع پرداخته است. اما یادتان باشد كه هر طور <درگیر> شدید، مبادا <در> آن <گیر> كنید. قسمت دوم دراین‌باره توضیح داده است.
● بازی‌های ساخت كاربر
یكی از مزایای داشتن اینترنت پرسرعت این است كه بازیكنان می‌توانند از هر گوشه جهان با یكدیگر مرتبط شوند و در یكی از سرزمین‌های مجازی به بازی با یكدیگر بپردازند. از همین رو، بازی‌های موسوم به MMORPG یا <بازی‌های نقش‌آفرینیِ آنلاین چندنفره> به سرعت رو به رشدند. بعضی‌ها ساعت‌ها یا روزها در این جاها می‌مانند و به صورت تیمی بازی می‌كنند، با هم‌گروه‌های خود صحبت می‌كنند و البته شیاطین را هم می‌كشند. ولی ساخت این بازی‌ها اكنون وارد مرحله تازه‌ای شده است. حالا خود كاربر می‌تواند جهان بازی خود را بسازد.
جدیدترین بازی در فهرست طولانی بازی‌های ساخت كاربر Spore نام دارد. حالا به جای این كه به جهانی پرتاب شوید كه مهندسان و طراحان كاركشته ساخته‌اند، خودتان دست به كار می‌شوید و موجودات را با هر شكل و قیافه‌ای كه دوست دارید، پدید می‌آورید.
به قول دیوید فلك، پدیدآورنده بازی Second Life از آزمایشگاه لیندن توسعه نرم‌افزار در آینده یعنی محتوایی كه به دست خود كاربر تولید می‌شود. اولین مزیت این كار این است كه هر كس می‌تواند خلاقیت خود را به كار گیرد و چیزهای جالبی را طراحی كند كه دوست دارد.
گاهی موجوداتی كه كاربران پدید آورده‌اند، به قدری تخیلیند كه ما اسمشان را موجودات آرایشی گذاشته‌ایم. در واقع كاربر تمام انرژی خود را به كار گرفته است تا چیزی كه ایجاد می‌كند نماینده خودش باشد.>
محتوای ساخته‌شده توسط كاربر برای صنعت هم جذابیت خاصی دارد. هزینه‌های توسعه بازی بسیار بالا رفته و ممكن است ساخت یك بازی خوب بیست میلیون دلار هزینه‌بردارد. به همین دلیل، دخالت‌دادن خود بازیكنان در تولید محتوا هزینه‌ها را كاهش می‌دهد و به بازار بازی رونق می‌بخشد.
ولی هنوز مسائل حل نشده‌ای وجود دارند كه باید پاسخ داده شوند. مثلاً چه كسی مالك چنین محتوایی است؟ كاربران یا شركت‌های بازی‌ساز؟ سازندگان بازی Half-Life راه‌حلی برای مسئله خودشان پیدا كرده‌اند كه دیوید كوزاك از FilePlanet.com آن‌را توضیح می‌دهد:
كاربران خودشان شكل دیگری از آن را ساختند و نامش را Counter Strike گذاشتند كه حتی امروزه هم یكی از پرطرفدارترین بازی‌های آنلاین است. این بازی به قدری بزرگ شد كه شركت سازنده Half-Life عقب نشست، تیم توسعه‌دهنده آن را خرید و بعد در بازار به اسم خود فروخت.>
ولی همه بازی‌ها به چنین موفقیتی نمی‌رسند. هیچ تضمینی نیست كه كاربر تازه‌كاری كه در خانه خود مشغول كار است، چنین بازی‌هایی را تولید كند. به اعتقاد آنكارینو لارا از GameSpot، <ما در پدیده محتوای ساخت كاربر با دو چالش بزرگ روبه‌رو هستیم: اول این‌كه، كلی باید وقت و انرژی صرف كنیم تا كسی را برای همكاری در ساخت بازی پیدا كنیم.
مردم دوست دارند درگیر چنین كارهایی شوند و هنر خود را محك بزنند. دوم، خیلی از آثاری كه مردم از خود ایجاد می‌كنند، جالب نیستند و عملاً به درد ما نمی‌خورند.>
ویل رایت، استاد بازی‌سازی ، مغز متفكر بازی‌های بسیار مشهور SimCity و The Sims است كه جزء بازی‌های ساخت كاربر هستند.
او پنج سال گذشته مشغول ساخت بازی تازه‌ای به نام Spore بوده كه سی میلیون دلار خرج برداشته است. اندیشه پشتSpore این است كه كاربر تمدن مورد نظر خود را ایجاد كند.
این كار از یك سلول بنیادی شروع می‌شود و نهایتاً به موجودی بسیار هوشمند می‌رسد كه كل جهان هستی را به تصرف خود در می‌آورد.شاید ابتكارآمیزترین قسمت بازی جایی باشد كه كاربر می‌تواند هر موجودی با هر شكلی را پدید بیاورد. در واقع، بازی می‌تواند فیزیك موجودات را تشخیص دهد و بفهمد كه چگونه راه می‌روند و زندگی می‌كنند؛ با این ضمانت كه مخلوقات دیگر از كار نمی‌افتند.
به گفته لوسی برادشو، تهیه‌كننده :Spore <ما عملاً كدی را نوشته‌ایم كه به كامپیوتر یاد داده است هر موجودی را كه كاربر می‌سازد، چگونه به حركت درآورد و به آن جان بدهد. این موجود می‌تواند دو پا باشد یا هشت پا. برنامه می‌داند چگونه آن را به حركت درآورد. نكته جالب این است كه جهان این بازی می‌تواند با موجوداتی پر شود كه منحصر به‌فردند و هر كاربر می‌تواند ایده خود را داشته باشد.>
نهایتاً اهمیت Spore زمانی مشخص می‌شود كه ببینیم فناوری مورد استفاده‌اش تا چه اندازه عمومیت پیدا كرده است. اگر Spore از این بعد به موفقیت برسد، می‌تواند پدیده محتوای ساخت كاربر را در كل صنعت جا بیندازد. به قول دیوید كوزاك: <این شیوه نوین ساخت بازی. می‌تواند كلی باعث صرفه‌جویی شود و ایده‌های تازه و جالبی را ایجاد كند. به همین دلیل، خیلی‌ها دارند از نزدیك پیشرفت Spore را دنبال می‌كنند.>
● اعتیاد به بازی‌
اگر می‌خواهید در بازی‌های كامپیوتری ماهر شوید، مثل هر كار دیگری احتیاج به تمرین دارید و اگر می‌خواهید در این كار استاد شوید، طبیعتاً باید بیشتر تمرین كنید. ولی تمرین تا چه حد؟ اگر بازی شما به خانواده و دوستان و درس و كارتان لطمه بزند چه؟
مؤسسه‌ای در آمستردام هلند، كه فعالیت اصلیش درمان معتادان مواد مخدر است، اخیراً تصمیم گرفته به معتادان بازی‌های كامپیوتری نیز كمك كند تا اعتیادشان را ترك كنند.
بازی‌های ویدیویی امروزی ذهن انسان را هدف می‌گیرند. تأثیری كه واقعیت‌های مجازی این بازی‌ها روی ذهن می‌گذارند، شبیه اثر مواد مخدر یا الكل است؛ فكر انسان را از ملالت‌های روزانه دور می‌كند.
البته مانند مواد مخدر و الكل، ترك كردن آن همیشه آسان نیست. خیلی از بازی‌دوستان می‌خواهند عادتشان را ترك كنند و دیگر سراغ آن ماشین مسابقه‌ای لعنتی نروند، ولی مثل این كه ماشین مسابقه هر روز می‌آید دنبالشان! اسمیت و جونز یك كلینیك ترك اعتیاد در آمستردام است كه مؤسس آن خودش قبلاً به مواد مخدر اعتیاد داشت. البته الان هم اعتیاد دارد؛ منتها به <درمان> معتادان! كیت بكر، مؤسس كلینیك، اخیراً با سیلی از بیمارانی مواجه شده است كه به بازی‌های ویدیویی اعتیاد دارند: <بازی كردن برای این افراد بسیار وسوسه‌انگیز بود.
آن‌ها نمی‌توانستند در مقابل بازی كردن مقاومت كنند و هنگامی كه بازی را شروع می‌كردند، نمی‌توانستند به آسانی تمامش كنند. خلاصه، نشانه‌های زیادی در این افراد دیده می‌شد كه از دید ما خطرناك بودند. بالاخره تصمیم گرفتیم همراه با سایر بیماران به درمان آن‌ها بپردازیم؛ یعنی مانند معتادان مواد مخدر، پرخورها، و دیگر معتادان. در واقع، این‌ها خیلی به هم شباهت دارند.>
تیم لاتورز یك جوان ۲۱ ساله بالاخره بعد از نُه سال بازی ویدیویی متوجه شده گرفتار اعتیاد شده است. او به طور عادی هیجده تا نوزده ساعت در روز بازی می‌كرد: <من فقط سه ساعت در روز می‌خوابیدم. چون خوابم نمی‌برد. از آنجا كه كل روز را مشغول بازی‌كردن بودم، وقتی به رختخواب می‌رفتم، همان تصاویر را جلوی چشمانم می‌دیدم. موقع بازی احساس می‌كردم وارد دنیای بازی شده‌ام. در دنیای واقعی هم موقع رانندگی خیلی سریع می‌راندم و به مردم می‌زدم. زندگی من شده بود بازی.>
چند ماه پیشِ رو برای تیم خیلی اهمیت دارد. او در طرحی شركت كرده كه قرار است معتادان بازی‌های ویدیویی را دعوت كنند تحت مراقبت قرار بگیرند تا بیماریشان برطرف شود. <اسمیت و جونز> اولین كلینیك در غرب است كه به درمان اعتیادی پرداخته است كه چند سال قبل از آن صحبت می‌شد.
متخصصان رفتارهای اعتیادآمیز، نظیر مصرف الكل یا قمار، هنوز دقیقاً نمی‌دانند در رابطه با بازی‌های ویدیویی چه باید بكنند و این نوع اعتیاد در كدام قسمت از فهرست اعتیادهای شناخته شده قرار می‌گیرد. هنوز معلوم نیست بازی‌های ویدیویی تا چه اندازه می‌توانند اعتیادآور باشند.
یك دكتر فرانسوی حكایتی را درباره یكی از بیمارانش تعریف می‌كرد كه جالب است. این بیمار به بازی ویدیویی اعتیاد پیدا كرده بود و خانواده‌اش به قدری از این مسئله كلافه شده بودند كه تصمیم گرفتند یك هفته او را به سفر بفرستند تا مدتی از دستگاهش دور باشد. اما او در مقصد به اولین كافی نت رفته بود و تمام یك هفته را آنجا به سر برده بود.
<سرزمین جنگ‌افزارها>، با شش میلیون مشترك آنلاین در سراسر جهان، یكی از مشهورترین بازی‌های چندنفره است و راحت می‌توان دید كه بازیگران چگونه گرفتار آن شده‌اند. بیشتر بازیگران پسرانی هستند كه دوست دارند در این جامعه اینترنتی رقابت كنند. بعضی از آن‌ها چنان غرق بازی می‌شوند كه حتی با آمدن زلزله هم حاضر نیستند دست از بازی بردارند.
تیم لاتورز حتی برای دستشویی هم از جایش بلند نمی‌شود و مشكلش را با یك بطری حل می‌كند. غذایش را هم پشت دستگاه می‌خورد و ممكن است چند روز با مردم و حتی پدر و مادرش ارتباط نداشته باشد. اعتیاد، زندگی را نابود می‌كند و به نظر می‌رسد مرز بین اعتیاد به بازی و علاقه شدید به بازی، خیلی ظریف است.

بابک احترامی

منبع : ماهنامه شبکه