انجمن آقایان فوق‌العاده - LEAGUE OF EXTRAODINARY GENTLEMEN

سال تولید : ۲۰۰۳
کشور تولیدکننده : جمهوری چک، انگلستان، آلمان و آمریکا
محصول : ترور آلبرت و دان مورفی
کارگردان : استیون نارینگتن
فیلمنامه‌نویس : جیمز رابینسن، برمبنای داستان‌های مصورِ کوین اونیل و آلن مور
فیلمبردار : دن لوستن
آهنگساز(موسیقی متن) : ترور جونز
هنرپیشگان : شان کانری، نصیرالدین شاه، پتا ویلسن، تونی کارن، استوارت تاونزند، شین وست و جیسن فلمینگ
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۰ دقیقه


̎فانتوم̎ سعی دارد جنگی جهانی به راه بیندازد و در این زمینه سلاح‌هائی برتر از سلاح‌های زمانه‌اش در اختیار دارد؛ ضمناً همان‌طور که با بازی گرفتن کشورها و مظنون کردن‌شان به یک‌دیگر می‌بینیم، خیلی هم موجود حیله‌گری است. یکی از ̎ظاهراً̎سرسپرده‌های امپراتوری بریتانیا را دنبال ̎آلن کوآترمین̎ (کانری) می‌فرستند تا گروهی را که خیال به راه انداختن جنگ را دارند، شناسائی کند. ̎کوآترمین̎ در ملاقاتی خصوصی و مخفی، با کسانی که قرار است گروهش را در این مأموریت تشکیل دهند آشنا می‌شود. این گروه عبارتند از: ̎کاپیتان نیمو̎ (نصیرالدین شاه)، ̎مینا هارکر̎ (ویلسن)، ̎رادنی اسکینر̎ (مرد نامرئی، کارن)، ̎دوریان گری̎ (تاونزند)، ̎تام سایر̎ (وست) و ̎دکتر هنری جکیل̎ (و همین‌طور آقای هاید، فلمینگ). این گروه بلافاصله مأموریت خود را آغاز می‌کنند و درمی‌یابند که ̎فانتوم̎ مسئول حمله‌هائی است که صورت گرفته ولی این‌ جنگ فقط به حیله و نیرنگ و درگیری محدود نمی‌شود و مسائلی دیگر نیز در میان است.
● اقتباس از رمانی تصویری به همین نام اثر مور و اونیل که در سال ۱۹۹۹ عرضه شد. این داستان مصور رویکرد دوگانهٔ مور به شرایط تاریخی زمان وقوع ماجراها ـ انگلستان در آستانهٔ ورود به قرن بیستم ـ را به نمایش می‌گذارد. از سوئی در این داستان که خبیث هم‌چون اثر دیگر مور، از دوزخ عضوی از جمع اعیان و اشراف لندن عصر ویکتوریاست، شاهد نگرش انتقادی او به خاندان سلطنتی و نظام طبقاتی انگلستان هستیم و از سوی دیگر می‌بینیم که او در این‌جا چگونه دستاوردهای دوران انقلاب صنعتی، یعنی دوره‌ای را که به لحاظ شکوفائی ادبیات تخیلی شاید بتوان از آن به‌عنوان عصر فانتزی مدرن یاد کرد، در قالب گرد آوردن مجموعه‌ای از شخصیت‌های تخیلی و شمایل‌های معرف فرهنگ حاکم بر آن دوره، چون ̎آلن کو آترمین̎، ̎کاپیتان نیمو̎ (ژول ورن)، ̎مرد نامرئی̎ (هربرت جرج‌ولز)، ̎دکتر جکیل و آقای هاید̎ (رابرت لوئیس استیونسن)، ̎مینا هارکر̎ (برام استوکر) و ̎شرلوک هولمز̎ (آرتور کونان دویل)، که در داستان تنها نامی از او در قالب شایعهٔ مرگش به میان می‌آید، می‌ستاید. اما در فیلم کم‌تر نشانی از ظرافت مور در طرح دیدگاه‌های سیاسی/ اجتماعی یا سبک بصری پُرتخیل و چشم‌نواز او می‌توان یافت. فیلم از سوئی مواضع سیاسی مور را در حد صحنه‌هائی که ̎کو آترمین̎ (با بازی کانریِ اسکاتلندی) دربار ویکتوریا و ارزش‌های میهن‌پرستانهٔ تبلیغ‌شده از سوی دولت را به مسخره می‌گیرد، تقلیل می‌دهد؛ از سوی دیگر تصویر ارائه شده توسط کانری (که از تهیه‌کنندگان فیلم هم بوده) از ̎کو آترمین̎ به‌عنوان قهرمانی قوی، مصمم و بااراده در تضاد آشکار با شخصیت اصلی داستان مور، مردی بیمار، تلخ‌اندیش و معتاد به افیون، که اینک سرخورده از جست‌وجوی ماجراجویانه‌اش برای یافتن گنج‌های ̎حضرت سلیمان̎ کُنج عافیت گزیده، قرار می‌گیرد. اشتباه دیگر، از نویسندگان فیلم‌نامه با افزودن شخصیت‌هائی مثل ̎دوریان گری̎ و ̎تام سایر̎ به این داستانِ پُرشخصیت، سرزده که فرصت هرگونه پرداخت جدی‌تر شخصیت‌ها را از آنان سلب می‌کند. کارگردانی مکانیکی و بی‌روح نارینگتن که به گواهی آثار قبلی‌اش (از جمله بلید، ۱۹۹۸) بی‌توجه به ظرایف دست‌مایه‌ای که با آن کار می‌کند، تنها به پُررنگ‌ ساختن صحنه‌های زد و خورد و جنبه‌های هیجان‌انگیز داستان توجه دارد، و جلوه‌های ویژه اغراق‌آمیز و گاه خنده‌دار فیلم که با اجرای بد و مصنوعی‌شان گاه مخاطب را به این فکر می‌اندازد که در حال تماشای یک فیلم نقاشی متحرک است، هم مزید بر علت شده و ضعف‌ها و معایب فیلم را پُررنگ‌تر می‌کند.