چنبره ای از گاز در اطراف مشتری

با كمك ابزرا تصویر برداری جدید فضا پیمای كاسنی ، دانشمندان موفق به آشكار سازی ابری عظیم از گاز در اطراف مشتری و در مدار اروپا شدند.
یكی از ابزارهای جدید فضاپیمای كاسینی كه هم اكنون عازم مقصد نهایی خود، زحل است تصویری از ابر بزرگی از گاز در اطراف مشتری به زمین مخابره كرده است . این ابزار تصوربرداری یكی از ۱۲ ابزار اصلی فضاپیمای كاسینی برای بررسی فعالیتهای مغناطیسی زحل و اقمار آن است كه می تواند با ردیابی یونهای فعال تصاویری سه بعدی از محیط مغناطیسی اطراف سیارات تهیه كند كه تا پیش از این برای امكان پذیر نبود.
در تصویر این فضا پیما از مشتری ابری عظمی از گازهای چگال آشكار شده است كه همانند یك شیرینی دونات یا یك تویی لاستیك در مدار اروپا به دور مشتری حلقه زده است. (در ریاضیات و توپولوژی به چنین ساختارهای دونات مانندی ، چنبره می گویند). در مورد علت تشكیل این ابر در اطراف مشتری ، دانشمندان حدس می زنند، كه یونهای پر انرژی كه منشاء آنها اتمسفر سیاره مشتری است ، به شكل تشعشعات یونی، با سطح اروپا برخورد می كنند و در اثر این بمبارانهای یونی شدید مولكولهای یخ آب به مدار اروپا پرتاب شده و در این مدار گسترده می شوند. این ابر نویافته در حدود ۶۰ هزار تن جرم دارد و این جرم بسیار زیاد و عظیم نشان از شدت برخوردهای تشعشی با سطح اروپا دارد . این ابر جدید را می توان با ابر ایجاد شده توسط قمر آتشفشانی یو مقایسه كرد با این تفاوت كه در مورد یو فعالیتهای آتشفشانی سطحی این قمر موجب پراكنده شدن گوگرد و اكسیژن در مدار می شوند اما در مورد اروپای یخ زده كه در برابر یو قمری آرام و بدون فعالیت است این ابر مولكولی در اثر برخوردهای فاجعه بار تشعشعات یونی با سطح این قمر راهی مدار می شوند.آشكار سازی این ابر مولكولی در مدار اروپا ( حدود ۶۷۰۰۰۰ كیلومتری مشتری ) نشان از تاثیر شدید اروپا بر فعالیتهای مغناطیسی سیاره مشتری دارد و باعث شده است تا تاثیر این قمر یخی بر فعالیتهای مغناط كره مشتری بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

منبع : شبکه فیزیک هوپا